Franstalige jeugdrechters in Brussel kaarten plaatsgebrek voor kwetsbare jongeren aan

Opnieuw slaan de rechters van de Franstalige jeugdrechtbank in Brussel en de magistraten van de afdeling jeugd van het Brusselse parket alarm over het structurele plaatsgebrek voor kinderen in kwetsbare situaties. “Veel kinderen wachten in Brussel om geplaatst te worden in aangepaste opvangstructuren om hen te beschermen tegen gevaar. Er staan 513 kinderen op de wachtlijst.”

Dat schrijven de jeugdrechters en magistraten donderdag in een open brief gericht aan Valérie Glatigny (MR), de minister van de Franse gemeenschapsregering bevoegd voor jeugdhulp. “We hebben u en uw diensten al vaker gewaarschuwd over de urgente situatie van jongeren die gevaar lopen, tevergeefs,” schrijven de rechters. “Wij zijn simpelweg niet meer in staat om deze jongeren te beschermen door het structureel gebrek aan plaatsen in residentiële opvangstructuren en noodopvang, en het gebrek aan begeleidend personeel.”

Om duidelijk te maken wat dat structureel gebrek aan opvang betekent voor de jongeren die dringend nood hebben aan hulp, halen de rechters in hun open brief enkele concrete voorbeelden aan. “Anabella, 15 jaar oud, is met spoed naar het ziekenhuis gebracht om haar te beschermen tegen de gevaren die ze loopt in haar leefomgeving. Ze verblijft er nu al zes maanden, zonder medische reden, in afwachting van een plek in een opvangstructuur.”

“Maurice, 5 jaar oud in 2021, moest van zijn moeder weggehaald worden door een psychotische decompensatie. Het kind, dat getraumatiseerd is door deze plotse scheiding, werd in een overvol residentieel centrum geplaatst, maar mocht er maar 24 uur blijven. Daarna werd hij om de twintig dagen naar een andere noodopvang gebracht. Na vijf maanden kwam hij in een adequate opvangstructuur terecht, maar een jaar later moest hij er opnieuw vertrekken omdat hij de leeftijd had bereikt waarop die structuur zich niet meer kon ontfermen over hem. Hij moet opnieuw elders geplaatst worden zonder perspectief.”

513 kinderen op wachtlijst

Zoals Anabella en Maurice – de jeugdrechters hebben hen een andere naam gegeven om hun identiteit te beschermen – zijn er nog veel kinderen in Brussel. “Veel kinderen wachten in Brussel om geplaatst te worden in aangepaste opvangstructuren om hen te beschermen tegen gevaar. Er staan 513 kinderen op de wachtlijst,” klinkt het in de brief. Door het gebrek aan adequate opvangstructuren komen veel kwetsbare minderjarigen in het ziekenhuis terecht zonder medische redenen, zoals Anabella, of moeten ze van opvang naar opvang verhuizen. “Deze precaire, inadequate oplossingen houden soms maanden of jaren aan. In sommige leeftijdscategorieën lopen de wachttijden op tot drie jaar.”

“Wij, rechters en magistraten, weigeren om nog mee te werken aan deze oppervlakkige oplossingen die dagelijks bijdragen aan de vernieling van de levens van deze jongeren,” schrijven de rechters verder. “We weigeren om de verantwoordelijkheid op te nemen voor deze institutionele mishandeling die deze kinderen ondergaan.”

In de open brief roepen de rechters en magistraten de minister op dringend meer middelen te laten vloeien naar de sector van de jeugdhulp. “Geen enkele budgettaire reden kan in een land als het onze een rechtvaardiging zijn voor het opofferen van het welzijn van deze meest kwetsbare kinderen. Als de politiek haar verantwoordelijkheid niet neemt, is dit het failliet van een systeem dat kinderen die gevaar lopen moet beschermen.”

In een reactie zegt minister Glatigny dat er deze legislatuur 12 miljoen euro uitgetrokken is voor de bijzonder jeugdbijstand. Volgens haar kon zo het aantal plaatsen opgetrokken worden.

Gevraagd naar de situatie aan Nederlanstalige kant valt te horen dat de situatie daar "al lange tijd even acuut is en zelfs erger wordt". "Zo zijn er ellenlange wachtlijsten, zowel voor ambulante hulp als residentiële opvang, voor reguliere zorg en regelmatig ook voor crisisopvang en -begeleiding", zegt Els De Breucker, persrechter van de Nederlanstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel.

"Bovendien kampen de voorzieningen met grote personeelstekorten, waarbij sommige leefgroepen zelfs tijdelijk moeten sluiten. Hierdoor dient er opvang te worden gezocht buiten de regio, die ook schaars is, met extra verplaatsingsproblemen voor betrokkenen en schoolwissels voor kinderen er bovenop."