Brusselse regisseurs zetten zich in voor Te Gek!?

In de docureeks ‘Gek en geniaal’ op Canvas gaan de Brusselse regisseurs Lena Dewaegenaere en Ciska Snauwaert op zoek naar het raakvlak tussen kunst, gekheid en genialiteit. Acht duo’s van psychose–gevoelige mensen en kunstenaars vertellen het relaas van hun psychose door middel van een kunstwerk.

Heel wat mensen kennen iemand van wie ze weten dat die psychotisch of psychosegevoelig is,” zegt de Brusselse documentairemaakster Lena Dewaegenaere. “En iedereen in Brussel heeft al weleens iemand met een psychose op straat zien rondlopen en rare dingen zien doen. Maar niemand weet wat dat juist doet met een mens.”

Met de vierdelige docureeks Gek en geniaal probeert Dewaegenaere daar met Sarah D’Haeyer, Ciska Snauwaert en Lander Haverals van productiehuis De Chinezen verandering in te brengen. Daarin worden acht psychosegevoelige mensen gekoppeld aan evenveel bekende kunstenaars, onder wie Lize Spit, Lieve Blancquaert en Rick de Leeuw.

Elke samenwerking mondde uit in een kunstwerk – een foto, een lied, een schilderij – dat het persoonlijke verhaal van de deelnemers moet voorstellen. Elk werk is intussen geveild ten voordele van Te Gek!?, een organisatie die psychische problemen bespreekbaar wil maken.

Hadden alle deelnemers dan de ambitie om kunstenaar te worden?
Lena Dewaegenaere: Niet noodzakelijk. In de recente campagne van Te Gek!? onderzoekt men ook de combinatie van kunst, gekheid en genialiteit. Daarom stelden we de vraag: hoe kunnen kunstenaars raakvlakken vinden met mensen van wie men zegt dat ze gek zijn en omgekeerd? Dat levert verrassende beelden en situaties op, want in de aflevering met deelnemer Frank en Luc Tuymans vraag je je op een bepaald moment af wie er nu juist de kunstenaar is, en wie de gek.

Hoe verliepen die samenwerkingen?
Dewaegenaere: Eén kunstwerk is niet afgeraakt, omdat het met die persoon weer slechter gaat. Maar verder levert elk duo iets moois af. Vaak waren de eerste ontmoetingen de meest intense momenten. Zowel de deelnemers als de kunstenaars waren zenuwachtig, omdat ze elkaar nog niet hadden gezien en niet wisten wie ze zouden ontmoeten. Alleen had de kunstenaar vaak wat schroom, terwijl de psychosegevoelige persoon openstond om zijn of haar verhaal te vertellen.

Open genoeg om die mensen beter te begrijpen?
Dewaegenaere: We vertellen het verhaal vanuit het perspectief van de mensen met een psychose, ja. Als je met een andere realiteit in je hoofd leeft, wat gebeurt er dan? En wat doet dat met jou? Hoe kijk je achteraf terug op die psychose? We hebben bewust die insteek gekozen. Artsen en psychologen komen al genoeg aan het woord, terwijl we amper de stem van psychosegevoelige mensen horen.

Gek en geniaal. Vanaf woensdag 29 november vier weken lang op Canvas om 22 uur