Frie Leysen ontvangt eredoctoraat aan VUB

Ze was al barones en Chevalier des Arts et des Lettres, maar nu mag Frie Leysen zich ook doctor honoris causa noemen. Toch zal de oprichtster van deSingel en het KunstenFESTIVALdesArts daardoor niet plots op haar lauweren gaan rusten.

Voor de plechtige uitreiking van de eredoctoraten aan de VUB moesten alle laureaten dit jaar vanuit het buitenland overkomen. Ook Frie Leysen (1950) is dezer dagen namelijk niet in Brussel te vinden, omdat ze voor het Young Arab Theatre Fund rond de Middellandse Zee reist als curator van Meeting Point 5. Met dit festival, dat tal van Europese en Arabische artiesten presenteert in steden als Beiroet, Damascus, Caïro en Ramallah, gaat Leysen duidelijk verder op de weg die ze was ingeslagen met het KunstenFESTIVALdesArts, waarvan ze vorig jaar afscheid nam.

Frie Leysen is een licentiate kunstgeschiedenis die even werkte voor de educatieve diensten van de Musea voor Schone Kunsten van Antwerpen en Brussel, voor Radio 3, en het Festival van Vlaanderen, alvorens ze in 1980 de eerste artistiek directeur van het Antwerpse 'concert- en theatergebouw' deSingel werd.

Aanvankelijk had deSingel een louter receptieve werking. Maar Leysen bouwde het in tien jaar tijd uit tot een Internationaal Kunstencentrum met een eigenzinnig artistiek programma van muziek, dans, thea­ter en (architectuur)tentoonstellin­gen. Toen ze er in 1991 weg ging, kreeg ze voor haar verdiensten daar de Arkprijs van het Vrije Woord.

Le Kunsten
In 1992 stond Frie Leysen dan samen met Guido Minne aan de wieg van het tweetalige KunstenFESTIVALdesArts, een bicommunautair festival dat door kritische geesten met enige reserve en soms zelfs met wantrouwen werd benaderd. Het bleek inderdaad nooit makkelijk om 'Le Kunsten', zoals de Franstalige Brusselaars het festival inmiddels welwillend noemen, steeds weer door beide cultuurgemeenschappen gefinancierd te krijgen. Maar na elf edities (eventjes was het festival een biënnale), waarvan Leysen er tien programmeerde, is het festival in mei een begrip geworden. Het kan steeds weer op heel wat bijval van pers en publiek rekenen.

Leysen vloog jaar na jaar bijna de hele wereld rond om creaties uit Chili en China in de Brusselse zalen te krijgen, en bezorgde de eigen producties van het festival op hun beurt een internationale tournee na hun Belgische première.

Met boventitels
Leysen stelde haar kunstenaars altijd centraal en deed nooit artistieke toegevingen, maar hechtte wel veel belang aan het welbevinden van het publiek, dat elk jaar getrakteerd werd op een behaaglijke festivalsfeer. Mede door Leysens inspanningen om alle Brusselse kunstliefhebbers samen te brengen, is boventiteling in onze theaters vandaag bijna een normale zaak geworden.

Inmiddels hebben Christophe Slagmuylder en Roger Christmann haar opgevolgd als respectievelijk artistiek en administratief directeur; Leysen zelf is nog bestuurder van het festival.

Professor Els Witte eerde Frie Leysen in haar laudatio "voor de grensverleggende, vernieuwende en gedurfde rol die ze in de kunstwereld heeft gespeeld", en voor het feit dat ze Brussel maakte tot "de ontmoetingsplaats van de twee gemeenschappen en een venster op Europa en de wereld. Haar doel was het om er een krachtig cultuurleven tot stand te brengen dat over de grenzen van taal en cultuurgemeenschap heen golft en van de verscheidenheid en het kosmopolitisme dat Brussel kenmerkt, een troef maakt."

In 2003 won Leysen ook al de Prijs voor Algemene Culturele Verdienste van de Vlaamse Gemeenschap, die toen voor de eerste keer werd uitgereikt. Het multidisciplinaire festival Meeting Point 5 van het Young Arab Theatre Fund kunt u van 11 tot en met 20 januari 2008 meemaken in de KVS.