Inburgeringscursus voor nieuwkomers van start

Op maandag 23 januari is in Sint-Jans-Molenbeek en in Sint-Joost-ten-Node een vrijwillige inburgeringscursus voor nieuwkomers van start gegaan. Nieuwkomers krijgen gedurende zes weken een cursus maatschappelijke oriëntatie en een intensieve taalcursus Nederlands. Het uiteindelijke doel is de volwaardige participatie van de nieuwkomer in de samenleving.

"De nieuwkomers leren hoe de Belgische en Brusselse maatschappij in elkaar zitten en komen te weten wat volgens de wet mag en moet in België," zegt Christel Roelans van Bon vzw, het Brussels Onthaalbureau voor Nieuwkomers. "Ze krijgen ook hulp bij de keuze van een beroep en bij het zoeken naar een beroepsopleiding. Een trajectbegeleider helpt hen met de vragen die rijzen als men zich in een vreemd land vestigt. Het onthaalprogramma is volledig gratis en wordt verschillende keren per jaar opgestart."

Tewerkstelling, huisvesting, gezondheidszorg, sociale zekerheid, maatschappelijke participatie, opvoeding en onderwijs zijn enkele van de onderwerpen die aan bod komen in de cursus maatschappelijke oriëntatie. "De nadruk ligt op praktische situaties die de nieuwkomers in het dagelijkse leven tegenkomen," zegt Roelans. "Bijzondere aandacht gaat uit naar de Brusselse realiteit en instituties, omdat die erg verschillen van die in Vlaanderen." De cursus van 80 lesuren wordt in de eigen taal van de cursist gegeven of in een contacttaal die de cursist begrijpt.

Het tweede deel van het vormingsprogramma bestaat uit een pakket Nederlands als tweede taal. "Nieuwkomers moeten extra aangemoedigd worden om Nederlands te leren, maar ze weten vaak dat ze makkelijker werk zullen vinden met een basistaalvaardigheid van het Nederlands," zegt Roelans.
Een belangrijk onderdeel van inburgering is de nieuwkomers helpen bij hun zoektocht naar werk. Daarvoor werkt Bon samen met de VDAB, de BGDA en de lokale werkwinkel Tracé.

Verder krijgen de nieuwkomers ook hulp bij het invullen van vrije tijd. Ze krijgen een bijdrage over maatschappelijk participeren in Brussel via vrijwilligerswerk, sport, cultuur, het verenigingsleven, wijkparticipatie en ouderparticipatie in de school van de kinderen," aldus Roelans.

Eerste sociale netwerk
Zijn nieuwkomers na de cursus dan ingeburgerd? Om op die vraag te antwoorden, moet je eerst bepalen wat inburgering juist betekent. Eric De Jonge, algemeen coördinator van Bon, vindt inburgering niet het juiste woord. "We wensen geen inburgeringsdienst te worden, wel een onthaalbureau dat nieuwkomers verwelkomt op ons grondgebied. Ons officieus motto luidt: respect voor het verschil. Zij zijn wie zij zijn en wij zijn wie wij zijn, en we erkennen elkaar zoals we zijn. In hun cultuur gelden vaak heel andere regels en normen dan in de onze. Daarom is het belangrijk dat we hen de spelregels van onze maatschappij uitleggen. We leven in een heel individualistische maatschappij, terwijl veel nieuwkomers uit een collectieve samenleving komen. Dat heeft verregaande gevolgen voor het functioneren in onze maatschappij, zoals het zoeken naar werk. De cursus is een zeer belangrijke stap in het verblijf van nieuwkomers, omdat ze hier ook hun eerste sociaal netwerk opbouwen. Als ze zelfredzaam en goed geïnformeerd zijn en de nodige contactpersonen hebben, mogen we stellen dat onze opdracht voltooid is," zegt De Jonge.

Vrijwillige inburgering
Het inburgeringsdecreet van 23 februari 2003 verplicht de nieuwkomers in Vlaanderen zich in te burgeren. Aangezien het om een Vlaamse maatregel gaat, is inburgeren in Brussel vrijwillig. "We moeten nieuwkomers motiveren om deel te nemen," legt Christel Roelans uit. "Mond-aan-mond reclame is een belangrijke hulp. Vele nieuwkomers komen naar ons toe op aanraden van een kennis die al heeft deelgenomen aan de cursus."
Er is volgens Roelans geen echte lijn te trekken in wie deelneemt aan de cursussen. "Ons doelpubliek zijn meerderjarigen met een vreemde nationaliteit die minder dan één jaar in Brussel zijn ingeschreven en van plan zijn om langere tijd in België te blijven. Het gaat om tal van verschillende nationaliteiten. Momenteel komen er veel mensen uit Irak, Iran en Afrika."

Kunchok Chimme Jorkhang is één van drie jongeren uit Tibet. Zij hopen hier te kunnen studeren als hun asielprocedure rond is. "We zijn hier zeven maanden geleden toegekomen," zegt Jorkhang. "Het is moeilijk voor ons om te weten te komen hoe zaken als de wet, immigratie en de gezondheidszorg hier werken. We hopen dat het na de cursus gemakkelijker zal zijn om hier te blijven en te communiceren."

Niet enkel voor vluchtelingen
Wie dacht dat de inburgeringscursus enkel voor vluchtelingen uit de derde wereld is, heeft het verkeerd voor. Ruth García Calderín komt uit de Canarische Eilanden (Spanje). Ze hoopt een stage te kunnen strikken bij de Europese Commissie. Ook voor haar is onze samenleving zeer verschillend. "Ik volg deze cursus om mijn kansen in België te vergroten. Ik hoop hier werk te vinden om een tijdje te kunnen blijven. Ik ben sociaal werkster en antropologe, maar als ik nu nog wat Nederlands leer, is dat een troef op de arbeidsmarkt. Maar ook in het dagelijkse leven kan het van pas komen."