Eerste inburgeringscursus voor minderjarige nieuwkomers

Bijna dertig asielzoekers zijn uit vrije wil aan de allereerste inburgeringscursus voor minderjarigen begonnen. Het Brussels Onthaalbureau voor Nieuwkomers (BON) biedt de zestien- tot achttienjarigen uit Afghanistan en Sub-Saharisch Afrika twee maanden lang lessen maatschappelijke oriëntatie, Nederlands en Frans.

Welke soorten openbaarvervoersabonnementen bestaan er allemaal? Waar koop je die in Brussel? En hoeveel kost zoiets? Het zijn slechts drie vragen die de elf Afghaanse nieuwkomers tijdens hun derde lesdag van de inburgeringscursus voor minderjarigen stellen.

Zopas begon BON, het Brussels Onthaalbureau voor Nieuwkomers, als eerste in het land met een twee maanden durende cursus waar zestien- tot achttienjarigen op vrijwillige basis lessen maatschappelijke oriëntatie, Nederlands en Frans krijgen. Bijna dertig asielzoekers uit Afghanistan en Sub-Saharisch Afrika volgen de lessen.

Om negen uur, het aanvangsuur van de derde lesdag, zijn enkele jongeren niet opgedaagd aan de Philippe de Champagnestraat. "Sommige gasten kruipen pas om twee of om drie uur in hun bed en geraken er niet op tijd uit," zegt Ingrid Declunder (36), stafmedewerker Onderwijs en Minderjarigen bij BON. "Dat bespreken we met hen. We zeggen: 'Kijk, als je ergens wilt geraken in het leven, dan kan zoiets niet.' Ook andere dingen, zoals een gsm-oproep tijdens de les beantwoorden of afspraken regelen zodat twee dingen samenvallen, kunnen niet."

Klein Kasteeltje
De grote meerderheid zit wel tijdig in de schoolbanken. Een van hen is Bashar, een zestienjarige Afghaan die nu tien maanden in België verblijft. Hij komt naar de cursus om "meer over België en Brussel te leren". Zijn klas- en landgenoot Abdul Rahim (17) knikt instemmend als Bashar zijn wens uitspreekt dat iedereen in het Klein Kasteeltje verblijfsdocumenten zou krijgen. In dat opvangcentrum vinden ze het eten 'te weinig gevarieerd' en hadden ze graag meer ontspanningsactiviteiten. Die klachten komen ook over andere opvangcentra terug.

Noori, die zich later als bedrijfsleider in België wil vestigen, ziet in de cursus een grote kans om het lokale leven beter te leren kennen. De zestienjarige Afghaan is een van de weinige cursisten die met zijn familie in een asielhotel verblijft. Het leeuwendeel van de studenten is niet-begeleide minderjarige en woont in het Klein Kasteeltje.

Pasjtoe en Dari
De minderjarigen krijgen deze derde lesdag Belgische politiek en openbaar vervoer in de maag gesplitst, maar andere dagen staan er onder meer een bezoek aan het Brussels parlement en aan een museum gepland. Ze gaan ook op stap buiten Brussel, op vijfdaagse naar Nieuwpoort, bijvoorbeeld. Dat geldt zowel voor de groep Afghanen als voor de Sub-Saharische Afrikanen - vooral uit Togo en Guinee -, die zoveel mogelijk samenwerken. Tijdens de (theo­retische) lessen zitten ze wel apart, door de taal. De Sub-Saharische Afrikanen krijgen les in het Frans, de Afghanen in Pasjtoe en Dari, twee talen die in Afghanistan worden gesproken. Daartoe wierf BON Hafizullah Nangmal aan, een erkende vluchteling die al 2,5 jaar in België verblijft. "Ik geef les in Dari en Pasjtoe," zegt de dertigjarige Afghaan in het Nederlands.

Wat verbaasde de leerlingen over het Belgisch openbaar vervoer? "Ze hadden veel vragen over het rijbewijs. Waar kun je een cursus volgen? Hoeveel kost het? Wat doe je als je geslaagd bent? Ze waren verrast dat Afghaanse rijbewijzen niet op de lijst staan van rijbewijzen die geldig zijn in België."

Maanden niksen
De cursus, die de minderjarigen niets kost, is ontstaan vanuit het werkveld. Vanuit het onderwijs ving projectverantwoordelijke Declunder signalen op dat verschillende jonge nieuwkomers een jaar lang les krijgen en dan tijdens de vakantie twee maanden stil staan. Ook kwamen jongeren vanuit het Klein Kasteeltje langs met de vraag of ze geen lessen Maatschappelijke Oriën­tatie konden volgen. "Daarnaast was ook het Klein Kasteeltje vragende partij omdat niet-begeleide minderjarigen die pakweg in april in België aankomen, vaak niet meer worden ingeschreven in het onderwijs. Dat betekent dat ze vijf maanden niks te doen hebben," vertelt Declunder.

Daar hoeven de deelnemers niet meer voor te vrezen: het zomerprogramma is goed gevuld. Naast een heleboel BON-activiteiten zal ook met JES samengewerkt worden. Bij die jeugdorganisatie zullen de minderjarigen via multimedia zoals fototoestel en videocamera rond 'competenties' werken. Declunder: "Niet iedereen is zich bewust van zijn competenties. Leg alles vast op camera: zo kun je het makkelijk tonen en het zelfvertrouwen opkrikken." Een ondersteunende weblog dient als dagboek voor docenten en studenten.

Voor deze eerste inburgeringscursus kreeg BON ruwweg 80.000 euro van het Europees Vluchtelingenfonds, zelf legde het daar nog eens 20.000 euro bovenop. Slaat het project aan, dan wil Declunder ermee naar andere onthaalbureaus stappen. Ook Vlaams minister van Inburgering Geert Bourgeois (N-VA) kijkt nieuwsgierig toe. Als de evalua­tie na de zomer positief uitdraait, dan zou Vlaanderen weleens een soortgelijk aanbod kunnen krijgen, klinkt het op zijn kabinet.



Blog op

masiravenir.wordpress.com