Bezorgdheid om stijgend aantal straatdoden

In 2015 telde het Collectief Straatdoden 55 overlijdens. In 2014 waren dat er 46. “Vermoedelijk zijn het er nog veel meer: er zijn steeds meer daklozen en straatdoden”, zegt Bert De Bock van het Collectief aan BRUZZ. “Hoog tijd voor structurele oplossingen voor de Brusselse huisvestingsproblematiek.”

Het jaarverslag van het Collectief Straatdoden leest als een intrieste boekhouding. In 2015 waren er 55 straatdoden, waarvan 47 mannen en 8 vrouwen. De jongste was 19, de oudste 87.

Ongeveer de helft van de overledenen leefde op straat op het moment van hun overlijden. Vijf van hen woonde in een kraakpand, twee bij vrienden. Acht hadden een woonst en zes verbleven in een rusthuis. Allen hebben ze op tenminste één moment van hun grillig parcours op de straat gewoond in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

“Het aantal straatdoden neemt toe”, zegt coördinator Bert De Bock van het Collectief Straatdoden. Jaar na jaar houdt hij die boekhouding bij. “Het zijn er vermoedelijk nog veel meer dan 55."

"Een belangrijke nuance is dat ook onze informatie-instroom door de jaren is verbeterd. Maar iedereen is het erover eens dat er meer daklozen en straatdoden zijn dan tien jaar geleden. Waarom? Dat is moeilijker te zeggen. Er is beslist meer studie nodig. Maar vast staat dat het Brussels Gewest met een torenhoge huisvestingsproblematiek kampt die maar moeilijk opgelost raakt. Steeds meer mensen glippen door de mazen van het net.”

De straat als doodsoorzaak
De doodsoorzaken van de straatdoden zijn vaak doordeweeks. Long- of hartfalen. Waar iedereen aan overlijdt, met andere woorden. “Maar daarachter schuilt een heleboel andere oorzaken”, vervolgt De Bock. “Mensen die op straat leven maken langdurig veel stress mee. Ze gebruiken (drank of drugs, red.). Ze verzorgen hun ziektes niet. Ze eten niet goed. Onveiligheid speelt een rol. Het straatleven en de algemene slechte levensomstandigheden die daarmee samengaan zijn de echte doodsoorzaken.”

De Bock wijst er verder op dat het aantal straatdoden niet afneemt in de zomermaanden, tegen de verwachting of perceptie in. “Dat blijft het hele jaar door gelijk. Winter of zomer. Soms sterven thuislozen zelfs in de winteropvang. Daarom zeggen we ook dat de winteropvang alleen niet volstaat. Daar worden jaar na jaar meer middelen voor vrijgemaakt – en er is dat verband tussen helpen en koude - maar dat gaat het probleem niet oplossen.”

Wat het probleem dan wel gaat oplossen? “Huisvesting. Werk maken van betere toegang tot een woonst. Vandaag is het vijf jaar wachten op een sociale woning. Ook de verhouding tussen uitkering en huur is heel problematisch. Tel even mee. Een leefloon of andere uitkering bedraagt 800 à 900 euro. Voor het kleinste kamertje betaal je in Brussel tegenwoordig minstens 400 à 500 euro. Om waardig te kunnen leven moet slechts één derde van je inkomen naar huisvesting gaan.“

Dit jaar valt het ook nog op dat er 20 nationaliteiten zijn onder de straatdoden. Het merendeel (40 procent) had de Belgische nationaliteit, gevolgd door Polen, Roemenen en Fransen.