Brandweerman 50 jaar later: 'Zag mensen veranderen in levende toortsen'

Over de balans van de grootste brandramp uit de Belgische moderne geschiedenis circuleren ook 50 jaar na de feiten nog verschillende aantallen. De brandweermensen spreken van 323 doden en 150 gewonden. De juridische dossiers spreken van 251 slachtoffers en 62 gewonden. We spraken met een brandweerman die nog tussen de 10 en 15 mensen kon redden.

Historicus Siegfried Evens die enkele weken geleden een boek publiceerde over de ramp, houdt het ook op 251 doden en 62 gewonden. Bij de slachtoffers waren ook 67 medewerkers van het warenhuis Innovation. Over het aantal mensen dat op het moment dat de brand uitbrak, in het door Victor Horta ontworpen gebouw aanwezig waren, lopen de schattingen uiteen: van 1.000 tot 2.000.

Jean Van Lard, die als brandweerman werkte in de post van de Persstraat in Brussel, was een van de enige brandweerlieden die zich op die dag in de vuurzee in de winkel heeft gewaagd. Hij heeft toen tussen de 10 en 15 mensen uit het gebouw kunnen halen, voor de vlammen en de dikke rook het onmogelijk maakten om nog binnen te gaan.

Levende toortsen
Van Lard en zijn collega's waren de eerste brandweerlui die aan de Inno arriveerden omstreeks 14.00 uur, ongeveer een half uur nadat er alarm was geslagen. "Onze luitenant Mulkey gaf ons het bevel om meteen een ladder tegen de gevel op te stellen om zo op de verdieping binnen te breken. Samen met een collega ben ik zo binnen geraakt, maar we zagen al snel dat we versterking nodig hadden", vertelt Van Lard aan Belga.

Zeer snel laaide het vuur zo fel op dat binnen blijven onmogelijk was. De toen 22-jarige Van Lard zag zich voor een situatie geplaatst die hij nooit meer zou vergeten. Hij zag mensen veranderen in levende toortsen en mensen die zich in het ijle gooiden, terwijl ze hun doodsangsten uitschreeuwden. Anderen stikten in de dikke rook die bezit nam van het gebouw.

Psychisch trauma
"Mensen die me zagen opdoemen, waren opgelucht", vervolgt de brandweerman. "Ze dachten dat er achter mij nog een heel leger volgde om ze te bevrijden uit hun benarde positie, maar behalve ikzelf was er alleen een vlammenzee die snel oprukte en alles verteerde wat op zijn weg lag."

"Samen met twee mensen die er werkten en die de weg kenden in het gebouw, zijn we naar de kant van de Nieuwstraat gelopen, de enige kant die nog niet in lichterlaaie stond op dat moment. Met een bijl heb ik dan een een gat geslagen in een venster dat in een metalen hekwerk was ingebouwd. Zo konden toch enkele mensen nog ontsnappen."

Van Lard heeft tussen de 10 en 15 mensen kunnen redden. "Ik was jong, een beetje een halsbreker. Ik zag mensen in nood en ik probeerde ze te helpen, zo goed als ik kon. Maar korte tijd later kreeg ik een klop. Ik belandde in een depressie", zegt de zeventiger nu. Naast een psychisch trauma hield hij ook enkele decoraties over aan zijn heldendaad.