Honderd jaar luchtpost op vasteland

Op 1 mei is het precies een eeuw geleden dat de eerste Belgische post per vliegtuig verzonden werd. De eer komt ook aan het verdwenen vliegveld van Sint-Agatha-Berchem toe.

Daar was de eerste nationale vliegvaartschool gevestigd en werden de eerste vliegbrevetten uitgereikt. De eerste luchtpost naar Brussel was zelfs een primeurevent voor het hele vasteland. Op 1 mei 1913 vloog piloot Henri Benjamin Crombez (1893-1960) vanuit Sint-Denijs-Westrem met een lading postkaarten naar Brussel. Een vlucht die als een soort internationaal voortuitgangssymbool werd georganiseerd binnen het evenementenaanbod van de Wereldtentoonstelling van Gent. De luchtpostlading kwam veilig en wel in Berchem aan voor verdere bedeling.

Eerste helikopter
De Brusselse vlieghaven, geopend op 13 mei 1911, lag deels op Zellik, Groot-Bijgaarden en Berchem, met het treinstation om de hoek. Om die herkenbaarheid werd het het 'Vliegveld van Sint-Agatha-Berchem' genoemd. Crombez hield de luchtpostprimeur op zijn palmares voor de hele periode van 1 mei tot 23 augustus 1913, eerst met een oude eendekker Deperdussin 50HP - amper beschermd tegen weer en wind - nadien met met twee toestellen van het type 80HP.

Naar aanleiding van honderd jaar luchtpost bracht Bpost een postzegel uit. Graveur Guillaume Broux, die al tientallen zegels ontwierp waaronder items als de Mercator-, Justus Lipsius- en Koning Albert II-postzegels heeft het vertrek van de vlucht afgebeeld. Voor het grafisch ontwerp kon hij beroep doen op het rijke archief van de heemkundige kring Sint-Achtenberg, bewaard in de Gemeentelijke Nederlandstalige Openbare Bibliotheek. Twee jaar terug gaf die een publicatie uit in het kader van honderd jaar Brusselse vlieghaven (nog te koop via www.sint-agatha-berchem.bibliotheek.be). "Het vliegtuig ontving indertijd de beroemdste luchtvaartpioniers en speelde een grote rol bij de ontwikkeling van de eerste helikopter," onderstreept Hugo De Vreese, bibliothecaris en secretaris van Sint-Achtenberg. Hoe roemrijk en actief het vliegveld met nationale en internationale 'circuits' ook was, het bleek maar kort van dienst In de Eerste Wereldoorlog legden de Duitsers beslag op het terrein om vandaar zeppelins in te zetten om Londen te bombarderen. Deze reputatie betekende samen met de expansie-ijver van het luchtvaartwezen in Brussel het verval voor het lokale vliegveld van ruim 60 hectare.