Prijs toiletbezoek in Brusselse stations verdubbelt naar 1 euro

Donderdag kondigde de NMBS aan dat ze van plan is de toiletten in veertien grote stations, waaronder Brussel-Noord, Brussel-Centraal en Brussel-Zuid, te renoveren. Wanneer die werken van start gaan, is nog onduidelijk. Wat wel vaststaat is de toegangsprijs van 1 euro, dubbel zoveel als nu. De meeste reizigers zijn verbaasd.

Ook op een vakantiedag is er van rust weinig sprake voor het toiletpersoneel in de drie Brusselse stations. In Centraal staat er aan het einde van de ochtend zelfs een kleine rij te wachten, ook al is de afgeleefde toiletruimte voor wie niet vertrouwd is met het station, lastig te vinden. De wc's zijn al jaren weggemoffeld achter de grote trappen die naar de sporen leiden.

Te smalle poortjes, zwaarbepakte reizigers die maar met moeite aan de toiletten raken en de misselijkmakende walm van urine: het tafereel in de catacomben van Centraal biedt weinig verrassingen. Hoog tijd voor verandering, vindt Samir, medewerker in het enige toiletblok van het station op een steenworp van de Grote Markt . “De wc’s raken vaak verstopt en door de oude leidingen en het gebrek aan ventilatie, ruikt het altijd muf”, zegt hij terwijl hij net een stapeltje biljetten controleert. Zoals in de supermarkten is hier ook een kassamedewerker. Dat moet omdat de draaideurtjes het nu al een hele tijd niet meer doen.

Volgens Marianne Hiernaux, woordvoerster van de NMBS, zijn de aangekondigde werken nog om bijkomende redenen nodig. Ze stelt dat er nood is aan een gesloten ruimte met een luiertafel, waar moeders ook borstvoeding kunnen geven. Als moeder je kind verversen of borstvoeding geven naast mensen die hun handen wassen, dat is momenteel de enige optie in Brusselse treinstations.

Mensen met een beperkte mobiliteit die in Brussel-Centraal gebruik willen maken van een toilet die aan hun noden voldoet, zijn eraan voor de moeite. "Wc buiten gebruik - dank voor uw begrip”, is de boodschap. Hoe lang ze daar nog begripvol voor moeten zijn, blijft een raadsel.

Het is niet alleen maar kommer en kwel in de toiletten van de Brusselse treinstations. Medewerkers zoals Samir en Hakim werken zich uit de naad om de toiletten op hun best te houden. Zeep en papier worden met regelmaat aangevuld, vloeren gedweild en de wc-brillen gereinigd tot ze spik en span zijn.

De netheid blijft niet onopgemerkt bij de reizigers. Dounia pendelt bijna dagelijks van en naar Brussel-Centraal. Ze zoekt verwoed naar muntjes om het toilet binnen te geraken. “In vergelijking met andere openbare toiletten zijn deze echt proper. Het valt op dat het personeel zich sterk inzet om deze oude plek zo aangenaam mogelijk te maken, door bijvoorbeeld luchtverfrisser te gebruiken.” Ze vreest er ook voor dat de hogere prijs - 1 euro, in plaats van 50 cent, behalve voor kinderen kleiner dan 1,20 meter - ervoor kan zorgen dat mensen rondom het station gaan wildplassen.

Tess en Khali, twee jonge reizigers, vinden dat een toiletbezoek gratis moet zijn. “Nu is het bijna de prijs van een fles water en dat is toch wel duur om aan een basisbehoefte te voldoen.” Ze reageren des te meer geschokt wanneer ze te weten komen dat de prijs naar een euro zal stijgen. “Hoe moet je dat nog betalen als je amper rond komt?”

Hiernaux oppert dat het bedrag van een euro gerechtvaardigd is. “Dat is de prijs die in andere stadscentra en wc’s langs de snelweg gebruikt wordt.”

Toekomstbeeld

De werken beginnen straks bij het Noord- en Centraal Station. Brussel-Zuid volgt later, aangezien daar de meest intensieve werken nodig zijn. Samir heeft van hogerhand gehoord dat de renovaties twee tot drie maanden in beslag zullen nemen. “Maar daar stel ik mij nog vragen bij.” Hij denkt dat de toiletten een stuk moderner zullen worden, mede door het installeren van handdrogers, muziekinstallaties en automaten met maandverbanden en tampons. Japanse toiletten terzijde, zouden droge handen al een grote stap vooruit zijn.

Daarnaast wordt er ook geïnnoveerd met kortingsbonnen die je kan gebruiken in een winkel van het station. “De kortingsbonnen die je krijgt, zijn interessant voor pendelaars, want ze kunnen daar bijvoorbeeld een deel van een sandwich mee bekostigen”, zegt Hiernaux. Pendelaars zoals Dounia, Tess en Khali zien het nut hier evenwel niet van in. “Meestal ben je gehaast in een treinstation dus ga je niet eerst naar het toilet gaan om daarna nog in de winkel die korting te gebruiken.”

Hakim, de medewerker die in hemd en das de reizigers in het Noordstation bedient, werkt hard om de toiletten proper te houden. Zijn opgemaakte voorkomen staat in schril contrast met de sobere en droge ruimte waarin hij werkt. Hij vreest alvast niet om zijn baan te verliezen aan automatisering. “De toiletten schoonmaken en het toiletpapier vervangen kan niet zomaar door een robot gedaan worden. (Lachend) Daar zal altijd een mens voor nodig zijn.”