Brusselse moskeeën botsen met Moslimexecutieve over organisatie gebed Offerfeest

De Federatie van Brusselse moskeeën raadt lokale gebedshuizen aan om hun verantwoordelijkheid te nemen en een maand lang geen vrijdaggebed te organiseren, ook niet voor het Offerfeest. De Moslimexecutive is het daar niet mee eens. “In Antwerpen raden we het aan omdat daar een pandemie is. Elders niet, tenzij ook de kerken en de synagogen hun erediensten tijdelijk stopzetten.”

Na het Suikerfeest zal nu ook het Islamitische Offerfeest, één van de twee belangrijkste feesten van het jaar voor moslims, een viering in mineur worden. De verstrengde coronamaatregelen die de sociale bubbel beperken tot het gezin plus vijf extra contacten, maken een traditioneel feest onmogelijk.

“Normaal trekken we eerst naar de moskee voor het feestgebed. Dat is niet verplicht, maar wel traditie. Dan komen honderden moslims feestelijk gekleed samen in de moskee, in de Grote Moskee misschien wel tweeduizend”, vertelt Rochdi, een Brusselse moslim die zich zorgen maakt hoe dat in coronatijden nog veilig kan verlopen. “Dan tref je alle generaties samen aan, jonge kinderen, twintigers, veertigers, oudere mensen, mannen en vrouwen.”

Plannen aanpassen

“Na het feestgebed gaan we uitgebreid bij elkaar op bezoek, ook daar vieren alle leeftijden samen”, beschrijft Rochdi. “Een echt familiefeest. Als een ouder koppel vijf kinderen heeft en die brengen elk hun gezin mee, zit je al snel aan een grote groep mensen. Zelf zou ik in normale omstandigheden vrijdag met een twintigtal mensen vieren, in sommige families loopt dat op tot vijftig of meer.”

Hij is bezorgd dat de informatie over de verscherpte maatregelen niet snel genoeg doorsijpelt om het feest alsnog coronaveilig te laten verlopen. “De meeste families hebben alles al georganiseerd, twee dagen voordien horen dat sociale contacten drastisch beperkt worden is erg kort dag. Ik hoop dat mensen er voldoende bewust van gemaakt worden dat ze het feest moeten annuleren of hun plannen zullen moeten aanpassen.”

Bid thuis

De communicatie daarover is helaas erg verwarrend. Begin deze week adviseerde de Federatie van moskeeën in Vlaanderen na overleg met viroloog Marc Van Ranst om tot eind augustus alle activiteiten in Vlaamse gebedshuizen stop te zetten. “We moeten allemaal samen inspanningen leveren om de cijfers van het aantal besmettingen weer naar beneden te krijgen”, verduidelijkt woordvoerder Achaibi Mohamed. “Tijdens het Offerfeest zit de moskee normaal overvol, daarom raden we aan om thuis te bidden. En we vragen om het Offerfeest zoveel mogelijk in je eigen bubbel te vieren in plaats van in de ruime familie.”

“De Vlaamse Federatie neemt een wijze, moedige beslissing”, klinkt het bij de Federatie in Brussel, die ongeveer de helft van de moskeeën in Brussel vertegenwoordigt. “Ook wij vragen dat elke moskee zijn verantwoordelijkheid neemt”, zegt woordvoerder Mohamed Karroum. “De Veiligheidsraad heeft culturele bijeenkomsten beperkt tot honderd personen, dat maakt de organisatie van het feestgebed voor het Offerfeest praktisch onmogelijk. Daarom raden wij de Brusselse moskeeën ook aan om tot eind augustus geen vrijdaggebed meer te organiseren, ook niet het gebed voor het Offerfeest. De komende dagen zullen wij iedereen er ook meermaals aan herinneren dat de bubbel niet langer vijftien personen bedraagt, maar nu beperkt is tot je gezin plus vijf.”

Broeihaard

Het Executief van de Moslims in België (EMB), het officieel overlegorgaan voor moslims in België, reageert evenwel verontwaardigd op de oproep van de Vlaamse en Brusselse federaties. “Dit advies is zonder overleg met ons genomen”, zegt voorzitter Mehmet Üstün. “Als alle erediensten oproepen hun deuren te sluiten, zullen wij volgen. Maar door dit te beperken tot de moskeeën stellen de federaties die voor als potentiële broeihaarden voor het coronavirus. Dat willen wij vermijden. Het staat ook haaks op de voorbeeldige houding van moslimburgers die zich gewetensvol hebben gehouden aan de opgelegde voorzorgsmaatregelen.”

De EMB vraagt de moskeeën wél om in navolging van de Nationale Veiligheidsraad het maximum aantal gelovigen terug te brengen tot 100 personen tijdens de gebeden en alle andere coronamaatregelen te hanteren. Enkel in Antwerpen adviseert de EMB moskeeën om het gebed van het Offerfeest thuis uit te voeren in plaats van in de moskee. “Daar is een pandemie bezig.”

Waarom niet meteen hetzelfde advies voor alle moskeeën met het drukke Offerfeestgebed voor de deur om geen risico's te lopen? “Waarom wordt monseigneur De Kesel niet gevraagd om zondag alle kerken te laten sluiten? In maart hebben wij op vraag van de overheid alle gebedshuizen gesloten. Nu is die vraag niet gekomen. Als er een federale beslissing in die zin komt, dan moet die voor alle erediensten gelden – moskeeën, kerken en synagoges – en niet enkel voor de islamitische. Anders riskeren moslims gestigmatiseerd te worden.”

Gezellig klein

De jonge Brusselse ondernemer Hassan Al Hilou, mede-initiatiefnemer van Seat at theTable ligt er naar eigen zeggen niet van wakker. Hij verwacht dat de moskeeën veiligheidshalve de deuren zullen sluiten. "Of ze zullen alleszins de richtlijnen van de Veiligheidsraad volgen." Zelf beslist hij doorgaans pas de dag voordien wat hij doet met het Offerfeest. "Ik ga zeker niet elk jaar naar de moskee. Dit jaar vier ik het in eigen gezin, gezellig klein met vijf." In zijn netwerk hoort hij er ook weinig discussie over. "De meesten zullen het zeer respectvol organiseren in kleine groepjes zoals met het Suikerfeest. Mensen willen geen problemen." Hij lacht. "Geef toe: tijdens het Offerfeest wil je niet opgepakt worden."