Internationale studenten opgelicht: 'Kot in Brussel bleek niet te bestaan'

Internationale studenten die naar Brussel komen, worden vaak het slachtoffer van oplichting bij het zoeken naar huisvesting. Ze vinden online een appartement, betalen een voorschot maar eens in Brussel blijkt dat kot helemaal niet te bestaan. Meer dan een op de vier studenten geeft aan ooit slachtoffer te zijn geweest. BRUZZ sprak met twee Erasmusstudenten die werden opgelicht.

Op 6 september kwam de Roemeense Alexandra Petre op Erasmus naar Brussel, om Talen te studeren aan de Université Libre de Bruxelles (ULB). Wat een mooie ervaring moest zijn, startte meteen in mineur. Enkele weken voor haar vertrek naar onze hoofdstad, kwam ze erachter dat het appartement waar ze zou wonen een scam was.

"Ik had het appartement op Facebook Marketplace gevonden. De verhuurder vroeg me om een waarborg en de eerste maand huur te betalen, wat ik ook heb gedaan. Ik dacht dat het in orde was, maar opeens vroeg hij me om nogmaals 1000 euro te betalen om te bewijzen dat ik de financiële mogelijkheden had om te huren."

Petre weigerde de extra 1000 euro te betalen en vroeg om het contract te cancelen. "Daarna heeft hij nooit meer geantwoord. Ik ben naar de politie geweest en toen bleek dat het een scam was. De politie zei dat ze alles zouden doen wat ze kunnen, maar ik heb er geen hoop in dat ik het geld ooit nog zal terugzien."

In totaal is de 21-jarige Erasmusstudent 1200 euro kwijt, wat in Roemenië nog veel meer geld is dan in België. "Om een beeld te geven: dat is even veel als het maandsalaris van mijn moeder", legt Petre uit.

"Mijn moeder is zelfs een lening aangegaan zodat ik hier kon komen studeren. Maar goed, ik probeer positief en optimistisch te blijven. Gelukkig heb ik kort erna een kamer gevonden in een gedeeld appartement via Housing Anywhere. Daarbij heb ik niets op voorhand betaald. Dat zou ik nooit meer doen", besluit de student.

Groter probleem

Petre is niet de enige. Voor veel internationale studenten is het moeilijk om huisvesting te vinden, en velen worden geconfronteerd met oplichters. In een onderzoek over huisvesting bij studenten uitgevoerd door de European Student Union and Erasmus Student Network (ESN) geeft maar liefst 28 procent van de inkomende Erasmusstudenten in België aan dat ze met oplichting te maken kregen. In hetzelfde onderzoek geeft 41 procent van de studenten aan geen info over lokale huisvestingsomstandigheden te hebben gekregen.

"Het komt vaker voor dat internationale studenten gescamd worden, zeker sinds na corona", zegt Laurie Lermite van ESN België. Dat heeft zijn gevolgen. "Enkele maanden geleden hebben we een survey gedaan. Daaruit bleek dat 11 procent van de Erasmusstudenten die in die situatie zaten hun Erasmus hebben geannuleerd. Daarnaast heeft het een grote impact op hun Erasmuservaring, omdat het dan nog moeilijk is om mensen te vertrouwen."

ESN probeert Erasmusstudenten dan ook zoveel mogelijk te informeren en waarschuwen. "We zeggen altijd dat ze geen geld op voorhand mogen storten voor een appartement dat ze nog niet hebben gezien. Sommige studenten vragen ons ook om appartementen te gaan bekijken, maar dat lukt ons door tijdgebrek niet altijd", zegt Lermite.

Voorzichtige studenten

Maar zelfs studenten die zich bewust zijn van de mogelijke scams, kunnen er slachtoffer van worden. Net zoals de 20-jarige Erasmusstudent uit Griekenland Theonymfi Smyrnaiou. Ook zij verloor 1400 euro aan een appartement in Elsene dat uiteindelijk niet bleek te bestaan.

"Ik had een post geplaatst op Facebook waarin stond dat ik op zoek was naar een studio voor enkele maanden", zegt Smyrnaiou. "Een vrouw had me gestuurd dat ze haar huurappartement zou verlaten in september en dat ik de verhuurder kon contacteren als ik dat wou. Ik had al gehoord dat er veel scammers waren voor internationals die naar België kwamen, dus ik was sowieso voorzichtig."

De Erasmusstudent besloot om de verhuurder te contacteren, die heel betrouwbaar overkwam. "Ik kreeg meteen extra video's waar ik naar vroeg. Ze stuurde zelfs een foto van haar identiteitskaart, toen ik daar om vroeg. Het contract stond ook vol met details. Het leek echt geen scam te zijn."

Uiteindelijk schreef Smyrnaiou het geld voor de waarborg over. "Ik moest de betaling overschrijven naar een rekeningnummer dat zogezegd geverifieerd was en me zou beschermen tegen oplichtingen. Het leek dus betrouwbaar, maar ik twijfelde toen ze plots vroeg om de eerste maand huur te betalen."

Smyrnaiou vroeg om een videocall in te plannen. Toen de verhuurder er meteen mee akkoord ging, heeft de student ook het geld van de eerste maand huur overgeschreven. "Maar ze kwam niet opdagen voor het videogesprek en ze zei dat ik me vergist had van datum. Ik heb toen haar naam opgezocht op internet, en ik vond zo goed als hetzelfde verhaal terug van een andere student. Alleen was die student naar Brussel gekomen om te ontdekken dat het appartement niet bestond. Die had geen accommodatie."

Voor Smyrnaiou heeft de oplichting een grote impact op haar Erasmuservaring. "Ik heb hard gewerkt in Griekenland om alles te betalen. Om een idee te geven: ik verdiende er 3 euro per uur. Het is dus heel hard om 1400 euro te verliezen. Ik ben nu een job aan het zoeken hier om toch nog alles te kunnen betalen."

Druk op studentenkamers

Op de Vrije Universiteit Brussel (VUB) lijkt het probleem minder zichtbaar. "We hebben slechts één melding gehad het afgelopen jaar van een student die merkte dat die opgelicht was bij aankomst in België", zegt woordvoerder Nathalie Vlaemynck. "Die student hebben we toen in een noodstudio kunnen onderbrengen."

De Vlaamse Vereniging voor Studenten (VVS) merkt dan weer op dat oplichting echt een probleem is. Dat probleem is voor een stuk meer aanwezig door de hoge druk op studentenkamers. "Overal in Europa is er een gebrek aan voldoende en betaalbare huisvesting, maar in België en ook Nederland is die druk zeer hoog. Waarschijnlijk is het hoge aantal oplichtingen hier een gevolg van", zegt Bestuurder Internationaal bij de VVS Alexander Van de Sande.

In een van de standpunten van de VVS staat eveneens dat het tekort aan studentenkamers een grote impact heeft op internationale studenten. Ze pleiten daarom voor meer betaalbare koten. Om oplichting te vermijden vraagt de VVS dat internationale studenten beter geïnformeerd worden.