Brusselse jeugdbewegingen kampen met leidingstekort: 'Context is lastiger in grootsteden’

Heel wat Brusselse jeugdbewegingen worstelen met een tekort een leiding, een probleem dat sinds corona nog meer op scherp kwam te staan. Het noopt scoutsen en chiro’s tot creatieve oplossingen om de boel draaiende te houden. “Je wil vooral vermijden dat mensen op hun eentje leiding moeten staan."

Na de noodkreet in juni van de Akabe-tak bij scouts Mooibos-Lievens, zegt nu ook de chiro van Schaarbeek te worden geconfronteerd met een nijpend tekort aan leiding. Intussen werden al flyers rondgedeeld en zette de chiro ook een gratis barbecue op poten om nieuwe mensen aan te trekken, "maar als die hun effect missen dreigen we moeilijk verder te kunnen", klinkt het.

Rondvraag leert dat de twee jeugdbewegingen niet de enige zijn die kampen met een leidingstekort. Brussel telt negen scoutsgroepen onder de koepel Scouts en Gidsen Vlaanderen en tien chiro's. Naast Akabe gaven de scoutsen van Evere, Molenbeek en Laken al aan bij de districtscommissaris van Brussel Matilde Robert dat ze worstelen met het probleem en ook de scouts Kruisboog-Hadewych in Sint-Lambrechts-Woluwe liet aan BRUZZ weten nood te hebben aan meer leiding.

“Dat betekent nog niet dat zij meteen de boeken moeten toedoen”, aldus Robert. “Het zou vooral veel fijner zijn moest er meer leiding zijn om de anderen ook wat te ontlasten.”

Iets wat Corneel van collega-jeugdbeweging Chiro Jijippeke in Molenbeek beaamt. “Je wil vooral niet dat mensen op hun eentje leiding moeten staan. Bij ons is het probleem nu vooral dat er te weinig ervaren leiding is om de nieuwe garde op te leiden. Er komen vijf doorstromers aan, maar er stopt zeven man dus dat wordt moeilijk.”

Bij de Chiro Sint-Anneke is het dan weer vooral een probleem op korte termijn. “Wij hebben zeker genoeg leden die leiding willen worden als het zover is, maar voor volgend jaar is het wel lastig”, aldus hoofdleiding Rogier. “Als nu zelfs al een paar leidingen stoppen, wordt het echt moeilijk om nog op een deftige manier chiro te organiseren.”

Foutieve vooroordelen

“De problemen situeren zich vooral in de kleinere scoutsgroepen”, legt districtcommisaris Robert uit. “Nieuwe leiding komt hoofdzakelijk van leden die doorstromen en dat zijn ook vaak de mensen die het langste blijven. Bij iedere scouts vallen er echter klassiek veel leden uit bij de overgang naar het middelbaar. Als je dan al met een kleinere poule begint, raakt dat je veel harder.”

Volgens Robert zijn ledentekorten echter geen nieuw probleem. “Het is iets dat met ups en downs gaat, maar de covid-pandemie heeft zeker niet geholpen, want veel mensen hebben in de tussentijd andere hobby’s gevonden.”

Een andere factor van belang is de grootstedelijke context in Brussel met een veel groter aanbod aan activiteiten en veel jongeren uit een gezin waar ouders nooit in een jeugdbeweging zaten.

“De scouts en chiro zijn ook niet zo gekend bij mensen met een andere culturele achtergrond, en valt bovendien vaak samen met beter gekende hobby’s als Koranlessen, voetbal of ballet”, vertelt Robert. “An sich is dat geen probleem, maar het is wel spijtig dat er nog veel foutieve vooroordelen bestaan zoals dat een jeugdbeweging duur zou zijn, dat het Vlaams is of dat wij enkel vuil worden.”

Ook het feit dat Scouts en Gidsen Vlaanderen Nederlandstalig is, maakt het niet makkelijker. “Wij moeten leiding en leden zoeken uit een veel kleiner deel van de bevolking dan de Franstalige scouts.”

Ledenstop

Hoewel een volledige stopzetting er bij de meeste jeugdbewegingen nog niet meteen aan de orde is, zagen veel chiro’s en scouts zich wel reeds genoodzaakt om creatieve oplossingen te bedenken.

"Bij problemen bekijken wij samen met de groepen mogelijke oplossingen", vertelt chiro-woordvoerder Marij Germijns. "Dat kan gaan van leden die vroeger leiding worden of het uitdelen van flyers tot het bijeenvoegen van verschillende leeftijdsgroepen of zelfs een vermindering van het aantal activiteiten."

Robert merkt ook dat veel leiders er voor kiezen om wat langer in de scouts te blijven om zo de overgang naar de nieuwe generatie te versoepelen. "In extreme gevallen moesten sommige groepen echter ook al ledenstops doorvoeren binnen specifieke takken omdat de leiding-ledenratio anders niet meer veilig is."

Rondvraag leert tot slot dat heel wat jeugdbewegingen ook actief leiding ronselen buiten de scouts. Meestal gaat het dan om vrienden of kennissen.

“Wij probeerden vroeger altijd mensen die stopten in een andere jeugdbeweging aan te trekken om nog een jaartje bij ons te komen”, vertelt Corneel van Chiro Jijippeke. “Dat heeft altijd goed gewerkt omdat wij maar om de twee weken activiteiten organiseren wat de drempel sterk verlaagt. Bovendien kunnen we intussen ook altijd terugvallen op onze grote oud-leidingsploeg dus ik maak me niet te veel zorgen voor onze chiro."