'Gewest doet amper iets met nieuwe bevoegdheden'

Sinds de zesde staatshervorming heeft het Gewest een arsenaal aan nieuwe bevoegdheden, waaronder het recht om de eigen instellingen te hervormen. Toch doet het daar amper iets mee. Volgens actie- en studiegroep Arau is dit vooral te wijten aan de tegenstrijdige belangen van Brusselse politici: verschillende parlementsleden zijn immers tegelijkertijd ook gemeenteraadslid.

Deze maand is het vijf jaar geleden dat het federale parlement de zesde staatshervorming heeft goedgekeurd. Daarbij zijn er heel wat extra bevoegdheden naar het Brusselse Gewest overgeheveld. Zo ook de zogenaamde 'constitutieve autonomie', die de regionale overheid kan gebruiken om haar gezagsfunctie ten opzichte van de gemeentes te versterken. Toch gaat het Gewest bijzonder timide om met deze bevoegdheid, oordeelt Arau.

Enkel op het vlak van beheer van parken en groene ruimtes is er sprake geweest van een herverdeling van het takenpakket. Verschillende gemeenten hebben namelijk het onderhoud van hun grote parken toegewezen aan de gewestelijke dienst Leefmilieu Brussel. "Maar verder getuigt het Gewest vooral van een gebrek aan verbeelding en durf", schrijft Arau in haar recentste rapport over de verhoudingen tussen Gewest en gemeenten.

Volgens Arau heeft dit vooral te maken met het feit dat heel wat parlementsleden ook een politieke rol spelen binnen hun eigen gemeente. "Deze mandatarissen maken tegelijkertijd deel uit van de voogdijoverheid en van de lokale autoriteit die dan eventueel moet beslissen over de herverdeling van haar takenpakket." Het gevolg daarvan: echt vernieuwende voorstellen komen niet langer vanuit de politiek, maar uit de burgersamenleving.

Contracten
Nochtans heeft het Gewest iets waar het sommige gemeenten aan ontbreekt: geld. Vooral op vlak van stadsvernieuwing en voor de uitbouw van de commerciële kernen speelt dit een rol. De gemeenten zijn in dit geval immers de vragende partij.

Alleen is het Gewest er (nog) niet in geslaagd om die bevoegdheden ook echt naar zich toe te trekken. In plaats daarvan maakt het veelvuldig gebruik van contracten, zoals de wijkcontracten bijvoorbeeld. De regionale overheid stelt zo geld ter beschikking van de gemeente om een bepaalde buurt op te waarderen of verder uit te bouwen, maar uiteindelijk blijft de gemeente wel verantwoordelijk voor de uitvoering ervan.

Daarom is het voor Arau van groot belang dat het Brusselse Gewest, samen met de gemeentes, dringend werk maakt van een interne democratische herverdeling van de bevoegdheden, en mogelijk dus ook van de middelen. "Op welke manier dit gebeurt, is niet belangrijk", schrijft de actiegroep. "Wel moet er dringend een regionale reflex ontstaan die de lokale en specifieke belangen overstijgt, en waarbij de ongelijkheid binnen de regio via compensatiemechanismen wordt uitgewist."