Een avond bij interconfessionele kerk The Well

Het is een kerk die tegelijk katholiek, protestants, orthodox en anglicaans is. Een kerk zonder priester, waar de gebeden worden afgelezen van iPhones, Brits- en Amerikaans-Engels elkaar afwisselen en er soms zelfs een vleugje Russisch gesproken wordt. Wat de leden van deze kerk verenigt: het geloof dat Jezus de zoon van God is. Welkom bij The Well.

A cht uur ’s avonds. Een statig Schaarbeeks herenhuis in negentiende-eeuwse ‘style historisant’ in een zijstraat van de Lambermontlaan. Onder het licht van een eenzame straatlantaarn stromen de leden van The Well één voor één toe. Carlton, een van de oprichters van The Well, vertelt dat we vanavond een friendship expression zullen bijwonen, een klein groepje mensen die samenkomen om te bidden voor de wijk en om hun nood aan gebed met elkaar te delen. Plaats van het gebeuren: de imposante woonkamer van het herenhuis waar muren vol schilderijen en kasten vol in leer gebonden boeken de ruimte de nodige gravitas verlenen. Carlton stelt voor de expression te beginnen met een citaat uit de Brief van de apostel Paulus aan de Filippenzen (Fil. 2:1-11), hij leest voor vanop zijn iPhone, onder het goedkeurend oog van een vrouw die de expression volgt via Skype: religie nieuwe stijl. Na het ‘amen’ van de vijftiental mensen in de woonkamer kan de expression beginnen.

Iedereen vertelt over zichzelf. Louis, een vrouw van middelbare leeftijd die opvallend sober gekleed is, was atheïste tot haar man haar verliet en ze Jezus vond. Robin, een jongeman uit Cyprus, is ingenieur en verblijft pas sinds een maand in België. Mary, uit het Verenigd Koninkrijk, is vroedvrouw op brugpensioen. Wanneer de volgende spreker het woord neemt, is het altijd even aanpassen. De voertaal is Engels, af en toe doorspekt met een vleugje Frans, maar de accenten durven al eens te veranderen. Brits-Engels verandert in Amerikaans-Engels tot Engels met een zwaar Russisch accent. De mensen van deze friendship expression lijken op het eerste gezicht weinig met elkaar gemeen te hebben, noch cultureel, noch religieus. Maar daar zit volgens Carlton de grote kracht van The Well: elke gelovige kijkt naar wat hij of zij deelt met zijn collega-gelovige van een andere strekking en niet naar de verschillen. De idee van de oecumene, het streven naar religieuze eenheid, is zeer belangrijk voor The Well. Ze profileert zich als een interconfessionele kerk die “een christelijke gemeenschap wil bouwen over de grenzen van de verschillende kerken heen.”

God kan weinig fout doen
Carlton lanceert een gesprek over hoe God je bijstaat in het leven. Een jonge Amerikaanse vrouw neemt het woord. De rest van de groep luistert aandachtig. “God aanhoort mijn gebeden, maar enkel wanneer ik stop met erover te piekeren.” Ze vertelt over de problemen die ze had met het verlengen van haar studentenvisum en hoe, eens ze stopte zich zorgen te maken, alles goed was gekomen. “Je kan God niet simpelweg om iets vragen,” zegt ze, “God is geen verkoopautomaat.” Carlton en de rest van de groep vinden dat een mooie gedachte, het idee dat “God niets verkwist, dat zelfs ontbering een hoger doel dient.” Opvallend dat God in deze groep blijkbaar weinig fout kan doen. Het goede wordt toegeschreven aan God en het slechte is Gods manier om je naar het goede te leiden.

The Well doet als organisatie meer dan alleen expressions organiseren. In 2006 richtte ze ‘Serve the city’ op, een vzw die met ruim duizend vrijwilligers zich ontfermt over de minderbedeelden in Brussel. Dat ‘dienen’ komt ook vaak ter sprake in de expression. Hoe, door Gods werk te doen, de leden van The Well elkaar kunnen vinden in hun verscheidenheid. Het verlangen eenheid te brengen in die verscheidenheid is een hot topic vanavond. Augustin, een jonge twintiger, grapt er zelfs even over. “Een man staat op het punt zelfmoord te plegen door van een brug te springen. Een andere man spreekt hem aan en vraagt waarom hij dat wil doen. De man antwoordt: ‘Ik ben alleen op deze wereld en heb met niemand iets gemeen.’ De andere man kijkt verbaasd en vraagt de man of hij gelooft in God. ‘Ja’, antwoordt de man. ‘Dat hebben we dan al gemeen’, zegt de andere man. ‘Bent u een christen?’ ‘Ja.’ ‘Een protestant?’ ‘Ja.’ ‘Lutheraan of calvinist?’ ‘Lutheraan.’ ‘Ik ook’, zegt de andere man terwijl de blik van de man op de brug opklaart. ‘Eerste of tweede reformatie?’ vraagt de andere man. ‘Tweede’, antwoordt de man op de brug. ‘Spring, jij heiden’, klinkt het.”

Afscheidsgebed
Het gesprek loopt op zijn laatste benen. Als afsluiter vraagt Carlton of iedereen zijn versie van het Onzevader wil bidden in zijn moedertaal. De verschillende versies van het Onzevader die in alle mogelijke talen worden voorgedragen, bevestigen hoe bijzonder een organisatie als The Well eigenlijk is. Hoe ze mensen van verschillende religieuze en culturele achtergronden, die elkaar in sommige gevallen amper kennen, een avond kan laten samenzitten en praten over hoe ze dichter tot God, Jezus en vooral elkaar kunnen komen. De gastheer laat hapjes en drankjes aanrukken. Toastjes met kaas en paté worden voer voor een levendige discussie over hoe wij God zien en Jezus beleven. Een uitnodiging om nogmaals te komen, volgt snel. Gastvrijheid is hier duidelijk een deugd.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de opleiding Journalistiek aan de Erasmushogeschool Brussel.