Conclusie na pilootproject in Kuregem: ‘Herstel openbare orde is werk van lange adem’

In 25 straten in de wijk Kuregem liep van oktober 2022 tot en met januari 2023 een pilootproject voor een betere kruisbestuiving tussen de verschillende openbare diensten. Gedurende het zogenaamde MMM-project werkten politie, netheids- en andere preventiediensten nauwer samen. “Al bij al een geslaagd project,” vindt burgemeester van Anderlecht Fabrice Cumps (PS). “Maar toch zien de inwoners weinig verbetering, en dat is spijtig.”

Wat hield dat MMM-project precies in? Eerst en vooral staat het voor Microbuurt, Multifenomenen en Multidisciplinair. Tussen het gemeentehuis van Anderlecht en de Otletsraat wonen 11.749 inwoners. In die microbuurt werd vier maanden lang multidisciplinair samengewerkt tussen politie, netheidsdiensten, gemeentediensten en ook de bevolking.

Op die manier hoopten de verschillende diensten “korter op de bal te kunnen spelen” om verschillende fenomenen van overlast - zoals sluikstorten, geluidsoverlast en drugs in het straatbeeld - gezamenlijk te bestrijden.

Door de gecoördineerde acties steeg het aantal vaststellingen en sancties enorm. Zo ging de nabijheidspatrouille op willekeurige momenten mee met de netheidsdiensten en deelden ze boetes uit voor sluikstorten. Ze bekeken vuilniszakken en zochten vervolgens naar de eigenaar. In totaal ging het om 744 controles en schreef de politie 103 sancties uit. Ook het aantal processen-verbaal steeg aanzienlijk, van 497 naar 761 in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar.

Hoewel de diensten 500 ton grof vuil verzamelden, blijft het afvalprobleem toch een werkpunt, geeft preventieambtenaar Katrien Ruysen toe. “We hebben verschillende acties opgezet, maar net als de inwoners zagen we weinig verbetering.” Integendeel, toen na verloop van tijd de versterkte aanwezigheid bekend raakte, gingen mensen uit de wijk hun afval buiten de vastgelegde perimeter storten.

Geluidsoverlast

Heel wat klachten van de bewoners gingen over geluidsoverlast. Om die reden werden tijdens het project horeca en andere handelszaken op regelmatige basis gecontroleerd. Uiteindelijk ontvingen 20 zaken een waarschuwing en 26 uitbaters moesten hun zaak voor drie maanden sluiten.

Er kwam ook een alcholverbod, opnieuw op vraag van de wijkbewoners. Tussen de periode van 16 december en 16 maart mocht er op openbare plaatsen geen alcohol genuttigd worden, een besluit van de burgemeester. Het moest de politie helpen om administratief op te treden. “Dat probleem leek mee te vallen, maar is vaak groter in de zomermaanden, dus we moeten het zeker blijven opvolgen,” klonk het besluit van Ruysen daaromtrent.

Bewonersbevraging

Uit een bevraging van de bewoners blijkt dat het probleem niet is opgelost. Zij zagen weinig of geen verandering op vlak van de overlast. Het vuil ligt volgens hen nog altijd overal, en ook alcohol- en druggebruikers lijken niet uit het straatbeeld verdwenen. “Frustrerend,” vindt Ruysen. Jurgen De Landsheer, korpschef van de politiezone Brussel Zuid, nuanceert: “Omwille van het project lagen de verwachtingen van veel inwoners misschien ook te hoog.”

Mentaliteitsverandering

Meer repressie dus, maar de verschillende diensten beseffen ook dat sensibilisering het probleem moet oplossen. “We merken dat er vooral een mentaliteitsverandering nodig is, aangezien de bewoners niet het gevoel hebben dat de problemen van de baan waren”, aldus de burgemeester.

Dat begint volgens De Landsheer het best op de Brusselse scholen. “Kinderen zijn de sleutel om gedrag permanent te veranderen, maar dat is een werk van lange adem. De nieuwe generatie moet het belang kunnen inzien van de leefbaarheid van haar eigen wijk.”

“Repressie alleen zal de problemen niet oplossen, maar het leert ons wel enkele zaken,” gaat hij verder. “We moeten die hoge aanwezigheid blijven behouden, want dat wisten de mensen vast en zeker te appreciëren.” Ook al is de algemene conclusie niet overwegend positief, toch vindt De Landsheer dat "enkele lessen uit het MMM-project nu ook toegepast kunnen worden in andere buurten van Kuregem."