De Sukkelstraat (2): de Plaskycrèche in Schaarbeek

De plannen voor een crèche aan de Plaskylaan zijn uitgedraaid op een debacle. Een verhaal van amateurisme, een boze buur en een strenge rechter.

Niemand trekt in twijfel dat er meer kinderdagverblijven in Brussel nodig zijn. Zeker in Schaarbeek is het tekort nijpend. De gemeente kocht in 2007, via de vzw Crèches de Schaerbeek, een magnifiek herenhuis aan de Plaskylaan om er een kinderdagverblijf voor 32 kinderen onder te brengen. De aankoopprijs bedroeg 970.000 euro. Vijf jaar later, en enkele processen verder, is daarvan niets in huis gekomen.

Al vrij snel na de aankoop van het huis besliste de gemeente de crèche niet in het herenhuis onder te brengen, maar in de tuin. Volgens schepen Michel De Herde (FDF) leent een huis met vele trappen zich niet tot een crèche. De gemeente liet een crèche tekenen midden in de tuin. Een toonbeeld van energiezuinigheid moest het worden. De gemeente kon geld van het Gewestelijk Crècheplan aanspreken. Leefmilieu Brussel gaf een duwtje in de rug door het ontwerp van de crèche met een prijs te bedenken. Het herenhuis kwam vrij: daar zou door de inrichting van enkele appartementen een mooie meerwaarde kunnen worden gecreëerd.

Die constructie was buiten enkele buren gerekend. Zij zagen het mooie binnengebied met bomen liever niet opgeofferd aan een crèche. Ze hadden minstens de geest van de stedenbouwkundige wet mee. Die laat het volbouwen van de waardevolle binnenblokken in Brussel niet toe, al wordt voor gebouwen van collectief belang een uitzondering gemaakt. Een van die buren, Gauthier de Crombrugghe, richtte het actiecomité Save the City Gardens op en begon een persoonlijke strijd tegen de crèche. Met succes. Hij haalde twee keer gelijk voor de Raad van State en nog eens voor de burgerlijke rechtbank.

Dat de vergunning keer op keer werd vernietigd, heeft de gemeente deels aan zichzelf te danken. De eerste bouwaanvraag diende ze zelf in, om ze dan zelf te kunnen goedkeuren. Daarmee werden alle rechtsregels met voeten getreden. De gemeente was immers rechter en partij. De Raad van State verwees de vergunning naar de prullenmand.

Een tweede bouwaanvraag werd wel correct ingediend, bij het Brussels Gewest. Maar het dossier kwam in woelig politiek vaarwater nadat de hoogste ambtenaar zich niet tijdig over het dossier had uitgesproken. De buurtbewoners hadden hun lobby­werk bij de Brusselse regering goed gedaan. Vooral de Nederlandstaligen in de Brusselse regering, onder meer staatssecretaris Bruno De Lille (Groen), vonden een crèche in een tuin, zelfs in een hertekende verkleinde versie, geen goed idee. Het dossier zat maanden muurvast.

Na de paasvakantie vorig jaar kwam er witte rook. De Brusselse regering stemde onverwachts in met de bouw van de Plasky-crèche. Hieraan ging een merkwaardige politieke deal vooraf. Burgemeester Bernard Clerfayt (FDF) wou pas groen licht geven voor de Nederlandstalige Kattepoelschool als de Vlamingen in de Brusselse regering hun akkoord gaven voor de (Franstalige) Plasky-crèche. En zo geschiedde.

Amper zes maanden later zou de Raad van State definitief een einde maken aan de Plasky-saga. In een omstandig arrest oordeelde het administratief rechtscollege dat de tweede bouwvergunning nietig moet worden verklaard. Een crèche hoort niet thuis in een binnengebied, ook niet als er een groendak op komt.

Voor de gemeente is het een flinke streep door de rekening. Schepen De Herde heeft aangekondigd het herenhuis, dat intussen staat te verloederen, te zullen verkopen. Een nieuwe crèche komt er achter de Daillykazerne.