Het Offerfeest door de ogen van Brusselse moslims: ‘Vooral een moment voor ontmoeting’

Brusselse moslims vieren vandaag het Offerfeest, een belangrijke feestdag binnen de islam. Imam Mouhameth Galaye N'Diaye en comédienne Yousra Dahry vertellen ons hoe zij de dag vieren: ‘Eigenlijk gaat het Offerfeest over burgerschap en solidariteit’.

De enorme boekenkast van Imam Mouhameth Galaye N'diaye slokt ons helemaal op bij het binnenkomen. Het is bijna onmogelijk om te weten waar te kijken tussen de flesjes oranjebloesems, filosofische traktaten, awards en religieuze teksten. Het groeten van de rest van de familie en een glas Bissap later is N'diaye klaar om ons een introductie ‘Offerfeest voor beginners’ te geven.

“Het Offerfeest of Eid Al-Adha is gebaseerd op een stuk uit de Koran over de profeet Ibrahim. Ibrahim of Abraham in de bijbel is eigenlijk de patriarch van bijna alle monotheïstische religies. Hij kreeg een droom waarin God hem vroeg om zijn zoon aan hem te offeren. Toen hij Gods vraag wou uitvoeren stuurde Allah een ram naar de Ibrahim zodat deze zijn zoon kon vervangen. Opdat wij het pad van Ibrahim kunnen volgen heeft de profeet Mohammed deze traditie in het leven geroepen.”

N'diaye is al sinds 2014 imam bij de Grote Moskee van Brussel. Hij kwam na zijn jeugd in Senegal en Mauritanië in 2002 in België terecht voor een opleiding filosofie in Luik. Hij bleef plakken in Brussel voor zijn werk. Het offerfeest heeft voor N'diaye vele functies: “Het is een moment waarbij familie elkaar terugvindt, maar ook een moment om te delen met elkaar.”.

Voor Yousra Dahry is het ook een echt familiefeest. De Anderlechtse is een echte creatieve duizendpoot. Zo is ze naast opvoedster ook comédienne, slamster en een van de drijvende krachten achter Alohanews. Op sociale media kan je haar hilarische komische sketches met haar broer volgen.

Familie en vrienden

Met het volwassen worden is de focus steeds meer op vrienden in plaats van familie gaan liggen: “Ooit was Eid voor mij een echt familiaal feest waar we bij elkaar de hele dag de deur plat liepen. Vandaag ben ik een volwassen vrouw, en omdat het Offerfeest nu al enkele jaren in de vakantie valt zijn mijn ouders in Marokko.”

Daarom nodigt ze al enkele jaren vrienden uit bij haar thuis om samen te vieren: “De eerste keer dat ik alleen was had ik niets gepland. Ik dacht dat het wel zou meevallen gaan maar de ochtend zelf was ik overstuur.” Yousra begon rond te bellen en merkte dat ze niet de enige was: “Eid alleen vieren is zo contra-intuïtief want het is echt een collectieve aangelegenheid. Daarom doen we ons best om iedereen uit te nodigen die mogelijks alleen thuis zitten. Meestal gaat het dan om mensen die bekeerd zijn, of wiens ouders zoals mij op vakantie zijn.”

Nationale feestdag

Yousra en N'diaye benadrukken allebei het belang van gemeenschap, maar ook van zichtbaarheid: “Het is soms vreemd en spijtig dat je op straat bijvoorbeeld niets zal merken van deze belangrijke feestdag. Die zichtbaarheid van ons geloof mis ik soms wel,” zegt de imam. Ook Yousra zou graag meer van het feest terugzien in het straatbeeld: “Wat ik ideaal zou vinden moesten het een nationale feestdag voor alle Belgen worden, niet alleen moslims. Dat het echt een interculturele feestdag is waar iedereen welkom is. Het moet echt een feest zijn voor iedereen, rijk of arm, schaap of geen schaap, religieus of niet.”

De imam is iets voorzichtiger, N'diaye hecht meer waarde aan zijn tradities: “Er is één islam, maar er zijn duizenden verschillende tradities die verschillen van regio tot regio, land tot land. In Senegal noemen we het Offerfeest Tabaski bijvoorbeeld. Daar gaan de kinderen tijdens Tabaski rond in de wijk om ‘ndewenal’ of kleine cadeautjes te vragen.” Tabaski heeft voor N'diaye naast het spirituele dus ook een groot nostalgisch belang: “Ik herinner me nog goed hoe fier we waren als onze vader zijn schaap had gekocht. Elke dag opnieuw wasten we het schaap, buiten voor de deur, zodat iedereen in de buurt kon zien hoe mooi en sterk de onze was.” In Brussel liggen de zaken wel anders: “Ja, hier kan je niet zomaar meer een schaap slachten. Daarom kiezen we om geld naar familieleden in het thuisland te sturen.”

Spiritueel burgerschap

N'diaye hecht veel belang aan de lessen van de 'Grote Eid': “Ik wil dat mijn kinderen niet vergeten hoe belangrijk het is om dingen op te offeren voor anderen, niet jouw ziel of lichaam, maar wel nadenken over de toekomst van anderen die na jou komen. Soms moet je dingen laten om iets te ontvangen.”

Ook Yousra vindt dat aspect belangrijk: “Maar opoffering gaat ook over liefde. De liefde van ouders voor hun kind, van gelovigen voor hun gemeenschap, en zo veel meer. Voor mij is praten over het Offerfeest gelijk aan praten over burgerschap. Eid Al-Adha staat voor solidariteit. Als kind was het vooral een leuk feestje om cadeautjes krijgen, later ging de spirituele kant meer de overhand nemen. Maar uiteindelijk is het vooral een moment voor ontmoeting. Zo belangrijk,” benadrukt Yousra, “in deze tijden waar we zo bang zijn geworden van elkaar.”

Nieuwe schoenen en lekker eten

Yousra haar decoratie-materiaal ligt al klaar op tafel, roze is de themakleur van de avond. Nog andere, meer uiterlijke zaken zijn essentieel voor haar beleving van het Offerfeest: “Als kind kregen we ieder jaar iets nieuws om aan te trekken voor Eid. We koesterden bijvoorbeeld onze nieuwe schoentjes en waren zo fier als we die de ochtend zelf mochten aantrekken.” Die traditie is ze niet vergeten: “Het is belangrijk om het feest die speciale schijn te geven: met nieuwe schoenen, een nieuwe hoofddoek of een mooi bloesje. Niet iedereen kan dat betalen dus dat is ook de perfecte gelegenheid om iets klein aan een ander te geven.”

Ook N'diaye heeft misschien iets meer wereldlijke prioriteiten: “Het belangrijkste is voor mij de maaltijd, want ik ben wel een gourmand,” zegt hij terwijl hij over zijn buik wrijft, “maar vooral omwille van dat speciale moment dat de hele familie samenkomt rond de tafel. Dat is het belangrijkste.”