Gezocht: Voltijds uitbater Solvay-Tournaykasteel (m/v)

Vijverberg. Dat is de naam die Alfred Solvay aan zijn domein gaf toen hij het meer dan een eeuw geleden kocht. Toepasselijker kon haast niet: het stil stukje groen strekt zich uit over één grote helling, met twee vredige vijvers aan zijn voet.

Vanop de bemoste en gebroken trappen die naar de afgezette poort van het kasteel leiden, doet Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) zijn oproep. Het gewest heeft 3,5 miljoen euro vrijgemaakt om het kasteel in zijn oude glorie te herstellen, en die renovatie is in volle gang. Dit wil zeggen dat het tijd is om op zoek te gaan naar een nieuwe bestemming voor het kasteel. “Een gebouw zoals dit verdient een nieuw leven, en dat is onze verantwoordelijkheid,” aldus Vervoort. Hij schat dat de renovatie nog twee tot drie jaar zal duren.

Villa – kasteel – ruïne
Nog steeds trots bovenop de berg, herdenkt de trieste villa haar vervlogen dagen van weelde. Veel verbeelding is niet nodig om te kunnen zien wat het gebouw heeft moeten doormaken: de vervallen muren schreeuwen het uit. 130 jaar lang staat het gebouw er al, maar vanboven op de gevel van het gebouw pronkt het cijfer 1905. Dit is het jaar waarin de weduwe van Solvay het landhuis liet ombouwen door architect Jules Brunfaut. Door een dubbele toren toe te voegen, veranderde Brunfaut de villa in een kasteel.

Thérèse Solvay-Tournay, hun dochter, erfde het kasteel. Toen zij overleed in 1972, had ze geen erfgenamen. Voor het kasteel betekende dit het begin van een lange periode van leegstand en verval. Het gebouw werd gekocht door twee vastgoedondernemingen, maar hun plannen om het park vol te bouwen werden al snel gedwarsboomd door de buurtbewoners en de gemeente. In 1980 kocht de minister van Brusselse Aangelegenheden het park. Het plan was om het park na een snelle renovatie open te stellen voor het publiek. Helaas maakte het kasteel geen deel uit van de renovatiewerken. In het opgeknapte park verkommerde het kasteel in stilte verder. Twee jaar na de renovatie kreeg het kasteel zijn genadeslag toegediend: krakers veroorzaakten brand. Door het dak, de vloeren en alle sierelementen weg te nemen, veranderde de brand het kasteel in een ruïne.

De herwaardingsopdracht is toegewezen aan het architectenbureau Ma² - Metzger et Associés. “Het nieuwe dak zal voor een indrukwekkende lichtinval zorgen,” zegt Francis Metzger. De bedoeling is om de oorspronkelijke architectuur samen te brengen met enkele hedendaagse elementen. Omdat de architecten voor de reconstructie van het dak vrij spel kregen, zal dit een van de grootste contrasten vormen. Het gebouw werd namelijk pas beschermd na de brand, en toen was het dak in feite al weg. Het nieuwe dak zal bestaan uit staalplaten die opengewerkt zijn met motieven die verwijzen naar gebladerte. Die openingen in de staalplaten zorgen voor een lichtinval die gelijkaardig is aan zonlicht dat door de bladeren valt. Verder komt er ook nog een dakterras vanwaar bezoekers een panoramisch uitzicht hebben op het park.