Europese corruptiewaakhond: 'Omkadering lobbying vereist onafhankelijk controleorgaan'

Om lobbying goed te kunnen omkaderen is een ethische gedragscode nodig die door een onafhankelijk orgaan met voldoende slagkracht wordt gecontroleerd. Dat was de boodschap van Olivier Gonin van de corruptiewaakhond GRECO en professor Andreea Nastase van de Maastricht University donderdag in de bijzondere Uber-commissie van het Brussels Parlement.

Gonin wees erop dat het opstellen van een ethische gedragscode sensibiliserend werkt voor de problematiek, zowel voor het publiek als voor de politiek. Voor het toezicht van die code dient een controleorgaan worden opgericht, zoals vandaag in Luxemburg bestaat, voegt hij eraan toe.

Dergelijk controleorgaan moet voor professor Nastase onafhankelijk zijn en over voldoende middelen beschikken. De Europese Unie beschikt over een orgaan dat moet toezien op het Europees transparantieregister. Het gaat evenwel om een klein team bestaande uit ambtenaren van het Europees Parlement en de Europese Commissie. Voor haar is dit geen succesvol model omdat het team niet onafhankelijk is en geen onderzoeksbevoegdheid heeft.

Een aantal landen heeft een gelijkaardig model uitgewerkt, maar het succes hangt af van de onafhankelijkheid en de middelen dat het orgaan krijgt. Een goed voorbeeld is voor haar het Bureau voor Ethiek voor Politici dat in Canada bestaat, waar ook een lobbyregister bestaat en het bureau onderzoeksbevoegdheid heeft.

Voor Olivier Gonin is het belangrijk om na te gaan hoe het wetgevend proces wordt beheerd. Als de procedure transparant is, met inspraak (openbaar onderzoek waarin ook burgers en bedrijven hun mening kunnen geven) is lobbying voor een deel overbodig.