De Slegte 20 jaar in Brussel

De Slegte is in vele opzichten jarig en dat mag ook in Brussel gevierd worden. Zolang het boek bestaat, blijft de boekhandel een vaste halte voor de Nederlandstalige boekenliefhebber in de hoofdstad.

Over de officiële stichtingsdatum van de eerste boekhandel De Slegte geven de archieven geen uitsluitsel. Het was in elk geval in het begin van de twintigste eeuw (1909, 1910, 1911?) dat Jan de Slegte in Rotterdam met zijn handel in tweedehandsboeken begon. Er volgden verschillende filialen in Nederland, en in 1959 opende de eerste Vlaamse vestiging op de Antwerpse Meir. Die verjaardag wordt de hele maand oktober gevierd in acht Vlaamse vestigingen, waaronder die in de Lievevrouwbroersstraat in Brussel, die dit jaar toevallig twintig jaar oud is.

In 1989 kocht de familie De Slegte het pand waar pas het legendarische familiebedrijf Librairie/Boekhandel Vanderlinden leeg was komen te staan. "Die bestond sinds 1896," zegt Roger Vanderlinden, die er 35 jaar gewerkt heeft, en nu geniet van een welverdiend pensioen. "Eerst waren het allemaal grootooms van mij die er werkten, dan tantes en nonkels, en uiteindelijk ikzelf ook. We verkochten nieuwe boeken in het Nederlands en het Frans, en waren vooral gespecialiseerd in schoolboeken. Er zijn momenten geweest dat we met twintig man personeel in de winkel stonden. Uiteindelijk zijn we opgehouden omdat de leiding wat oud werd. En het ging ook niet zo geweldig meer."

Ook Pieter Verhoeven weet dat Vanderlinden een instituut was. Hij werkt sinds 1997 in De Slegte Brussel en is er ondertussen bedrijfsleider. "Er zijn nog regelmatig oudere klanten die komen vertellen dat ze hier in hun jeugd hun schoolboeken kwamen kopen. Het is hier overigens altijd een boekenbuurt geweest."

Ramsj

Het concept van De Slegte blijft vrij uniek. Het bekendste aandeel van de 40 à 45.000 exemplaren die in de winkel staan, betreft nog altijd de ramsjboeken: ongebruikte boeken die de uitgeverijen tegen sterk verlaagde prijzen op de markt brengen, omdat het te duur wordt om ze nog langer in stock te houden. Die worden door De Slegte in Nederland ingekocht, en dan over de filialen verdeeld.

Daarnaast zijn er de tweedehandsboeken, en het antiquariaat met zeldzame of anderszins bijzondere exemplaren. "Maar sinds een heel aantal jaren verkopen we ook nieuwe boeken van uitgeverijen als Taschen, Libero, Paragon of Zuidboek," vertelt Verhoeven. "Wat me trouwens blijft verbazen, is welke mooie boeken we hier tegen écht lage prijzen kunnen aanbieden. Deze mooi uitgegeven kunst­encyclopedie van Ludion is van 25 naar vijf euro per deeltje gegaan. Daarom zijn we ook strenger bij het inkopen van tweedehandsboeken. Klanten kopen geen tweedehandsboeken meer die te beschadigd of verouderd zijn. Wie ons boeken wil aanbieden, is nog altijd welkom, maar als het om grote hoeveelheden gaat, dan bel je beter eerst even voor je alles naar hier sleept."

Elektriciteit

Nu was stichter Jan de Slegte oorspronkelijk een gaslampenaansteker, die door de opmars van de elektrische verlichting het roer moest omgooien en een boekenkraampje opende. Hoe ziet Verhoeven zijn bedrijf evolueren? "Het is duidelijk dat het boekenvak zware tijden beleeft. Er wordt nog wel heel veel gepubliceerd, maar dat merken wij vooral aan het feit dat er ook veel meer en vlugger verramsjt wordt. Ook uitgeverijen die dat vroeger principieel niet wilden doen, doen het nu. Het publiek laat zich ook meer en meer leiden door top-tiens, met als gevolg dat alles wat daarnaast aan interessante uitgaven verschijnt, een beetje uit de boot valt. Dat lijkt me op de langere termijn onhoudbaar."

En dan zijn er de e-readers, schoolboeken in pdf-formaat, en de studentencursussen op een geheugenstick. "Als het digitale lezen eenmaal op punt staat, zullen goedkope paperbacks en pockets waarschijnlijk als eerste verdwijnen. Het is mijn persoonlijke mening dat boekhandels meer de niches moeten gaan bespelen. Voor een mooi boek zal er altijd een markt zijn."

Onder leiding van de nieuwe directie in Nederland wordt er druk gewerkt aan de toekomst van De Slegte. Verhoeven: "We zijn bezig met de volledige digitalisering van de tweedehandsvoorraad van al onze filialen. Momenteel staan al vijftig- à zestigduizend titels online, die door Brusselaars worden gekocht."

Daarnaast is er een nieuw logo met nieuwe kleuren en zullen ook in Brussel de indeling en de bewegwijzering worden verbeterd. "Onlineverkoop is noodzakelijk, maar klanten moeten ook kunnen snuffelen, betasten, bewust verdwalen om dingen tegen te komen die ze eigenlijk niet zochten. Nederlandstaligen kunnen dat in Brussel bijna nergens anders meer. Ik denk wel dat men ons zou missen."

Feest 20 jaar De Slegte Brussel

• Vanaf 10 oktober gratis Poëzieposter Gerrit Komrij/Klaas Verplancke.
• Zaterdag 24 oktober vanaf 14 uur signeersessie Toni Coppers en Christian De Coninck. Vanaf 15 uur interviewt Els Witte de politicoloog Bart Maddens (van de 'Maddens-doctrine'), in een samenwerking met Brussel Deze Week.
  Iedereen welkom in de Lievevrouwbroersstraat 17, 1000 Brussel (02-511.61.40, brussel@deslegte.com). Winkel open van maandag tot en met zaterdag, van 9.30 tot 18 uur.