De Villa’s renoveert woontorens Van Overbekelaan

Na ‘den 245’ heeft de socialehuisvestingsmaatschappij De Villa’s van Ganshoren nu ook ‘den 247’, de woontoren aan de Van Overbekelaan 247, aan de buitenkant opgeknapt. De bewoners zijn tevreden dat het niet meer tocht, dat de ramen weer open kunnen en dat ze lekker op hun terras kunnen zitten. Maar de burenhinder is gebleven.

I n Ganshoren heet de socialehuisvestingsmaatschappij niet 'Haard', 'Foyer' of 'Home' zoals in vele andere Brusselse gemeenten: de coöperatieve kreeg de optimistische benaming De Villa's.

De maatschappij werd in de jaren twintig van de vorige eeuw opgericht met de bedoeling goedkope woningen te verhuren. Aanvankelijk waren dat alleen huizen, maar in de jaren 1950 ontstond het plan voor een ambitieus hoogbouwproject tussen het kasteel Ter Rivieren en het moeras van Ganshoren.

In 1959 verrees aan het eind van de Van Overbekelaan een eerste flatgebouw van twaalf verdiepingen, enkele jaren later gevolgd door een tweede, hoger. Halverwege de jaren 1960 werd begonnen met de bouw van vier identieke torens van zeventien verdiepingen in stervorm, de nummer 245 en 247 van de Van Over­bekelaan en de nummers 34 en 36 van de Negen Provincieslaan. Na 1975 volgden nog acht blokken.

Alain Beeckmans, gemeenteraadslid van Groen!, woonde in zijn jeugd jarenlang in 'den 245'. "Daarvoor huurden mijn ouders een rijhuis zonder centrale verwarming. Mijn moeder was het beu om altijd kolen uit de kelder op te halen. Toen de toren aan de Van Overbekelaan in 1968 klaar was, trok mijn vader de eerste CVP-schepen aan de mouw. Zo ging dat in die tijd. De sociale woningen waren de electorale jackpot van de christen-democratische meerderheid van burgemeester Richard Beauthier. De PSC deelde twee derde van de woningen uit, de CVP het overige derde. Als politieagent verdiende mijn vader nochtans behoorlijk zijn brood; het was dus niet logisch dat wij in een so­ciaal blok mochten wonen. Maar net als vele van zijn collega's en andere gemeenteambtenaren werd hij door de politiek in de buildings gecaseerd. Beauthier is op die manier groot geworden. Het gevolg was dat de bewoners een mix vormden. Je had er nauwelijks sociale gevallen zoals nu."

In de flat was er centrale verwarming en het uitzicht op de dertiende verdieping was fantastisch, maar de kwaliteit van het gebouw was "afgrijselijk", zegt Beeckmans. "De deuren waren van karton, de muren flinterdun en de ramen waren zo slecht dat de gordijnen flink wapperden als het buiten waaide. Als we met vakantie vertrokken, moesten we de meubels wegschuiven en de dweilen klaarleggen omdat het altijd kon binnenregenen."

Alle woontorens in de Van Over­beke-buurt waren dan ook snel aan renovatie toe. Maar zolang Beauthier burgemeester was - en dat was hij van 1960 tot aan zijn dood in 1999 -, gebeurde er nauwelijks iets. Na 2000 kwam de leiding van De Villa's in nieuwe handen. "Dat was een echte ommekeer," zegt huidig PS-burgemeester Michèle Carthé. Er werd beslist om de vier stervormige gebouwen, die er het slechtst aan toe waren, een voor een grondig te renoveren. Sibelga installeerde voor de vier blokken samen één energiezuinige warmtekrachtkoppelingsinstallatie die de dure verwarming op stookolie verving.

Volgens directeur Jean-Pierre Ploeghmans van De Villa's zijn de huurlasten voor de bewoners van de 436 appartementen hierdoor al tien jaar niet gestegen. Vervolgens werd 'den 245' helemaal opgeknapt, en nu dus ook 'den 247'. Het dak werd volledig geïsoleerd, het beton aan de gevels en de terrassen werd hersteld en de immense 'gordijngevel' - een opeenstapeling van enkel glas met gele, houten panelen ertussen - werd vervangen door een stevige gordijngevel van dubbel glas en blauw aluminium. Blauw, omdat het gebouw moet verwijzen naar het water. De architect van de renovatie heeft immers bedacht dat de vier gebouwen voortaan de vier elementen - aarde, water, vuur en lucht - zullen voorstellen.

Binnen gebeurde niets, alleen de hal werd opgefrist. De renovatie kostte bijna 3,5 miljoen euro en werd betaald met een lening van het Gewest.

Hysterisch
De bewoners, die tijdens de verbouwing in hun woning konden blijven, hebben veertien moeilijke maanden achter de rug. Ze waren afgelopen woensdag dan ook allemaal uitgenodigd op de feestelijke heropening.

"Het is nu echt een plezier om het gebouw binnen te gaan. En boven kan ik weer lekker op mijn terras zitten," zegt Amédée Gentile. Vroeger had hij zowel in Spanje als in Brussel een optrekje, maar "door omstandigheden" is hij ze kwijtgespeeld. Sinds een jaar of vijf woont hij daarom in een studio op de zesde verdieping van 'den 247'. "Het is hier nu mooi wonen, alleen jammer dat de huurders zo weinig respect voor elkaar hebben. Sommigen zeggen zelfs geen goeiedag."

Twee medebewoonsters treden hem bij. "Naast mij woont een Afrikaanse familie die 's nachts altijd kabaal maakt," zegt de ene. De andere wordt geplaagd door het geschreeuw van een hysterische buurvrouw, die haar ook al eens te lijf ging. Ze hebben geklaagd, maar dat heeft tot nu toe niet geholpen. Martial Dewaels (LB), voorzitter van De Villa's en ook schepen in Ganshoren, houdt inderdaad de boot af. "Er zijn er die altijd klagen. Het zijn vaak mensen die alleen achterblijven in een te grote flat en dan moeite hebben als er een groot gezin naast hen komt wonen."

Wat vindt Marie-Thérèse Dereumaux, de bejaarde voorzitster van de adviesraad van de huurders, ervan? Ze woont zelf op de zeventiende verdieping van 'den 34', die in principe vanaf januari onder handen wordt genomen. De vriendin met wie ze op wandel is, woont in 'den 36'. Eigenlijk was die toren eerst aan de beurt voor renovatie, maar 'den 34' heeft twee jaar geleden zo zwaar geleden onder een storm dat zeven appartementen onbewoonbaar waren geworden. "Ook bij mij zijn de chassis helemaal rot en scheef. Ik kan mijn ramen niet meer openen," zegt Dereumaux. En volgens haar vriendin klopt het dat sommige huurders niet weten wat samenleven in een woonblok betekent. Maar voor het overige wonen beide dames graag in De Villa's. "Er is veel groen, er is een speelpleintje, maar vooral: het is hier gezellig, convivial."