Bewoners Vooruitgangsstraat wachten nog steeds onteigening af

Ruim tweehonderd bewoners wachten al meer dan vier jaar op duidelijkheid omtrent hun woningonteigening in de Vooruitgangsstraat. "Binnenkort is er overleg."

Verkopen doet ze haast niet meer. Haar winkel in de Vooruitgangsstraat is nog maar voor een vierde gevuld en nagenoeg al haar klanten gaan elders. Rosa Ianni (63), de laatste kruidenier in de straat tussen de Koninginne­laan en de Paleizenstraat, waarvan de helft van de huizen onteigend zal worden, is het wachten beu.

In 2005 al kreeg de Italiaanse een aangetekende brief van spoorwegbeheerder Infrabel met de boodschap dat haar huis, samen met 27 andere, met de grond gelijk gemaakt zou worden voor de uitbreiding van het spoorverkeer. Meer dan tweehonderd mensen, van wie twee derde huurders, worden hierdoor genoodzaakt een ander - en meestal duurder - onderkomen te zoeken.

Een grootschalige onteigening aankondigen is één zaak, ze volbrengen een heel andere. De burgemeester van Sint-Gillis, Charles Picqué (PS), tevens minister-president van het Brussels Gewest, liet de perikelen in 'zijn' Zuidwijk meer dan één nacht rusten. In 1991 kregen de bewoners een dringend bericht van onteigening te slikken, anno 2009 zet een aantal eigenaars de strijd voor de rechter verder.

Voorwaarden
In de zogenaamde 'vierhoek' van Brussel-Noord, een belangrijk knooppunt van de Belgische spoorwegen, waar de rustige Vooruitgangsstraat gelegen is, mag het niet zo lang aanslepen, stellen alle betrokken partijen. "Deze week is er overleg met Infrabel," zegt Fabienne Defrance, woordvoerster van Emir Kir (PS), de Brusselse staatssecretaris voor Stedenbouw en bevoegd voor het dossier. Infrabel-woordvoerder Christiaan Clapuyt bevestigt het overleg, maar is minder specifiek over de timing. "In principe is dat in de loop van deze maand."

Dat overleg gaat niet alleen over de vergunning voor de uitbreiding van het spoorverkeer, maar vooral over de voorwaarden voor de verhuizing van de bewoners, legt Defrance uit. Dat vindt ook Marguerite Van Overbeke, kabinetschef van Schaarbeeks waarnemend burgemeester Cécile Jodogne (MR-FDF), belangrijk. "De gemeente en het Gewest hebben een heleboel voorwaarden gesteld. Zo willen we onder andere begeleiding van de bewoners naar hun nieuwe woning. We denken ook aan een fonds om de bewoners schadeloos te stellen. Voorts moeten er maatregelen zijn om zo lang en waardig mogelijk tot een duidelijk vastgestelde datum te blijven wonen. Er moet coherentie zijn, er mogen zeker geen stadskankers ontstaan."

Volgens Inter-Environnement Bruxelles (IEB), een van de organisaties die zich actief om het lot van de bewoners bekommert, gebruikt Infrabel beter een alternatief. "Dat zou duur zijn en het treinverkeer verstoren, maar weegt dat op tegen de onteigening van 85 gezinnen?" vraagt Claire Scohier van IEB zich af. Infrabel laat weten zich aan het oorspronkelijke plan te houden. "Dat wil zeggen dat de twee treinlijnen - richting Luik én richting Gent, over Jette - die elkaar nu kruisen, uit elkaar gehaald worden. De ene lijn komt via een brug boven de andere."

Volgens Defrance mag het geen maanden meer duren vooraleer de vergunning afgeleverd wordt. "We willen snel gaan om de onzekerheid van de bewoners weg te nemen." De vishandel op de hoek van de Vooruitgangsstraat heeft het overleg niet afgewacht: de zaak is twee jaar geleden al verkocht. De 63-jarige Laurent Blanckaert, die ook in de straat woont, wacht wel in spanning af. "Al 43 jaar leef ik hier. Veel eigenaars hebben hun huis enkele jaren geleden nog gerenoveerd met gemeentelijke premies. We zijn de onduidelijkheid beu. Maar het staat vast dat we ons niet zonder slag of stoot laten buitenzetten."

Rosa Ianni, die 44 jaar in verschillende huizen in de Vooruitgangsstraat gewoond heeft, onderstreept de sterke samenhang onder de bewoners, ook al is er geen wijkcomité. "Als Laurent ziek is, dan wandel ik met de hond en vraag ik of de arts al langsgeweest is. We helpen elkaar waar mogelijk. We delen ook allen dezelfde zorg bij een onteigening: waar zullen we terechtkomen, en in welke omstandigheden?"