De Afrika Cup zoals Matonge ze beleeft: ‘Wij zijn broederlanden'

Te midden van alle winterse corona-ellende is er één lichtpuntje: de Afrika Cup. Ook dit jaar beroert het landenkampioenschap de Afrikaanse Brusselaars, die in cafeetjes verspreid over de hoofdstad het voetbalfeest op de voet volgen. BRUZZ ging in Matonge de sfeer proeven.

We schrijven zondagavond. Egypte heeft net Marokko uit de kwartfinale geknikkerd, en straks speelt Senegal de andere kwartfinale, tegen Equatoriaal-Guinea. In de Senegalese bar La Signare in Matonge is anticipatie alvast geen ding: een halfuur voor de match oogt de zaak nog altijd behoorlijk leeg. Her en der staan nog wat borden met afgekloven kippenboutjes, de enkele gasten keuvelen rustig – live of via hun airpods – en niemand heeft een truitje van het landenteam aan. Op het scherm zien we vooral vrouwe­lijke voetbalverslaggevers een voorbeschouwing geven, maar daar lijkt voorlopig niemand in geïnteresseerd.

Toch zit de zaak bij de aftrap plots goed vol. Met Senegalezen, uiteraard, maar ook met Marokkanen, Kaapverdianen, Belgen en ook Congolezen, die niet gekwalificeerd waren voor het tornooi. “Senegal heeft ons eruit gegooid,” zegt een van de twee Kaapverdische broers, die aan onze tafel zit. “Maar desondanks hebben wij er geen enkel probleem mee om het land van Sadio Mané (die bij Liverpool speelt, red.) te steunen. Wij zijn broederlanden, dus is dat normaal.” Ook de Marokkaan Mohamed Tabti, die zijn ploeg tot zijn grote onvrede zag verliezen tegen Egypte, supportert nu voor Senegal. “Historisch gezien hebben de twee landen zeer goede relaties,” zegt hij. “Er is een echte verbondenheid tussen de twee volkeren. De Senegalezen gaan naar Marokko en vice versa. Bovendien hebben Marokkanen ook flink in de hoofdstad Dakar geïnvesteerd.”

De sfeer zit dus goed en er wordt tafelbreed getrakteerd, waardoor de haperende televisie in eerste instantie nog vergeving krijgt. Tot het beeld plots helemaal wegvalt. “Probeer BBC. Neen, Mali TV. Bein! Ja, da’s de beste optie. Of via Chromecast! Je gaat hier toch niks over schrijven hé?”

Uiteindelijk krijgt waardin Nancy Mbaye de televisie weer aan de praat en kabbelt de match verder tot de 28ste minuut, wanneer Senegal scoort na een magistraal doorsteekpasje van Sadio Mané. De naar schatting dertig aanwezigen veren recht en juichen, onder hen ook Cheikh Gaye (45), een student aeronautica die in Waterloo woont, maar wiens sociale leven zich afspeelt in ‘the village’ zoals hij Matonge liefkozend noemt. “Eigenlijk interesseert voetbal me niet,” zegt hij in het Engels. “Normaal volg ik alleen de Wereldbeker. Maar ik ben natuurlijk trots op mijn land, vandaar dat ik hier nu kom supporteren. Een pronostiekje? 3-0”

Geniale trainer

Even verderop schudt Kader Bèye het hoofd. “Luister niet naar hem, hij kent niks van voetbal. Het wordt 2-1. Senegal zal de voorsprong verdedigen en dan nog op de counter proberen te scoren. Maar veel doelpunten zullen er niet meer gemaakt worden. Onze trainer is trouwens niet minder dan geniaal, want zelfs zonder zijn beste ploeg is hij dit tornooi hier aan het winnen.”

Bèye verwijst naar de vele spelers met corona, die niet aan het tornooi mochten beginnen. Onder hen ook Chelsea-keeper Édouard Mendy, die nu wel weer van de partij is, maar niet kan verhinderen dat Equatoriaal-­Guinea na de rust gelijkmaakt.

Het is even stil in het café, tot iemand vraagt wat Union tegen Anderlecht heeft gedaan, diezelfde middag. “Gewonnen? Fantastisch, Allez l’Union!”

Intussen wijzen onze tafelgenoten ons op een beroemdheid die tijdens de rust de bar is komen binnenwandelen: Antoine Coly, die midden de jaren tachtig bij het Club Brugge van Franky Van der Elst speelde. “Ik was de eerste zwarte die ze daar zagen,” zegt hij. “Op het veld, maar ook in Sint-Michiels-Brugge, waar ik woonde.” Na omzwervingen in Knokke, Damme en Senegal, woont Coly nu in Elsene. “Ik had hier vroeger een restaurant in Matonge, maar dat heb ik intussen verkocht.”

De traktaties gaan onverminderd verder, waarbij sterke drank afgewisseld wordt met roséwijn, bier en water. Net als een Marokkaanse Senegal-supporter buiten een sigaret gaat roken, scoort Senegal voor de tweede keer. Het is ex-­Anderlechtspeler Cheikhou Kouyaté die de ploeg weer op voorsprong, en de bar in vervoering brengt. Op televisie worden ook beelden uit Senegal getoond: een uitzinnige, dicht op elkaar gepakte menigte juicht en danst, met daarbij opnieuw opvallend veel vrouwen. Van covid lijkt geen sprake. “In Senegal zijn er helemaal geen restricties meer,” zegt Gaye. “Alles is er weer normaal.”

Wissel van de macht

Nog eens een kleine twintig minuten later veert het café opnieuw recht, net weer als de Marokkaanse supporter een sigaret is gaan roken, en dat brengt het hele café aan het lachen. Na een diagonale pass van ex-Genkie Kalidou Koulibaly en een fenomenale balaanname van Saliou Ciss, zet die laatste Ismaila Sarr voor doel, die eenvoudig binnentikt. Met nog tien minuten te gaan en 3-1 op het scorebord, is de match gepeeld.

“Senegal heeft een heel goeie verdediging,” zegt een enthousiaste Coly. “En de ploeg wordt almaar beter. Het is eigenlijk ongelooflijk wat ze hier presteren, want de meeste spelers waren er nog niet eens bij in 2019. Dit is de wissel van de wacht, en ze hebben talent. Alleen de aanval moet nog wat beter, maar Senegal is sowieso een ploeg die groeit in het tornooi.”

Het laatste fluitsignaal weer­klinkt nu echt, en het café veert nog een laatste keer recht, waarna het vrij snel leegloopt. “Vroeger zei men dat Senegal won zonder een goed spel te spelen, maar nu zien we het verschil,” zegt Kader Bèye. De man naast hem knikt. “We gaan steeds verder in het tornooi, het zal moeilijk worden om Senegal nog te verslaan. De match van woensdag wordt een West-Afrikaans duel met onze broeders uit Burkina Faso. Maar ik hoop dat mijn land zal winnen.” Ook Kader Bèye is tevreden met de nakende West-Afrikaanse derby. “Het zal sowieso West-Afrika zijn dat wint!”

Met zijn vriend Cheikh Gaye trekken we nog de straat op naar café Le Dakar in de Waversesteenweg, een van de twee andere Senegalese bars in Matonge. Maar ook daar treffen we al een halfleeg café aan, waar wel nog wat blije mensen te vinden zijn, maar nu ook niet bepaald de sfeer van een gewonnen kwartfinale hangt. Ook in de straten van ‘the village’ is er geen feestgedruis, loopt niemand met vlaggen te zwaaien en is er geen karavaan van toeterende auto’s. “Dat is meer iets voor als we de finale winnen”, zegt Gaye, “dán zul je hier wat zien. Maar sowieso: het is winter, het is koud en in tegenstelling tot in Senegal zijn er hier nog altijd coronamaatregelen. Om middernacht al word je het café buitengezet. Vanavond is het eigenlijk vooral covid dat gewonnen heeft.”