Bruegelbeeld komt er eindelijk

In 2003 wou de Vlaamse Gemeenschapscommissie naar aanleiding van de 30ste verjaardag van haar voorganger de Nederlandstalige Cultuurraad een standbeeld aan de Brusselaars schenken. Aangezien Pieter Bruegel de Oude in Brussel woonde, er begraven ligt en er nog geen beeld van de schilder was, werd geopteerd om een Bruegelbeeld te maken. Twaalf jaar later staat het beeld er nog niet. Nu lijkt er eindelijk een doorbraak te komen.

Na twaalf jaar kibbelen, lijkt het Bruegelbeeld aan de Kapellekerk er nu eindelijk te komen. “Ik kan bevestigen dat het Bruegelbeeld er voor eind oktober geplaatst wordt,” zegt een opgetogen Geoffroy Coomans (MR), Schepen van Stedenbouw en Patrimonium. “Er is een officieel akkoord getekend tussen de VGC en de Stad Brussel. Het standbeeld van een schilderende Bruegel komt op het plein voor de Kapellekerk. Bruegel zal met de rug naar de kerk staan, kijkend in de richting van de Blaesstraat. De plek waar het standbeeld komt, moet enkel nog geëgaliseerd worden zodat het beeld stabiel kan staan. Daarna moet de stad het beeld ophalen bij beeldhouwer Tom Frantzen en kan het eindelijk geïnstalleerd worden. In oktober zou het beeld ingehuldigd worden.”

Geen beeldengroep
Beeldhouwer Tom Frantzen, bekend van het Zinneke, Madame Chapeau en de Vaartkapoen, bouwde in 2003 een beeldengroep uit drie stukken. Maar uiteindelijk zal er aan de Kapellekerk slechts één beeld komen, dat van een schilderende Bruegel met een aap op zijn schouder. De andere beelden, de duivel die rijstpap eet en een ezel die door een venster kijkt, worden niet geplaatst en blijven dus in het atelier van Frantzen staan. “We hebben er voor gekozen om slechts één beeld te plaatsen om de soberheid te behouden,” verklaart Coomans.

“Eigenlijk wordt er slechts een derde van het kunstwerk geplaatst, want de beeldengroep is een vensterspel,” zegt Frantzen. “De beelden verwijzen naar elkaar en vormen één geheel. Ze refereren aan Bruegels schilderij Dulle griet en de tekening De ezel op school. De duivel diende als verbindingsstuk tussen de twee andere beelden. De bedoeling was om de toeristen uit te nodigen een wandeling in en rond de Kapellekerk te maken. Maar dat snappen ze precies niet. Ik vind het jammer, maar liever één beeld dan geen beeld. Ik hoop dat de twee andere beelden er toch ooit nog komen.”

Ouderwets
Het Bruegelbeeld moest hét geschenk van de VGC aan de Brusselaars worden. In 2003 besloot toenmalig collegevoorzitter Robert Delathouwer (SP.A) een beeld van Bruegel te financieren naar aanleiding van het dertigjarig bestaan van de VGC. Er kwam een wedstrijd die gewonnen werd door beeldhouwer Tom Frantzen. Toen het ontwerp af was, bleek toenmalig Brussels schepen van Stedenbouw Henri Simons (toen Ecolo, nu raadslid van het OCMW voor de PS) niet ingenomen te zijn met het Vlaamse geschenk. Hij weigerde het beeld op het Bruegelplein of aan de Kapellekerk te plaatsen, twee plekken die vanwege de band met Bruegel de voorkeur hadden van Frantzen.

Komedie
Uiteindelijk suggereerde Simons, die het werk ronduit lelijk vond, een plek bij de Anneessenstoren tegenover het hoofdkwartier van de PS. De PS zag een Vlaams Bruegelbeeld dicht bij haar hoofdkwartier niet zitten en het beeld kwam er niet. “De grote saboteur in deze soap is Simons. Bruegel was ouderwets volgens hem,” zegt Frantzen. “In 2006 werd een andere slimmerik schepen van Stedenbouw: Christian Ceux (CDH). Hij vroeg me waarom moet het beeld aan de Kapellekerk moest komen. Hij zag de link niet met de begraafplaats van Bruegel en hield het dossier tegen. En dat was dan Brussels schepen, ongelooflijk!”

In 2011 sloot toenmalig VGC-collegevoorzitter Jean-Luc Vanraes (Open VLD) met oud-burgemeester Freddy Thielemans (PS) een gentlemen’s agreement over de locatie. Het Bruegelbeeld zou dan toch geplaatst worden aan de Kapellekerk. Om budgettaire redenen besloot de VGC toen in plaats van de oorspronkelijke 250.000 euro slechts 150.000 euro uit te trekken. Daardoor zou het beeld van de ezel niet geplaatst worden. De bouwvergunning liet echter op zich wachten en de beelden kwamen er weer niet.

Maar na twaalf jaar gekibbel, lijkt het Bruegelbeeld er nu eindelijk te komen. “Bruegel heeft dit beeld aan de Kapellekerk verdiend,” zegt Coomans. “Hij is er getrouwd, zijn kinderen zijn er gedoopt en hij is er begraven. Het is dus logisch dat het daar komt te staan.” Beeldhouwer Frantzen is toch nog niet gerustgesteld. “Ik vertrouw schepen Coomans, maar als ik zie hoe lang die komedie al duurt, dan zal ik het pas geloven als ik het beeld aan de Kapellekerk zie staan,” besluit Frantzen.