Investeren in fietspendel: veel kansen, weinig geld

De verkeerscongestie in en om Brussel kost de economie handenvol geld en is belastend voor het leefmilieu. De auto wat vaker laten staan is een van de recepten. Een modal shift van auto naar openbaar vervoer ligt voor de hand, maar kost de overheid veel geld. Het jaarlijkse exploitatieverlies van het Gewestelijk Expres­net (GEN) van de NMBS op kruissnelheid bedraagt maar liefst 140 miljoen euro per jaar. En dat is nog zonder de loodzware investeringen gerekend.
Met het jaarlijkse exploitatieverlies van de NMBS voor het GEN kan een heus fiets-GEN worden uitgewerkt in en rond Brussel. Dat blijkt uit een studie van het Leuvense bureau Timenco in opdracht van Vlaanderen, Brussel en Vlaams-Brabant.

Een overstap naar de fiets is niet alleen relatief goedkoop voor de overheid, er ligt ook een enorm potentieel voor het rapen. Bijna driekwart van de pendelaars in en rond Brussel verplaatst zich over minder dan 15 kilometer. Die afstand is (net) fietsbaar, maar dan moeten er wel comfortabele, veilige en snelle fietspaden liggen.

Daarover hebben de CD&V-ministers Brigitte Grouwels (Brussel) en Hilde Crevits (Vlaanderen) en CD&V-gedeputeerde Tom Dehaene (Vlaams-Brabant) een akkoord klaar. "We willen dat iedereen in een straal van 15 kilometer rond Brussel in een uur op de Grote Markt kan staan," zegt Grouwels.
Er worden in Brussel geen nieuwe gewestelijke fietsroutes gelegd, maar de bestaande worden aangesloten op het Vlaamse Bovenlokaal Functioneel Fietsnetwerk. Dat moet leiden tot vijftien interregionale fietsroutes in en rond Brussel. Daarmee zou het aantal fietspendelaars (nu enkele duizenden) moeten kunnen verveelvoudigen.

Een deel van het netwerk bestaat al, maar de kwaliteit is niet naar behoren. Slechts vijf procent van de fietspaden voldoet aan de hoge eisen van wat een fiets-GEN moet zijn. Tien procent is redelijk, liefst 85 procent krijgt een onvoldoende.

Vlaanderen en Brussel trekken nu samen 120 miljoen euro uit om vijftien routes om te toveren tot snelle interregionale fietswegen. Er zullen bruggen en tunnels nodig zijn om sporen en snelwegen te omzeilen; vaak liggen die aan de gewestgrens. Maar net zo goed moet de kwaliteit van de bestaande fietspaden beter. Een voorbeeld? Het fietspad langs het kanaal biedt prachtige kansen voor een 'fietssnelweg', maar wordt dan aan de Havenlaan in het centrum een hobbelparcours vol kasseien. Dat stuk wordt vandaag befietsbaar gemaakt.