Gevonden: hulpsint (64), sprkt gn Ndls

Een zaterdag halverwege november. Een grote tafel vol kerstversiering bepaalt de sfeer aan de ingang van Galeria Inno aan de Bascule. Verderop signaleert een bordje dat Sint-Nicolaas te vinden is bij de kassa. Niet bij de kinderafdeling, nee, wel tussen de herenkleding. Speelgoed vind je hier toch nog amper.

N aar Sinterklaas in de Bascule was het even zoeken, vandaar dat we graag de ervaring van het ommetje in de winkelgalerie met u delen.

Zowel door de week als op zaterdag stropt het verkeer hier even aan de Waterloosesteenweg. Gelukkig brengt de ondergrondse parkeergelegenheid soelaas voor wie komt shoppen in de verkommerende, wat sjofele galerie. De handelaars hebben zich verenigd in de Association de Commerces du Quartier Bascule (ACB), met als voorzitter de vijftigjarige Oldrich Pabis, geboren in Praag. Eén zaterdag per maand kan iedereen hier gratis komen schaken. Er komen schaakkampioenen op af, maar ook beginnelingen, nerds en leergierige kinderen.

In de rush naar 6 december en Kerst vindt het jaarlijkse schaaktoernooi vandaag in de passage plaats. Vanaf één uur is het drummen bij de inschrijvingen: er kunnen maximaal 74 schakers deelnemen. Daarvoor heeft ACB de Brussels Chess Club uit Ukkel in de arm genomen, en schaakspelhandelaar Marchand van bij de Louizalaan, die graag sponsort door al de spelborden en de schaakklokken te leveren. "We organiseren dit toernooi al acht jaar," zegt Chantal De Bruecker uit Oudergem, die de herenkapperszaak Salon Roger van haar vader stuurt en schatbewaarder is van ACB.

"Encore une place, non, deux," schalt door de gangen.

We zoeken de Sint op, maar vinden hem niet meteen. Geen liedje 'Saint-Nicolas, patron des écoliers' of 'Zie ginds...' dat ons leidt, geen Zwarte Piet in zicht. In de ondergrondse kinderafdeling schuilt hij niet. Over een lengte van zeven voetstappen staan consoles met wat pluchen knuffels, enkele personages van Disney en een handvol autootjes bij een plastic parkeergarage - opvallend gelijkend op wat ik een halve eeuw terug kreeg. Of is dit vintage?

Neen, geen Sint te bespeuren. Een Centraal-Afrikaanse verkoopster zet ons vriendelijk op weg naar de sinterklaastroon, op de gelijkvloerse verdieping achteraan. "Il n'y a pas de Zwarte Piet," verklapt ze al. Ze excuseert zich: haar kleuter gaat in het Nederlands naar school en ze kent de Franse naam van Piet niet.

Geen Père Fouettard dus, wel een Saint-Nicolas, verscholen achter een blauw gordijn vol vallende kerststerren en een kunstkerstboom: zowaar een vooruitziend decor. Meteen achter de centrale kassa's zit hij, lichtjes in elkaar gezakt. Met een te grote mijter, zonder staf, zonder piet, wel met een doos vol Inno-cadeautjes. Verwonderd kijkt de kindervriend op, terwijl de mijter dieper over zijn oren zakt. Meteen beaamt hij dat de toeloop traag op gang komt. "Toch al 25 kinderen na anderhalf uur," signaleert een caissière.

Brecht Viaene, de Vlaamse manager van de Ukkelse Inno, wou ("misschien voor de laatste keer") de hoogdag stellig organiseren. "Vorig jaar kwamen er 75 kinderen langs, dus we zullen tegen vanavond wel het record breken. Veel reclame mocht ik niet maken, want Galeria Inno bouwt de speelgoedafdelingen af, en een sint past dus niet echt meer in de marketingstrategie."
Nostalgie drijft ons naar het verleden. Voor generaties Brusselaars en randbewoners was de enige echte Sinterklaas jaarlijks te vinden in À l'Innovation in de Nieuwstraat. Rijen ongeduldige en doorgaans onnozele kinderen - in de betekenis van hun naamdag op 28 december - stonden er naast moeder in hun zondagse kleren aan te schuiven. Om de schrik van hun leven op te doen. Ook wij. Zeggen dat je braaf bent, in ruil voor een handvol letterkoekjes en een irritant klik-klaksintje, dat snel stuk ging.

Alle Brusselse Inno's (Nieuwstraat, Woluwe, Louizalaan) hebben de jongste jaren én speelgoed én Sinterklaas uit de rekken gehaald. Maar manager Viaene wil de lokale kleuters nog wat verwondering en fonkelende oogjes gunnen. Hij vroeg een vrijwilliger om hulpsint te spelen, bijgestaan door een amateurfotografe - de kleindochter uit Salon Roger - die gratis foto's maakt.
De meeste kleuters hebben het nog in hun genen: ze willen niet zomaar tot bij de verklede ouderling, die zwijgt als vermoord en weinig aantrekkingskracht etaleert, maar suf de dag doorzweet. De vijfjarige Thalia zag al wat sinten, zegt haar moeder: op school, bij het ziekenfonds,... Zij durft heel even op de schoot van de hulpsint-met-dienst, Jean-Claude pour les amis.

Maar Esteban, Amandine, Elias en Brian hebben het er moeilijk mee. Dan maar Jimmy, de Shih Tzu of Chinese hofhond: zijn meesteres dropt hem prompt in de handen van de Sint. Net als de goedheilig man toch even kwijt wil: "Ik spreek geen Nederlands want ik ben al 64 jaar," komt de hele verdieping verkoopsters aanstormen. Ze versmachten hem bijna in zijn kleine stand. Het doopfeest van de gelegenheidssint, omringd door twaalf multiculturele Inno-schoonheden, wordt door de luttele omstanders gesmaakt, al schrikt een kind in een buggy zich een aap. Trauma voor het leven. "Krijgt hij sowieso het zakje met strandbalrackets, als hij niet uit de koets komt?" vraagt zijn oma. Ze graait, en weg is ze, opvallend gelukkiger dan het kind. Wie ook geluk heeft, is het winnende duo van het naburige schaaktoernooi: Thierry Gombert en Kim Le Quang krijgen een lcd-tv mee.