Eeuwig gevecht tegen vuilnis

Soms lijkt het een hopeloze strijd. Toch wordt Emir Kir, staatssecretaris voor Openbare Netheid (PS), die nu de laatste hand aan het Netheidsplan 2011-'16 legt, niet fatalistisch: de selectieve vuilnisophaling loopt goed - ook in de achtergestelde wijken.

Ere wie ere toekomt: Karine Lalieux (PS) is de eerste schepen van de Stad Brussel die de strijd tegen urinegeuren au sérieux neemt. En die, door urinoirs te plaatsen, de medemens met een volle blaas ook soelaas biedt. Toch volstaat dat niet volgens Emir Kir, een partijgenoot van Lalieux. Hij wil urinoirs in de buurt van de grote stations en druk gebruikte metrostations.

Critici werpen Kir voor de voeten dat openbare toiletten geen taak van het Gewest zijn, maar van de gemeenten. Dat snijdt volgens Kir geen hout: "Het moet gebeuren, wiens bevoegdheid het ook is. De stations zijn het visitekaartje van heel Brussel." Een ander argument: laat Net Brussel eerst zorgen voor propere straten en pleinen. Neem nu het sluikstorten, dat maar niet uitgeroeid raakt. De Anneessenswijk is zo'n buurt waar je echt geen weken post hoeft te vatten om een hoop oude kleren, een afgedankt fornuis, een canapé of wasmachine op straat te vinden. Gebrek aan burgerzin, of is er meer aan de hand? Op een telefoontje op 23 augustus naar Net Brussel voor het ophalen van grof huisvuil kregen wij als antwoord: "We kunnen op 27 september (!) langskomen." Niet echt een aanmoediging. (Zonder goede vrienden redt een Brusselaar het in die omstandigheden niet.) Het is niet uitgesloten dat die lange wachttijd meespeelt om te gaan sluikstorten, maar ook al is het een (gedeeltelijke) verklaring, het is geen excuus.

Emir Kir begrijpt de frustratie van de Brusselaar die vijf weken moet wachten, "maar toch..." Tussen 2007 en 2009 is het aantal ophalingen van grof huisvuil met zestig procent gestegen, legt hij uit. In 2007 rukte Net Brussel 25.073 keer uit, in 2009 was dat gestegen tot 41.553 keer. Het aantal kubieke meter is evenredig de hoogte in gegaan: van 56.000 in 2007 tot 89.000 in 2009. "Schaarbeek en Ukkel zijn in 2007 gestopt met hun gemeentelijke ophalingen. Dat is geen verwijt, maar een vaststelling," zegt Kir. "Die twee gemeenten zijn goed voor twintig procent van de bevolking." Ook de Weken van 't Grof Huisvuil van Net Brussel verklaren mee de spectaculaire stijging: voor het derde jaar op rij kon elke Brusselaar in het voorjaar Net Brussel vragen om drie kubieke meter huisvuil te komen ophalen. In 2011 is dat opnieuw het geval.

Complementair
Een zonnige vrijdagochtend, tien uur. Op de hoek van Muggen- en Zinnikstraat liggen twee witte vuilniszakken en een blauwe. Hier in de buurt wordt het vuil op maandag en donderdag opgehaald. Ook verder in de straat, vaak tegen een boom of gewoon tegen de gevel: blauwe, witte en gele zakken, sommige gescheurd. Tegen de werfafsluiting van een fraai stuk architectuur aan de Anderlechtsesteenweg, dat door het OCMW wordt opgetrokken, ligt een tiental vuilniszakken.

Dan naar de Pottenbakkersstraat, waar aan de voet van sociale woonblokken drie reiskoffers, vijf doorweekte jassen en acht paar schoenen een grote pluchen beer half bedekken. De toegang tot de kelders ligt bezaaid met drankblikjes. In de Washuisstraat wringt een straatveger zich in bochten om het vuilnis van onder een auto te halen: vijf plastic flessen en wat smurrie.

Het mag herhaald worden: Lalieux doet haar best om de stad properder te krijgen. En toch - onze fotografe liep afgelopen weekeinde langs het Poesjkinplein in Laken, het resultaat ziet u op de foto.

Van alle Brusselse wegen is 95 procent gemeentelijk; maar vijf procent zijn gewestwegen. Toch werpt Kir niet de gemeenten de eerste steen. "Het Gewest en de gemeenten zijn complementair. Het Gewest veegt nu al tweeënhalf jaar in de Wayez straat. Ik ga vanaf 2011 ook andere gemeenten helpen die het moeilijk hebben. De dotatie gaat van 3,2 naar 4,5 miljoen euro."

Kir wil de gemeenten helpen, maar zelf wil hij van minister van Openbaar Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) wel gedaan krijgen dat er tussen de tramsporen, die vaak met sigarettenpeuken en ander fraais bezaaid liggen, en aan de haltes schoongemaakt wordt.