Interuniversitaire werkgroep wil dat wetenschappers uit ivoren toren komen

De interuniversitaire werkgroep 'Koloniaal verleden van België' wijst op het belang van communicatie met het brede publiek. De groep werd op vraag van de rectoren van de elf Belgische universiteiten in augustus 2020 opgericht werd naar aanleiding van de Black Lives Matter-beweging, Ook pleit de groep voor meer samenwerking met niet-Westerse universiteiten, en dan in het bijzonder universiteiten uit Centraal-Afrika.

Het zijn enkele van de conclusies en aanbevelingen uit het eindrapport van de werkgroep, dat woensdag in Brussel overhandigd werd aan Rik Van de Walle, rector van de UGent en voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) en Annemie Schaus, rector van de ULB en voorzitter van de Conseil des Recteurs (CRef).

Bewustmaking is een essentieel onderdeel van dekolonisering, en een aspect waar de academische wereld een belangrijke rol hoort te spelen, luidt het in het eindrapport. De werkgroep beklemtoont ook dat dekolonisatie geen modefenomeen is.

Een essentiële doelgroep is het lager en vooral secundair onderwijs. "Scholen moeten meer aandacht hebben voor de global connectedness van de Belgische en Europese geschiedenis en voor de hedendaagse maatschappelijke knelpunten om de groepen met een minder gehoorde stem mee te krijgen in hun eigen en in de maatschappelijke ontwikkeling. Het is opvallend hoe weinig Belgische scholieren weten van Afrika", luidt het.

De werkgroep pleit voorts onder meer voor een betere samenwerking met niet-Westerse universiteiten, en dan in het bijzonder met universiteiten uit Centraal-Afrika. In de koloniale periode en de eerste decennia na 1960 waren Belgische universiteiten immers erg actief in Congo. "De voorbije decennia is dat engagement gestaag afgebouwd", stelt de werkgroep vast.

"De calamiteiten in Centraal-Afrika schrokken af en de inzet leverde weinig academische output op. Nieuwe generaties van academici voelden zich niet betrokken, keerden zich af van neokolonialisme of worstelden met postkoloniale schuldgevoelens." De werkgroep pleit er daarom voor om de banden met Centraal-Afrika weer aan te halen, en "om dat op een structurele manier te doen".