Gemeenschapscentra: vrijwilliger in de verdrukking: ja of nee?

Deze stad telt 22 gemeenschapscentra. Ze ondersteunen het Vlaamse gemeenschapsleven. De vroegere Brusselse minister Pascal Smet (SP.A) gaf de impuls voor de modernisering en professionalisering van deze centra. Inmiddels gebeuren zaken als personeelsbeleid, boekhouding en informatica centraal door de Vlaamse Gemeenschapscommissie of VGC. Dreigt door deze professionalisering de vrijwilliger in de verdrukking te komen?

JA - Paul Delva, Vlaams parlementslid CD&V

"In de jaren 1960 en 1970 lagen de vrijwilligers aan de basis van de gemeenschapscentra. Hun pioniersrol wordt vaak te weinig benadrukt. Die centra worden nu steeds meer geprofessionaliseerd. Dat is op zich natuurlijk een goede zaak, want daardoor krijgen ze meer ondersteuning. Maar het risico bestaat dat de vrijwilligers, die niet altijd dezelfde technische knowhow hebben als de professionele krachten, weggeconcurreerd worden. En dat terwijl vrijwilligers zich vaak na hun uren inzetten, in hun vrije tijd, terwijl beroepskrachten met belastinggeld betaald worden en gewoon hun werk doen. Als een vereniging wegvalt in een gemeente, dan vind ik het logisch dat het gemeenschapscentrum die activiteit overneemt. Maar zolang het aanbod bestaat, is het niet aangewezen dat het gemeenschapscentrum hetzelfde gaat doen. Niet alle verenigingen krijgen subsidies. Sommige moeten dan ook een bijdrage aan de deelnemers vragen als ze bijvoorbeeld een knutselavond organiseren. Als die bijdrage hoger is dan wat het gemeenschapscentrum vraagt voor een vergelijkbare activiteit, dan wordt de positie van de vrijwilliger verzwakt. Dit leidt tot afbrokkeling van de verenigingen, het uitdoven van het vrijwillig engagement."

"Een ander gevaar is de centralisering, waardoor de vrijwilliger soms het gevoel krijgt niet meer aan de stuurknuppel te kunnen zitten en enkel te mogen opdraven om elders besliste activiteiten tot een goed einde te brengen. Om die reden staan we zeer huiverachtig tegen een allesomvattende centralisering van het beleid. Wij hopen dat de moderne gemeenschapscentra ook nog een plaats geven aan de vrijwilligers. Zij moeten de centra mee besturen. Als zij wegvallen, dan valt de essentie van het gemeenschapscentrum weg. De centra moeten, net als in het verleden, van onderuit bestuurd worden. De vrijwilliger moet de motor blijven."

NEE- Bruno De Lille, VGC-collegelid Groen!

"De professionalisering van de gemeenschapscentra is gebaseerd op een audit. Daaruit bleek dat de vrijwilligers verzopen in werk waar ze niks aan hadden, zoals boekhouding en flyers maken. Als vrijwilliger wil je bezig zijn met je vereniging. Vroeger was het makkelijk om een voorzitter of secretaris voor je organisatie te vinden. Dat is nu anders. Mensen willen zich wel inzetten om actie te voeren of activiteiten te organiseren, niet om de structuur van de vereniging in het leven te houden. Dat is de reden van de professionalisering. Die moet ervoor zorgen dat de vrijwilliger meer tijd krijgt. De VGC heeft het personeelsbeleid, de informatica en de boekhouding van de gemeenschapscentra overgenomen zodat zij zich nog veel meer met de buurt kunnen bezighouden. Daarbij zijn de vrijwilligers heel belangrijk. Het zijn nog altijd zij die bepalen wat er in de centra gebeurt."

"Concurrentie tussen beroepskrachten en vrijwilligers? Bij mij is nog geen enkele vereniging daarover komen klagen. Integendeel, ik stel vast dat verenigingen vaak samenwerken met de gemeenschapscentra. Ik ken overigens weinig verenigingen die in staat zijn een volledig jaarprogramma voor concerten op te zetten. Dat is dus iets voor de gemeenschapscentra. En dat laten we hen ook in de toekomst doen."

"We willen hun culturele programmering wel ondersteunen. Zo gaan we vanuit de VGC, centraal dus, publiciteit maken voor culturele activiteiten. Dat is de reden waarom we niet te veel dubbels willen, eenzelfde voorstelling in verschillende centra. Het culturele aanbod wordt er alleen maar rijker op. Maar we gaan niet zeggen: jij mag het wel op het programma zetten en jij niet. We hebben er ook voor gezorgd dat de deskundigheid op het vlak van schooltoneel gebundeld werd, en we doen suggesties. Maar het zijn nog altijd de gemeenschapscentra die de voorstellingen kiezen."