Egregos bemiddelt over muizen en andere overlast

De dag- en nachtbemiddelaars van de vzw Egregoros, die meestal optreden bij burenruzies en nachtlawaai, komen de laatste tijd steeds meer tussenbeide bij problemen van onbehagen. "De crisis is zeker een van de oorzaken, maar ook eenzaamheid speelt een rol," zegt Egregoros-coördinator Marc De Decker. Op stap met de preventiemedewerkers, een verhaal over lawaai, ongedierte en andere muizenissen.

De gaten in de muur zijn niet het enige wat de muizen achtergelaten hebben. Terwijl de Albanese Shpresa Berdellima (50) in haar appartement in de Edouard Stuckensstraat in laag-Evere de muizenstront aanwijst, vloeien de tranen zonder stoppen. Sinds ze terugkwam van een bezoek aan Albanië, anderhalve maand geleden, krijgt ze ongevraagd het bezoek van muizen, die vermoedelijk van een onderbuurvrouw zijn. "Volgens die dame zijn muizen huisdieren en eten ze geen vlees, maar ondertussen is mijn huis wel geïnfecteerd. Verschillende buren denken eraan om uit het gebouw te vertrekken," zegt een hysterische Berdellima. "Ik ben het beu. Al drie dagen eet ik niet meer. Zo kan ik niet verder leven."

De bemiddelaars van de Everse preventiedienst Egregoros, wat Grieks is voor 'waker', kalmeren de vrouw en nemen de schade op. Ze beloven zo snel mogelijk contact op te nemen met de eigenaar van het gebouw.

Het bezoek aan Berdellima is een van de dagelijkse interventies van Egregoros. De 2.558 oproepen vorig jaar resulteerden in 953 interventies. Vanwaar dat grote verschil? Vaak gaat het om telefoontjes om algemene informatie, bijvoorbeeld de contactgegevens van diensten zoals het OCMW. Maar vragen naar specifieke informatie in een dossier, bijvoorbeeld een burenruzie die al maanden aansleept, komen ook dikwijls voor.

De interventies zelf zijn in te delen in twee types: à chaud - dat is jargon voor een snelle interventie - en de langduriger bemiddelingen. Dat laatste gaat dan over terugkerende problemen, bijvoorbeeld iemand die steeds zijn vuilnisbakken voor de deur laat staan. Opdat zo'n situatie niet escaleert, gaan de bemiddelaars zo vlug mogelijk langs en zoeken ze naar de reden van het probleem, ook al duurt dat enkele maanden. Is een vergelijk echt niet mogelijk, dan gaat het al eens richting rechter.

Rood jasje
De preventiewerkers, die voornamelijk tussenbeide komen bij burenruzies, lawaaihinder en kleinere onveiligheidsproblemen, schieten niet alleen in actie na een telefoontje naar hun dienst op de Pieter Hauwaertssquare. Ze gaan ook zelf op ronde, meestal per auto en gekleed in een rood jasje. "We doen dat met een welbepaald doel: de beveiliging of de verlichting van een gebouw controleren of een plek bezoeken waar het al eens uit de hand loopt," zegt bemiddelaarster Olga Federova. "Dat is veel professioneler dan vroeger. Toen reden we rond zonder echt goed te weten waar naartoe."

Nu gebeurt dat niet meer. Door gebruik te maken van allerhande informaticasys­temen en statistieken volgen de bemiddelaars op de voet waar de hotspots zijn. Bijvoorbeeld, een sportzaal waar er verschillende woensdagavonden op rij tussen vijf en zeven overlast is, zal gauw twee bemiddelaars op bezoek krijgen. Twee als het overdag is, drie tijdens de avond en nacht, want de bemiddelaars zijn er zeven dagen op de zeven tussen tien uur 's ochtends en twee uur 's nachts.

Door op ronde te gaan, leggen de bemiddelaars makkelijker contact. Dat maakt eventuele problemen achteraf stukken eenvoudiger. Zo leggen ze tijdens de ramadan aan bewoners uit dat er 's avonds meer 'ambiance' is. "Het is een cultureel aspect, net zoals veel Belgen op oudejaarsavond net na middernacht veel lawaai maken," verduidelijkt De Decker.

Joseph Corten, schepen van Preventie (PS) en voorzitter van Egregoros, vult aan: "Omdat ze zo dicht bij de bewoners staan, kunnen ze grote problemen vermijden. Zo hadden onze straathoekwerkers en bemiddelaars vernomen dat benden elkaar aan de Margaretasquare zouden treffen. Die informatie is uiteindelijk bij de politie terechtgekomen, die iedereen ter plekke gefouilleerd heeft. Toen zijn er onder meer machetes en hamers gevonden."

Warme vrijdagavonden
Egregoros ontstond in 2003; de inspiratie hadden ze opgedaan in La Rochelle in Frankrijk, waar de Everse dienst dag en nacht meeliep. De afgelopen jaren kreeg Egregoros veel oproepen, steeds schommelend rond de 2.600. Tot in 2008, toen het aantal oproepen plots met 25 procent daalde tot ruwweg 1.900. Daar volgden 'maar' 657 interventies op. Wat is er aan de hand? "Ofwel spelen we beter in op de hotspots, ofwel is onze dienst een beetje uit de hoofden van de mensen verdwenen. Een combinatie kan ook. Als reactie hebben we dit jaar al veel informatie over onszelf verspreid," vertelt coördinator Marc De Decker.

Betekent minder oproepen ook een inkrimping van het personeel? "Inderdaad, de voorbije twee jaar waren we met 21, nu nog met achttien. We werken nu ook meer overdag, dat maakt het contact makkelijker."

Tussen 18 en 23 uur is de drukste periode voor de meertalige dienst, het 'warmste' moment van de week is op vrijdagavond. De bemiddelaars, die allemaal een opleiding van drie maanden volgen, gaan er prat op dat ze bij een interventie binnen de tien minuten ter plaatse zijn. Door burenruzies, nachtlawaai en andere overlast op te vangen, ontlast de dienst de politie, zegt schepen Corten. "Twee jaar geleden had de politie in Evere maar een viertal klachten voor nachtlawaai, tegenover tweeduizend in Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node samen."

Gezondheidstoestand
Daalde het aantal algemene oproepen en interventies vorig jaar, dit jaar neemt vooral het aantal problemen rond 'mensen die slecht in hun vel zitten' toe. "Hoe het komt dat mensen zich steeds onbehaaglijker lijken te voelen? Mensen die hun werk, en vaak ook vrouw, verloren hebben, beginnen al eens drank of drugs te gebruiken," zegt coördinator Marc De Decker. "Sommigen blijven dan alleen thuis en worden depressief. De crisis is zeker een van de oorzaken, maar ook eenzaamheid speelt een grote rol. Denk maar aan een partner die alleen komt te staan na vijftig jaar huwelijk."

Dit jaar is de situatie met jongeren in de wijken ook kalmer dan in andere gemeenten, stelt De Decker. Staat dat dan niet in contrast met het feit dat de Everse bende 1140 zo'n negentig jongeren telt en dat er zonet een gemeenteoverschrijdend initia­tief rond stadsbenden is opgezet? "Het bendewerk is heel specifiek. Wij hebben wel contact met enkele jongeren, en dat verbetert dagelijks, maar tot in het hart van de bende komen we niet. Dat betekent niet dat we niet weten wie ze zijn en waar ze zich ophouden. Maar ik zeg het: dat bendewerk is niet onze opdracht. Het is belangrijk om te weten dat er niet alleen bendeleden in sommige wijken wonen, er leven ook nog een heleboel andere jongeren."

Daar heeft Berdellima allemaal geen boodschap aan. Zij heeft geen last van jongeren, maar van muizen. "Als ik een muis zie, beef ik over mijn hele lichaam," zegt de Albanese, inmiddels zichtbaar rustiger, tegen de bemiddelaars. Haar man legt uit dat hij, door gebruik te maken van een speciaal soort lijm, twee weken geleden in één dag tijd acht muizen wist te vangen. De dagen nadien verschalkte hij er nog enkele.

Berdellima knikt. Ze hoopt dat Egregoros snel actie onderneemt, want het komt haar gezondheidstoestand niet ten goede: ze heeft een fysieke handicap, waarvoor ze financiële steun ontvangt. "Ik ben al weken gestrest. Gelukkig kalmeren jullie mij. Dat god jullie moge beschermen."

:: Egregoros is te bereiken op het gratis telefoonnummer 0800-11.403