De Knop: 'Financiering grootste uitdaging VUB'

Rector Paul De Knop van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) is behoorlijk gefrustreerd, zo bleek dinsdag bij de opening van het nieuwe academiejaar. En onderwijsminister Smet zegt dat de VUB het zonder zijn financiële steun moet doen.

Paul De Knop is behoorlijk gefrustreerd. De Vlaamse universiteit krijgt volgens De Knop veel te weinig aandacht van het Brussels Gewest en de betrokken Brusselse gemeenten. "Geen enkele burgemeester komt naar onze openingszitting. Bij de opening van de ULB was burgemeester Freddy Thielemans er natuurlijk wel." Ander voorbeeld: voor de ontsluiting van het Delta-terrein, achter de VUB, plant het Gewest een nieuwe weg, die dwars over het voetbalveld van de VUB loopt. "Charles Picqué had alleen de ULB over de kwestie geraadpleegd."

Marktaandeel daalt
Er is nog een andere grote bron van frustratie. De universiteit is dit jaar dan wel de grootste relatieve stijger in aantal nieuwe studenten, maar haar marktaandeel daalt. Vlaamse jongeren komen nog altijd niet massaal in Brussel studeren. Dat heeft alles te maken met het imago van Brussel als studentenstad. Verlies van marktaandeel betekent voor de universiteit echter verlies van financië le middelen.

Enkele jaren geleden moest de universiteit de faculteit Tandheelkunde sluiten. Er waren nog minder dan twintig studenten. De VUB besloot de tandheelkundige kliniek en het personeel van die faculteit wel te behouden. "Maar we krijgen daar geen geld voor, terwijl die kliniek dertigduizend behandelingen per jaar doet. Dit is niet langer houdbaar. Als we geen steun krijgen, dan zal er in de toekomst geen tandheelkundige kliniek meer zijn en zullen alle tanden in het Frans getrokken worden in Brussel."

Meer inschrijvingen voor geneeskunde
In de faculteit Geneeskunde zijn er dit jaar in het eerste jaar een kleine zeventig studenten, van wie 32 nieuwe. Het is een stijging van zestig procent tegenover vorig academiejaar. Maar deze aantallen zijn onvoldoende om het ziekenhuis, het UZ Brussel, draaiende te houden. "We vullen het personeel dan maar aan met stagiairs van de ULB en de KUL," zegt De Knop. "We hebben het ziekenhuis, we hebben het personeel, maar we hebben onvoldoende studenten."

Zelf zou De Knop het wel weten. Het ziekenhuis zou artsen uit ontwikkelingslanden kunnen opleiden, iets wat nu niet mogelijk is omdat alle cursussen in het Nederlands gegeven moeten worden. "Een andere mogelijkheid is dat we onze knowhow exporteren: in de Arabische landen en in de VS is er een grote vraag naar onze kennis op het vlak van kunstmatige fertiliteit, diabetes en levensbeëindiging." Nog een mogelijkheid is dat de studenten gewoon gespreid worden over de medische faculteiten in Vlaanderen.

Ziel verkopen
Om het verlies van middelen het hoofd te bieden, werkt de universiteit steeds vaker samen met de privésector. "Ik ben een sterke voorstander van publiek-private samenwerking, zolang je je ziel maar niet verkoopt. De nieuwe sportinfrastructuur op de campus is zo betaald. We hebben nu ook al enkele leerstoelen die deels door bedrijven of privépersonen gefinancierd worden."

Maar De Knop vindt dat ook de Vlaamse overheid moet investeren in gebouwen, laboratoria en studentenhomes, in ratio neel energiegebruik, en in mobiliteit. "We hopen dat de sneltram in Jette er snel komt." Voorts dringt de VUB er, samen met de Erasmushogeschool, op aan dat de vereveningdoorloopt tot in 2017. Die tijdelijke compensatie van de dalende financiering zou stoppen in 2013. Maar: "Brussel verdient een uitzonderingspositie."

'Geen geld'
Maar Vlaams Onderwijsminister Pascal Smet (SP.A) zegt dat de VUB de komende jaren op weinig steun moet rekenen. Voor de komende twee jaar zijn immers geen extra's voorzien voor het hoger onderwijs.

"Voor jullie staat vandaag een minister die aan jullie een extra inspanning vraagt, zonder onmiddellijk extra beloning," zei Smet bij de opening van het academische jaar aan de VUB.

Smet beloofde wel een evaluatie en eventuele bijsturing van de financieringswet. Hij herhaalde ook het engagement uit het regeerakkoord om tegen 2014 tien procent extra middelen naar het hoger onderwijs te laten stromen.

Meertalig onderwijs
Minister Smet zei in zijn toepsraak op de VUB ook dat de regeling op de onderwijstaal herbekeken moet worden. Want het onderwijs moet rekening houden met een meertalige omgeving, en met een risico op schoolse achterstand, zo luidt het.