Fixies, of de terugkeer van de baanfiets

Vergeet de 33 versnellingen en trommelremmen. Vergeet ook de plooifiets. Wie hip door Brussel wil rijden, doet dat op een fixed gear , een fiets zonder remmen en zonder versnellingen.

Het meest bijzondere aan een fixed gear is dat je er niet mee kunt freewheelen . Remmen doe je door de trappers in bedwang te houden. Nog eind jaren 1940 werden fietsen met een doortrapper geproduceerd, maar de fiets is misschien vooral nog bekend van het pistefietsen, een olympische discipline.

De fixed gear is een hebbeding geworden. Wie hip wil zijn, rijdt met een fixie , het liefst dan nog gepimpt in mooie designkleurtjes. Ook Brussel ontsnapt niet aan de hype.

Iemand die al langer gefascineerd is door oude fietsmodellen, is de Brusselaar Jo Van Bostraeten. Hij verzamelt vintage -fietsen en verbouwt ze tot ze rijwaardig zijn. Ook fixies horen daarbij. "De fixed gear was een fiets die je zelf in elkaar kon steken," vertelt hij in zijn atelier in de Noordwijk. "Dat was ook de aantrekkingskracht. Vandaag is de fiets vooral
in trek bij hipsters . Een zestienjarige wil geen skate of BMX meer, maar een fixed gear. En hij wil er dan al snel enkele honderden euro's voor neertellen, of meer."

Onpraktisch lijkt het wel, zonder versnellingen en zonder remmen door de stad rijden. Karl-Heinz Pohl is het daar niet mee eens. Pohl is fietskoerier en voormalig baanfietser in Finland en Rusland, en hij ziet vooral voordelen. "Ik reed vroeger dagelijks met een volledig uitgeruste fiets van Koekelberg naar Zaventem. Ook in de winter. Je wilt niet weten hoeveel de fiets daarvan afziet." Pohl rijdt nu op een blitse Italiaanse fiets met niet meer dan een stuur, een frame, twee wielen en een ketting. Onderhoud is nauwelijks nodig.

En bergop, zonder versnellingen? Of erger nog: bergaf, zonder remmen? Geen probleem, zegt Pohl. "Vergeet niet dat de fiets aan zijn opmars is begonnen in San Francisco. Dat is pas écht een stad van heuvels." Van Bostraeten beaamt: "Het vergt wat oefening en het is misschien niet de efficiëntste manier van rijden, maar als je het gewend bent, rij je zo de berg op. De baanfiets is, meer dan een gewone fiets, een verlengstuk van je lichaam. Je moet alles goed aanvoelen en dan gaat het vanzelf."

Rond de fixie zijn er in Brussel intussen verschillende communities ontstaan. Er zijn er die prat gaan op hun zelfgebouwde fixie, andere gaan er polo mee spelen aan het ING-gebouw op de Kleine Ring of gebruiken hem om spectaculaire trucjes uit te halen, al dan niet 'in achteruit'. En de hype kan nu echt beginnen, want enkele maanden geleden opende in de Kasteleinswijk de eerste fixed-gearwinkel, en afgelopen week ging aan het Flageyplein nummer twee open: Vainqueur.

:: Week van Vervoering, 16-22 september; autoloze zondag, zondag 19 september. Meer op
www.autolozezondag.irisnet.be