Berchemse jongeren steken handen uit de mouwen

De Franstalige jeugddienst van Berchem organiseert deze zomer projectmatig vakantiewerk voor jongeren tussen zestien en achttien, die anders amper of nooit aan vakantiewerk geraken. Het idee is gebaseerd op het Waalse concept Été Solidaire. "Het is simpel," zegt Younes, "hoe meer je bezig bent, hoe minder je op straat kunt rondhangen."

I n de overdekte hal tussen de twee grote speelpleinen van de gemeenteschool Les Glycines staat een stelling. Delen van de betegelde vloer zijn afgeplakt. Younes en Wassil, twee jonge Belgen met Marokkaanse roots, leren er deze week de kunst van het schilderen, afplakken en afschuren.

Het is woensdag 4 juli, hun derde werkdag. Nog twee te gaan, want iedereen krijgt hier een weekcontract.

's Ochtends wordt er begonnen om twintig voor acht. Johnny is schrijnwerker bij de gemeente en begeleidt hen. Hij zegt dat het werk goed opschiet, maar dat Younes en Wassil in het begin nog veel moesten leren. "Het was de eerste keer dat ze schilderden." Volgende week zetten twee andere jongeren het werk verder. Half juli zou het schilderwerk klaar moeten zijn: de plafonds opnieuw wit, de metalen draagbalken paars.

Het concept van de Été Solidaire komt overgewaaid uit Wallonië, waar jongeren al jaren ingeschakeld worden in arbeidsprojecten, georganiseerd door de gemeenten. Daarvoor zijn subsidies nodig. "In Sint-Agatha-Berchem komen die niet van het Waals Gewest, maar van het gemeentebudget," legt Marc Vande Weyer (LBR), schepen van Franstalige Jeugd, uit. "Het is de bedoeling om jongeren een eerste contact met het werkveld te bezorgen. We vinden het daarbij belangrijk om specifieke projecten aan te bieden." Hij benadrukt dat dit uniek is in het Brusselse gewest.

Younes en Wassil
"Tijdens de paasvakantie zijn we met dit intergenerationele project begonnen, met vier jongeren toen," vertelt Vande Weyer. "Twee onder hen hielpen met de decoratie van een gang in een bejaardentehuis, twee anderen maakten er samen met de bewoners een moestuin op een tafel."

Het project werd positief geëva­­lueerd. Deze zomer engageerde de gemeente zeventien jongeren die moeite hebben om een vakantiejob te vinden. Hun achternaam speelt daar volgens Vande Weyer vaak een grote rol in.
Younes en Wassil kozen voor deze eerste week. Younes zit in het derde jaar sociale administratie in Molenbeek. Hij vertelt dat hij vroeger nogal dik was, maar dat dat niet meer het geval is sinds hij bokst. Met het geld dat hij hier verdient, gaat hij met de boksclub een week naar Zwitserland op stage. "Sporten helpt me om de stress te ventileren. Daarna voel ik me rustig. In feite is het simpel: hoe meer je bezig bent, hoe minder je op straat kunt rondhangen. School, sport en werk zijn goed voor jonge mensen."

Toch ervaart Younes bij vrienden en kennissen dat er weinig werk is in Brussel. Volgens hem missen veel jongeren ook een goede entourage. Hij kan ergens ook begrijpen dat sommigen onder hen stelen. "Ze zoeken werk, en keer op keer lukt dat niet." In tegenstelling tot Wassil, die immersieonderwijs volgt, spreekt Younes maar weinig Nederlands. Volgend jaar wil hij avondles gaan volgen, want hij heeft ondervonden dat kennis van het Nederlands onontbeerlijk is om werk te vinden in het Brusselse.

Wassil nam tijdens de paasvakantie al deel aan het proefproject. Deze zomer is hij van plan om in zijn vrije tijd te tekenen en te schilderen, en met zijn vrienden aan tricking te doen, een mengeling van capoeira en taekwondo. In september begint hij aan het zesde jaar wetenschappen-wiskunde in Ganshoren, later wil hij ingenieur worden.

Tijdens ons gesprek nemen zijn gedachten al vlug een andere wending. Hij begrijpt niet dat er zoveel7 vooroordelen zijn over de islam, "en de houding van de media maakt het er niet eenvoudiger op. Steeds weer die negatieve beeldvorming. Sommige media geven de lezer het beeld dat ze zelf willen zien." Zijn blik is ernstig, zijn woorden klinken overtuigd: "De mens is bang voor de ander, voor de vreemdeling."

Met cv naar de Nieuwstraat
Ook in het rusthuis van het OCMW zet de gemeente deze vakantie negen jongeren aan het werk, één voor elke week van de schoolvakantie. Ze helpen er met de animatie, delen drankjes en eten uit, begeleiden mensen van hun kamer naar de eetzaal...

Deze week is Amine, een perfect tweetalige jongeman die verkoop studeert in een Nederlandstalige school in Laken, hier aan het werk. We treffen hem wanneer hij een gehandicapte vrouw helpt bij haar middagmaal. Hij vindt de job vrij makkelijk, maar doet het graag. Voor de rest van de vakantie heeft hij nog niet veel plannen. "In de maand mei, voordat de examens begonnen, heb ik mijn cv afgegeven in veel winkels, onder andere in de Nieuwstraat. 'We zullen het bekijken,' zeiden ze. De lessen Engelse boks liggen nu ook stil, maar ik ga blijven solliciteren."

In augustus gaan de overige vier jongeren aan de slag in het revalidatiecentrum Valida. Het sociale en intergenerationele aspect is nooit ver weg.

Voorlopig richt dit project zich alleen tot Franstalige jongeren. Peter Decabooter (LBR), de Berchemse schepen van Nederlandstalige Jeugd, is voor dit project niet geconsulteerd, maar zegt open te staan voor samenwerking.