Carolin Urban, evangelisch dominee

"Ik woon en werk nog maar negen maanden in Brussel, maar ik heb het gevoel hier al langer te zitten. Brussel is snel en opwindend: de stad fascineert door het samenkomen van Germaanse en Romaanse invloeden. Last van heimwee heb ik allerminst: het leven in Brussel heeft me geleerd dat de Duitse grondigheid niet zaligmakend is, en dat 'de Belgische slag' best aangename kantjes heeft," zegt Pfarrerin Carolin Urban.

E en ranke, goedlachse blondine, met als roeping het uitdragen van het woord van de Heer. Alledaags is het allerminst, en zeker voor wie alleen vertrouwd is met de usances van Rome, is het twee keer slikken bij een eerste ontmoeting. "De mensen reageren wel vaker verrast. Bij katholieken is de verrassing zelfs dubbel groot. Maar het is ook uitstekend om het ijs te breken: de mensen beginnen heel makkelijk met mij over god en de essentiële dingen des levens te praten. Problemen, geloofstwijfels, het komt allemaal snel boven. Een groot privilege die mijn positie met zich meebrengt."

"Dat wij, dominees, in tegenstelling tot katholieke geestelijken niet gebonden zijn aan het celibaat, en het leven in zijn volledigheid mogen omhelzen, is een bijkomend en niet te versmaden voordeel. Niet alleen persoonlijk: het maakt, denk ik, dat wij in veel gevallen dichter bij de mensen kunnen staan dan onze katholieke collega's. Wij weten wat iemand doormaakt als hij of zij liefdesverdriet heeft, wat het is om kinderen te hebben. Daarmee bedoel ik nog niet dat iemand die geen relatie of kinderen heeft, geen luisterend oor kan bieden."

Spannend werkveld
We zitten met een heerlijk kopje koffie in een bijvertrek van de Salomekerk in Sint-Pieters-Woluwe. Dat Brussel de plek is geworden waar Carolin Urban haar goede werken verricht, daar heeft het toeval een gelukkige hand in gehad. "Na mijn theologiestudie in Wuppertal en Bochum en mijn stage als predikant aan de grens met Nederland, heb ik een jaar lang de persrelaties verzorgd van het Kirchenkreis Trier. Met hart en ziel deed ik het, in mijn ogen is het essentieel dat de kerk geen gesloten familie is, maar de deur naar de buitenwereld openhoudt. Het is dus zeker niet zo dat ik per se iets anders wilde, maar toen ik bij toeval de vacature in Brussel onder ogen kreeg, was de beslissing snel genomen. Brussel is nu eenmaal een fascinerend werkveld, met alle instellingen op een betrekkelijk kleine ruimte. Dat maakt het heel spannend."

Urbans grootste verantwoordelijkheid hier is werken met kinderen, de jeugd binnen de evangelische gemeenschap. "Er zijn twee Duitse evangelische gemeenschappen in België: een in Mol in de provincie Antwerpen, een in Brussel. Die van Brussel is de grootste en dekt ook het zuidelijke deel van het land. Ik zorg voor de begeleiding van kinderen en jongeren binnen de kerk en geef godsdienstlessen aan de Duitse school. Daarmee heb ik meer dan de handen vol. Een aangename verrassing was dat; in Duitsland is het dikwijls zo dat voor godsdienstonderricht bijna geen kinderen komen opdagen. Hier is het net het tegenovergestelde, op de Bijbeldag in maart bijvoorbeeld hebben maar liefst zestig kinderen hier hun hartje opgehaald, een heel weekend lang. De verklaring is volgens mij niet ver te zoeken. Hier wonen veel jonge Duitse eurocraten met kinderen, dit is voor hun kinderen een stukje heimat. Voor de ouders is het kerkcafé na de eredienst dan weer een ideale plek om ervaringen uit te wisselen: mensen die dezelfde taal spreken en dezelfde bekommernissen hebben."

Eigenzinnig
Professioneel loopt het allemaal op rolletjes, en ook privé heeft Carolin Urban het opperbest naar haar zin. "België was niet helemaal nieuw voor mij. Als kind kwam ik hier al vaak op vakantie. Ik heb ook een deel van mijn stage in Zeeuws-Vlaanderen gelopen, vlak bij de Belgische grens, ideaal om Gent en Brugge goed te leren kennen. Toen ik zei dat ik in België zou gaan wonen en werken, kreeg ik op het thuisfront wel reacties in de trant van: 'Toch niet in zo'n grijze, drukke en vuile stad?! Wil je jezelf dat nu echt aandoen?' Ja, dus."

"Natuurlijk is het hier niet allemaal zo georganiseerd als in Duitsland, maar de negatieve kijk op België is volgens mij toch grotendeels gebaseerd op vooroordelen. Een zekere vorm van chaos en eigenzinnigheid hoort nu eenmaal bij het leven in dit land. Sympathiek, al heeft het ook nadelen: praktische zaken regelen, zoals een telefoonaansluiting, is steeds weer een kleine uitdaging. Niet evident voor een Duitse, die gewend was aan het supergeorganiseerde, een regeltje voor van alles en nog wat. Als in Duitsland een vakman zegt dat hij om acht uur op de stoep staat, dan is hij er stipt om acht uur. Hier niet, hier is het zelfs niet zeker dat hij komt. Zo had ik een tijd geleden een gat in het dak; het regende zelfs binnen. Ik had gehoopt dat de dakwerker er snel zou zijn, maar ik heb geduld moeten oefenen. Toen hij dan toch kwam opdagen, is hij op het dak geklommen en heeft hij een foto genomen. Weer beneden zei de brave man: 'Er zit een gat in het dak.' Ik: 'Juist ja, dat is ook de reden dat ik u geroepen heb.' Bleek dat hij was gekomen om de vaststelling te doen en dat een collega het werk zou uitvoeren. Die collega zou op een vrijdag komen. Op wélke vrijdag en om hoe laat, dat kon hij niet zeggen. Maar uiteindelijk is het allemaal in orde gekomen. Op z'n Belgisch."

"Mijn taalachterstand speelt bij zulke zaken natuurlijk een rol, het maakt het nog wat ingewikkelder. Al spreek ik een behoorlijk mondje Nederlands en ben ik Frans aan het leren. Maar nogmaals, ik vind dat chaotische en eigenzinnige iets sympathieks hebben. Ik heb hier geleerd veel geduldiger te zijn, de dingen te nemen zoals ze komen, wat goed is.

Hier is alles veel meer ontspannen, veel rustiger dan in Duitsland. Heb ik dus een tijdje nodig gehad om me aan te passen, achteraf bekeken is het een zegen gebleken."
Urban woont op de grens van Sint-Pieters-Woluwe en Oudergem, maar dat belet haar niet op verkenning te gaan in de binnenstad. "Een van mijn favoriete plekken is het terras van het Muziekinstrumentenmuseum. Je zit midden in de stad en tegelijkertijd heb je een prachtig uitzicht op diezelfde stad. Ik hou ook van de pleinen in Brussel. Zodra het mooi weer is, bruist het daar van het leven, dan komen de mensen buiten. Zoiets zie je in Duitsland veel minder. Ik kan er ook echt van genieten 's avonds laat nog buiten te zitten, te keuvelen bij een glaasje. Dat heeft iets zuiders, het is heel ontspannend. Ik ben hier dan ook graag, zeker ook omdat hier tal van interessante mensen op een zakdoek bijeenzitten, mensen met fascinerende beroepen. Allemaal samen in een stad, waar je als individu ook nog eens een groot gevoel van vrijheid ervaart."