Filmmaker Yves Ringer: 'Respecteer de wereld van het kind'

Het kind, de volwassene. Samen moeten ze het doen, op de een of andere manier. Dat is, kort samengevat, het universum van de films die de gebroeders Ringer maken. Olivier en Yves. Hun jongste film, ‘Piepkuikens’, draait sedert gisteren in de zalen in Wallonië en Vlaanderen. Tijd voor een goed gesprek met de jongste van de twee, Yves, die mee de pen hanteert en erop toekijkt dat de centen goed besteed worden.

Twee jaar na het alom bekroonde Een Weekje Weg – A Pas de Loup staan Olivier en Yves Ringer er met een nieuwe film. Olivier, die tekende voor de regie, liet zich inspireren door de vriendschap die zijn dochter al jarenlang heeft met een meisje in een rolstoel.
Yves: “De jonge actrice die het hoofdpersonage vertolkt, is ook in het echte leven gehandicapt. Het is een film die me raakt, ik hoop dat het publiek ons daarin volgt. Een film die kinderen wil helpen om te kijken voorbij de handicap van het meisje dat in een rolstoel zit. Een kind te zien, zoals ze zichzelf ook kind voelen. Piepkuikens is voor mij een heerlijke ode aan de ruimte die het jonge grut moet krijgen om zijn eigen avonturen te kunnen beleven.”

Geen autosnelweg
Yves, Olivier. Mooie adelbrieven kunnen ze voorleggen met hun bescheiden productiefirma, Ring Prod. Noem hen gerust het de evenknie van de broers Dardenne binnen het circuit van jeugdfilms, maar dan met een positievere invalshoek. Een weekje weg werd geselecteerd voor het Filmfestival van Berlijn, heeft de prijs gekregen voor de beste jeugdfilm van European Children’s Films Association en op zowat 80 festivals een platform. Kaderde Een weekje weg min of meer binnen het art house circuit, dan mikken de broers Ringer met hun nieuwste ronduit op een groter publiek. De start is alvast veelbelovend: Piepkuikens heeft enkele weken geleden op het Festival International du Film pour Enfants in het Canadese Montréal de Grote Prijs gewonnen.”

Die eigen kijk en het respect voor het kind dat mens moet worden, kregen de gebroeders Ringer, geboren en getogen Brusselaars, met de paplepel ingegeven. Dat zegt Yves, erbij onmiddellijk toevoegend dat het geen autosnelweg naar de ontdekking van het leven is geweest.
“Ik had er écht niet het hoofd naar om dagelijks met mijn neus in studieboeken te zitten, het geluk school te mogen lopen buiten het klassieke onderwijsnet. Die alternatieve pedagogie heeft me in mijn eigenheid gelaten. Ik kon er mijn verbeelding de vrije loop laten. Het is belangrijk dat ouders kinderen de ruimte geven om zichzelf en de wereld te ontdekken. Mijn broer en ik hebben dat voorrecht gehad en we zijn er onze ouders dankbaar voor. Al is het ongetwijfeld niet steeds even makkelijk geweest voor hen. Want er blijft onvermijdelijk die bezorgdheid, die angst.”

Daarna volgde de universiteit, studies Journalistiek. “Maar wel zonder me vragen te stellen over wie of wat ik wilde worden, wat ik echt kon, hoe ik later mijn kost zou verdienen. Niet meteen het beste uitgangspunt. Dat ik er niet mijn draai vond, is een understatement. Ik ben op mijn verbeelding en mijn liefde voor het geschreven woord teruggevallen. Ik schreef toeristische gidsen en tekende cartoons voor de Franstalige pers. Le Soir, Ciné Revue, Le Moniteur de l’Automobile, ...”

Toen is ook het zaadje gestrooid voor het maken van films. “Mijn broer, die vijf jaar ouder is dan ik, had ondertussen ook zijn eigen weg gezocht. Op zijn zeventiende is hij, na het behalen van zijn diploma middelbare school, met zijn rugzak voor een jaar naar de Verenigde Staten vertrokken om zichzelf te ontdekken en om na te denken. Om man te worden. Daar heeft hij voor zichzelf uitgemaakt dat films maken en verhalen vertellen waarde aan zijn leven kon geven. Hij begon onderaan de ladder, ik ben hem gevolgd. Het was voor hem en mij een strijd bergop. Maar een mooie strijd. We werken steeds volgens hetzelfde principe. We schrijven samen. Olivier is verantwoordelijk voor de regie, ik voor de productie. Een klein artisanaal familiaal filmfabriekje.”

Fernandel
Een filmfabriekje voor jongeren, maar tegelijkertijd ook voor volwassenen. Voor films die in onze cultuur zijn ingebed.

“Als tegengewicht voor al wat van over de grote plas komt aangewaaid van de Disney’s van deze wereld. Daarbij vallen we terug op onze jeugd, op de filmbelevenissen die ons toen hebben getekend. En dan in de eerste plaats Heureux, qui comme Ulysse, waarvoor we moeten teruggaan naar de jaren 1970 van de vorige eeuw. Het was een voorrecht om te zien hoe de enige en echte Fernandel in al de onschuld van zijn personage een werkpaard na 28 jaar de vrijheid schenkt in de Camargue. Een verhaal dat ons raakte telkens we de film zagen.”

“Het heeft me getekend, me geholpen om mens te worden. Om respect te hebben voor het leven en voor het leven van een ander – zij het op twee poten of meer. Zonder de naïviteit daarbij te verliezen. We trachten altijd films te maken die zowel geschikt zijn voor kinderen – zeg maar vanaf een leeftijd van zeven, acht jaar – én volwassenen. De volwassenen moeten zich in de films vragen stellen over hun verhouding tot hun kinderen, vragen die hopelijk vragen oproepen bij de kijkers. En blijkbaar slagen we daar ook in.”

Momenten koesteren
Belangrijk voor Yves en Olivier bij Piepkuikens was het creëren van een familiale sfeer op de set, soepelheid in te bouwen. “Werken met kinderen is niet makkelijk, zoals iedereen in de filmwereld wel weet. Je moet hen zich op hun gemak laten voelen en hun wereld, die zo speciaal is, respecteren. Ik tracht dat ook over te brengen naar het dagelijkse leven. Ik heb een dochter van zeventien en een zoon van elf, allebei uit de vorige relatie van mijn vrouw. Samen hebben we ook een dochtertje van drie. Haar zoon was nog een peuter toen onze relatie begon. De oudsten weten wel dat ik hun stiefvader ben, maar ze voelen tegelijkertijd dat ik er voor hen ben. Dat ik een man ben die hen moet begeleiden naar het leven van volwassene, een man die van hen houdt. Net als hun vader.”

“Ik vind het heel belangrijk dat je als ouder de tijd vrijmaakt om kinderen, onder een toeziend oog, zichzelf te laten ontdekken, en de wereld rondom hen. Zo maakte ik er een punt van om de weg van de crèche naar huis er niet rap-rap af te leggen, maar om de kinderen opnieuw in de wereld van de volwassenen te katapulteren. Neen, hun ding laten doen, hen tijd gunnen.”

“De afstand van de crèche naar huis is amper 200 meter. We deden er gewoonlijk makkelijk drie kwartier tot zelfs een uur over. Spelen, kijken, observeren. Vertellen. Belangrijk voor hen, belangrijk voor mij. Kinderen worden groot voor je het weet, die momenten moet je koesteren. Dat geldt voor hen, dat geldt voor de volwassene, die ze zullen worden. Ooit heb ik een Japanse documentaire gezien over moeders die hun kinderen van school kwamen halen. Moeders die hun oogappels de tijd gaven naar hen te komen, van het moment dat ze er klaar voor waren. Moeders die hun de tijd gunden hun eigen wereld te beleven, de tijd die ze nodig hebben. Het heeft me diep geraakt. De kinderen leren eruit, de volwassenen leren eruit. Als volwassene mag je nooit vergeten wat het is om kind te zijn in je rol van opvoeder, vader of moeder.”

Ook met Piepkuikens zijn de broers Ringer themagewijs dezelfde weg ingeslagen als voorheen. De bekroning in Montréal geeft alvast een goed gevoel. Het uitgangspunt is simpel, maar dan ook weer niet zo simpel. “Het is het verhaal van twee kleine meisjes. Margaux en Cathy. Eén van hen is gehandicapt, in een rolstoel. Cathy krijgt voor haar verjaardag, uitgerekend op 29 februari, een eendenei cadeau dat nog uitgebroed moet worden. Samen met Margaux kijkt Cathy toe hoe het eendenkuiken uit het ei komt gekropen. Het beestje is ervan overtuigd dat Margaux haar mama is. Maar Margaux kan niet voor het diertje zorgen. Ze zit nu eenmaal gekluisterd aan haar rolstoel, verhuist binnenkort naar een speciale instelling. En haar ouders willen geen beest in huis... Waarschijnlijk eindigt het kuiken dus binnenkort in een blik kattenvoer…”