Grote oorlog, aangrijpende verhalen achter straatnamen

In het gemeentehuis loopt nu de tentoonstelling 'In st(r)aat van oorlog', waarbij de herkomst van verschillende historische straatnamen wordt verklaard. Het gaat om een initiatief van de Louis Paul Boonkring. De kring geeft ook een tweetalig boek uit met getuigenissen van 'gewone' Etterbekenaren uit de Tweede Wereldoorlog.

Met het boek Mijn kleine oorlog van Louis Paul Boon als uitgangspunt besloot de kring een fototentoonstelling op te zetten. Op die tentoonstelling maakt de bezoeker kennis met een selectie van historische Etterbeekse straatnamen. In het Frans en in het Nederlands.

"Etterbeek heeft een militaire geschiedenis," zegt kringvoorzitter Mark Michiels. "Het leek ons interessant om verschillende straatnamen - vernoemd naar zowel historische figuren als plaatsen - in beeld te brengen met een woordje uitleg, zodat de bevolking ook dat erfgoed leert kennen. Op zich niets nieuws, want we hebben dat vorig jaar al gedaan. Maar dit jaar hebben we het concept uitgebreid met een heus boek, waarin Etterbekenaren over hun persoonlijke indrukken uit de Tweede Wereldoorlog berichten. De meesten van hen waren toen nog kind, maar dat maakt de getuigenissen er niet minder aangrijpend op."

Koffertje
Om de getuigenissen aan de oppervlakte te halen, werd gebruikgemaakt van zogenaamde reminiscentietechnieken. Dat wil zeggen dat er concrete voorwerpen, in dit geval een oude koffer met herkenbare spulletjes uit de jaren 1940, worden gebruikt om mensen makkelijker over hun herinneringen te laten praten. De getuigenissen samenstellen was een intensief werk, waarvoor professionele hulp werd ingeschakeld.

Ook jongeren werden warm gemaakt: in het Atheneum van Etterbeek worden sommige eindwerken in het kader van deze tentoonstelling in het lessenpakket opgenomen. Schepen van Nederlandstalige Aangelegenheden Frank Van Bockstal (CD&V): "Erfgoed is in deze gemeente een prioriteit. We willen deze verhalen overbrengen op jongeren. Zo leren ze wat er in die periode is gebeurd, maar leren ze ook de achtergrond van historische figuren op straatnaambordjes kennen."

Naast deze twee luiken is er ook een multimediale theatervoorstelling over het thema op 18 oktober.

Westhoek
Een kijkje op de tentoonstelling leert dat er achter bekende en minder bekende straatnamen heel wat persoonlijkheid zit. Wist u bijvoorbeeld dat de Generaal Jacqueslaan is genoemd naar de man die in 1914 Diksmuide verdedigde tegen den Duits? Hij kreeg er zelfs de titel 'baron Jacques van Diksmuide' voor.

Er echoën ook historische plaatsnamen door in de Etterbeekse straatnamen. Zo is de Ramskapellestraat vernoemd naar het dorpje Ramskapelle, ook in de Westhoek, waar het Belgisch leger zich in de Eerste Wereldoorlog had ingegraven.

De getuigenissen zijn een mix van ontroerende, luchtige en soms zware individuele ervaringen. Een fragment: "Buiten waren de Duitsers zich aan het terugtrekken. De jonge gasten in het café dachten echter dat het allemaal Amerikanen waren. Ze zijn naar buiten gelopen en beginnen roepen: 'Leve de Amerikanen!' De Duitsers hebben die jonge gasten allemaal tegen de muur van het kerkhof gezet en ze geëxecuteerd."

:: Het boek kunt u voor vijf euro bestellen op 0497-59.98.41. Op 18 oktober is er een interactief toneelstuk in de Kloktorenstraat 24 (meer info op het nummer hierboven). De tentoonstelling zelf loopt nog tot en met 7 november