Brussels enige kampeerterrein loopt leeg

Camping Bruxelles à ciel ouvert, het enige kampeerterrein in het gewest, is op de sukkel. De kampeerders laten het afweten en nu moet de vzw ook nog de nieuwe hoteltaks betalen.

Al meer dan twintig jaar leidt Camping Bruxelles à ciel ouvert een onopvallend bestaan in de schaduw van het Europees Parlement. Een bescheiden, houten paneel met daarop in vrolijke rode letters Camping Welcome is de enige aanwijzing dat achter de kerk van het Heilige Sacrament aan de Waversesteenweg een stadscamping verborgen ligt.

Als je het terrein opgaat en de handgeschilderde wegwijzers volgt, passeer je eerst langs een grote, kale parking en een nieuwbouwproject met twintig kleine woningen. Maar eenmaal de twee grote nadarhekken aan het eind van het kerkepad voorbij, kom je in een andere wereld terecht, een soort Hofje van Eden. Aan de ingang een moestuin met erwtenranken en prille sla, verderop vlinder- en rozenstruiken en bakken vol kleurrijke geraniums. Daarachter een royaal grasveld, deels ommuurd, deels omzoomd met hoge, oude bomen. Tussen de bomen: stenen banken en witte heiligenbeelden. In deze lieflijke omgeving is het rumoer van de grauwgrijze Waversesteenweg plots ver weg.

Normaal gesproken is dit de tuin van La Viale, een christelijke leefgemeenschap die de hele site rondom de kerk beheert. De gemeenschap van religieuzen en leken onder leiding van de jezuïet Guy Martinot nam hier haar intrek in de jaren negentig, toen de kerk en het klooster te groot geworden waren voor de paters van het Heilige Sacrament. Behalve de leefgemeenschap, waar ook Europese stagiaires en ambtenaren deel van uitmaken, is hier ook een christelijk studentenhuis. Het jongste initiatief van La Viale is het nieuwbouwproject, waar intussen al enkele christelijke families met weinig middelen en ook een paar nonnetjes wonen.

Toen La Viale de site destijds overnam, was hier al een kleine, naar het schijnt tamelijk sombere jeugdherberg met kampeerterrein. Martinot besloot de camping nieuw leven in te blazen en open te houden, althans in de zomermaanden juli en augustus, wanneer heel wat internationale bewoners van de gemeenschap op vakantie zijn. Reizigers laten overnachten in de magnifieke binnentuin paste immers in de ‘deel’-traditie van La Viale.

Kampeerders uit heel de wereld en met diverse levensbeschouwelijke achtergrond sloegen hier in de loop der jaren hun tenten op. Ook dit jaar ging het kampeerterrein begin juli open. Veel luxe is er niet. Er zijn douches, toiletten, tafels en stoelen, de keuken bestaat uit een koelkast en een buitenspoelbak. Veel regels zijn er evenmin. Het moet alleen stil zijn om elf uur ’s avonds.

Vandaag staan er welgeteld vier – afgesloten - tenten in de tuin. Aan de ene kant van het terrein twee tentjes van fietsers - de rijwielen leunen tegen een boom. Aan de andere kant een grotere tent met een werp-Quechua ernaast. “We zitten in volle crisis,” zegt beheerder Innocent Higiro. Twaalf jaar geleden begon hij hier als student te werken, inmiddels heeft hij een baan en doet hij het beheer als vrijwilliger. Voor studentenjobs is er geen geld meer.

Toen hij begon, floreerde de camping. Op het hoogtepunt waren er 2.500 overnachtingen in één seizoen. “Regelmatig waren alle tachtig plekjes volzet, hoewel we nooit iemand hebben geweigerd. Als er nog een tent bij moest, schoof iedereen gewoon een stukje op, helemaal in de geest van deze camping.”

Maar die glorietijd is voorbij. Ook al was het de afgelopen weken schitterend weer, toch stond er nauwelijks een handvol tentjes in de tuin. “Het is over, tegenwoordig halen we nog slechts 180 à 200 overnachtingen per seizoen,” zegt Higiro. Volgens hem bolt de camping al enkele jaren achteruit. “Heel lang kregen we vooral Spanjaarden en Italianen over de vloer. Toen de financiële crisis uitbrak, bleven ze weg. In hun plaats kwamen er wel Duitsers, Fransen, Belgen, zelfs buren uit Brussel.”

Maar geleidelijk lieten ook zij het afweten. “Wie goedkoop wil logeren, kan tegenwoordig elders terecht in de stad. Er zijn jeugdherbergen bijgekomen en door de hotelcrisis zijn de Brusselse hotels, zeker in de zomer, spotgoedkoop.”

Maar waar zijn de geboren kampeerders zijn gebleven, zij die per se in de open lucht willen slapen? Ook voor Higiro is het een raadsel. Nochtans zijn de gasten van de Brusselse stadscamping enthousiast en velen keren weer terug naar deze relaxte plek. Zo ook de vijf meisjes uit het Franse Nantes die aan komen lopen en die blijken te logeren in de grote tent en de mini-Quechua. Ze maken een trip langs Europese hoofdsteden en muziekfestivals. Morgen breken ze op, na drie nachtjes, maar over een paar dagen komen ze opnieuw langs. “Het is ideaal hier, je bent midden in de stad en toch is het heerlijk rustig,” zeggen ze. Het enige wat ze missen, is wifi.

Een dure investering in een wifi-installatie zit er volgens Higiro echter niet in. “Sinds vorig jaar lijden we echt verlies. Dat heeft te maken met de terreur en de aanslagen. Jarenlang hadden we de hele zomer ook jeugdgroepen van Vacances pour tous, een Franse organisatie die kampeervakanties organiseert voor kinderen uit achtergestelde gezinnen. Maar sinds vorig jaar komen ze niet meer. Blijkbaar durven de ouders hun kinderen niet meer naar het gevaarlijke Brussel te sturen.”

Hoteltaks
Bij dit alles komt dat de tuincamping ook de nieuwe gewestelijke hoteltaks moet betalen. Begin dit jaar werd de Brusselse verblijfstaks hervormd, vooral met de bedoeling ook de Airbnb’s te belasten. Die moeten nu per overnachting drie euro betalen, evenveel als de kampeerterreinen, zo staat in de ordonnantie. Nochtans telt het gewest slechts één camping: het kleinschalige vrijwilligersinitiatief aan de Waversesteenweg. Higiro vindt het hallucinant. “Wij moeten evenveel taks betalen als de Airbnb’s, hoewel die gemiddeld zeven keer duurder zijn dan wij. Wij vragen zeven euro per tent en per persoon, daar komt nu drie euro bij.” Jeugdherbergen moeten die taks niet betalen en ook La Viale heeft bij Brussel Fiscaliteit aangedrongen op een vrijstelling. Tevergeefs.

De vzw wil de belasting niet doorrekenen aan de kampeerders, toch vooral jongeren en gezinnen met beperkte inkomens. “Wij zijn geen commercieel initiatief. De kampeerplaatsen zijn niet afgebakend en genummerd. De douches werken niet met een jeton. Wij tellen niet.”

Om die reden is La Viale ook niet van plan een groots opgezette publiciteitscampagne op te zetten om nieuwe klanten aan te trekken. “Ik heb onlangs wel een facebookpagina gemaakt, maar we gaan niet beginnen met neonreclame of flyers uit te delen. Dat is onze stijl niet.” Publiciteit en promotie maken voor het kampeerterrein is trouwens meer iets voor het gewest, vindt Higiro. Nu staat de camping zelfs niet vermeld op de website van Visit Brussels.

Is de toekomst van Camping Bruxelles à ciel ouvert nog verzekerd? Higiro twijfelt. “Als we geen vrijstelling krijgen van die hoteltaks, wordt het moeilijk. Maar het zou jammer zijn als deze magische plek verdwijnt. Het is toch een instituut.”