Julien Vrebos in acht verhalen

Zijn snor springt in het oog zodra je hem ziet; zijn groot hart valt op zodra je naar zijn werk kijkt. Dé grote ontdekking van dit tv-seizoen komt van een zestigjarige speelvogel uit Woluwe: Julien Vrebos maakte met De 8 een mooi en oprecht portret van [1 reactie]

De 8 is elke woensdagavond te zien op Eén (VRT). "Een serie over gasten uit het beroepsonderwijs zit al jaren in mijn hoofd. Is het niet schitterend dat het er nu alsnog van komt?"
Niet 7, niet 9: Julien Vrebos in 8 verhalen.

Het verhaal van 8 ketten
"Eerst heb ik een school gezocht die wou meewerken. In de zomer van 2006 stak ik een speech af in de Siba-vakschool in Aarschot. Sommige leerlingen kenden mij, andere niet. Ik heb uitgelegd dat ik niet zocht naar de zoon van een lesbische moeder en een homofiele vader, maar dat ik in hén geïnteresseerd was. Van de honderd man hebben er tachtig positief gereageerd. Ik heb ze allemaal gesproken, soms anderhalf uur lang. Met zestien heb ik een tweede gesprek gehad en zo ben ik tot de acht gekomen. Ze beseffen het niet altijd, maar ze hebben een ongelofelijk charisma. Die acht gasten hebben zelf het verhaal geschreven. Dat huis verbouwen was hun idee. Ik heb alleen maar gefilmd."

Het verhaal van de landmeter
"Sommigen denken dat ik een weirdo ben. Maar ik sta vroeg op en ik ga zeer gestructureerd te werk. Is dat mijn opleiding als landmeter? De driehoeksmeetkunde is alomtegenwoordig in mijn werk."
"Eén camera. Tachtig draaidagen. 194 tapes van 40 minuten. Ik heb voor De 8 elk woord gehoord, elk liedje beluisterd, elke beweging bekeken. Dat gebeurt zelden of nooit in reality-reeksen omdat men alleen maar zoekt naar fragmenten die sensationeel zijn of passen in een grotendeels vooraf uitgeschreven verhaal. De 8 zit in het tijdsslot van reality en de reeks is ook zo aangekondigd, maar het is geen reality."
"Film is een vak, zoals loodgieterij een vak is. Filmscholen die hun studenten bedriegen door te zeggen dat ze kunst maken, vind ik verschrikkelijk. Ik zou studenten in hun eerste jaar alleen maar leren kijken en laten fotograferen."

Het verhaal van Cassius Clay
"In mijn ogen heb ik niets nieuws gedaan. Sanseveria (onderschat human interest-programma dat VTM jaren geleden uitzond, NR) was met dezelfde ideeën en met hetzelfde grote hart gemaakt. Nog voor de reeks op antenne was, circuleerde de dvd van De 8 intern. Ik kreeg zoveel complimenten dat ik me afvroeg of ik wel goed bezig was. Wat er dan wel zo goed aan was? 'Het filmische en zo.' - 'Je neemt geen close-ups, schitterend!' Met andere woorden: ik werd bejubeld om wat ze mij al twintig jaar verwijten: dat ik te mooie beelden maak. Dat ik mensen niet opsluit in een close-up. Mensen zijn méér dan een mond, een neus, ogen en wat haar. Het is mijn credo: als de steracteurs in Hollywood een mooie belichting krijgen, dan verdient de gewone man zéker het mooiste licht."

"In de aanloop naar de eerste uitzending was ik bijzonder enthousiast. Dat is mijn Cassius Clay-gehalte. Ik ben zot van Mohammed Ali. De bokser is ook een schitterende vakman. En rondbazuinen dat hij the greatest is; dat soort ironisch discours ligt de speelvogel in mij wel. Een speelvogel met vernietigende surrealistische trekken. Dat trekje vind je bij wel meer Brusselaars. Daardoor komen we soms dikkenekkerig over."
"Maar ik geloofde ook echt in De 8. Tijdens de montage voelde ik dat die gasten de mensen zouden raken. Sommigen mensen waren bang dat De 8 over niks zou gaan. Maar het leven is niks. We maken ons zo druk, maar we zijn in tijd en ruime niet veel meer dan het miljoenste van een speldenkop in het heelal."
"Nu we onze voeten niet meer kunnen warmen aan de Leuvense stoof terwijl ma of een binnengewaaide nonkel een verhaal vertelt, moet de tv die taak overnemen. Voor mij moet televisie die warmte in huis brengen. En ik denk dat dit met De 8 aan het lukken is."

Het verhaal van de schoenmaker
"Voor mij is er geen verschil tussen een huis bouwen en een film maken. Mijn bewondering voor elke echte vakman is groot. Die bewondering voor vakmanschap dateert uit mijn kindertijd. Ik herinner me scherp hoe ik fietste op het balkon van onze flat. Onder mij was een klein ventje aan het werk tussen een enorme berg schoenen. Daar kon ik uren naar kijken. Vele jaren later pas heb ik begrepen dat meneer Devuyst geen schoenmaker was, maar een orthopedist. Een orthopedist die zijn uiterste best deed om de lompe orthopedische schoen toch zo elegant mogelijk te maken. De zoektocht naar het geschikte leder, dat materiaal bewerken als een beeldhouwer... dat was fascinerend. Toen we naar Woluwe verhuisden, stuurde mijn moeder me nog altijd met alle kapotte schoenen naar meneer Devuyst in Schaarbeek. Ik zag hem zo graag bezig dat ik uren wegbleef."

Het verhaal van iedereen
"Guy Verhofstadt komt een polleke geven als hij mij ziet. 'Kent gij hem?' vragen de mensen dan verbaasd. Sinds we iets zijn gaan drinken na een talkshow van Ben Crabbé, kan ik erg goed opschieten met Inge Vervotte, een schitterende madame. Maar ik schiet net zo goed op met de straatkeerder die het plein schoonveegt. Soms nodig ik hem uit voor een kop koffie. 'Que c'est joli,' zei hij verbaasd toen ik een opera met Maria Callas liet horen. Hij verstond niet waarom ik hem uitnodigde. 'Ik hoor u graag klappen.' Hij vertelt over de mensen die hij op straat tegenkomt en de avonturen die hij beleeft. Iedereen heeft een verhaal. Mijn safari begint bij de voordeur."

Het verhaal van de garnalenpelster
"Ik heb pech gehad met mijn films. Met Le bal masqué wou ik zo dicht mogelijk aanleunen bij de Bende van Nijvel. Omdat de Bende een slechte versie van anarchie was, omdat niemand de ware toedracht kende, waagde ik me aan een film zonder verhaal. Ik hoopte de mensen zo van hun melk te brengen. Door de kritiek werd ik verguisd én opgehemeld. Maar het publiek wil een klassiek verhaal en pikte Le bal masqué niet."
"The emperor's wife is een ander verhaal. Ik geloofde in een gruwelijk sprookje zoals Tim Burton ze durft te maken. Maar toen zijn de Hollanders aan het verhaal beginnen te prutsen. Ze hebben het veel te soft gemaakt. Vormelijk mag The emperor's wife gezien worden, maar daar hield de kritiek geen rekening mee."
"Ik probeer De 8 nu te verknippen tot een speelfilm. In een uur en vijftig minuten doordringen tot de ziel van die ketten, dat moet lukken."

"Ik ben al op prospectie naar Turkije geweest voor De garnalenpelster, naar het autobiografische boek van Nilgün Yerli, een Turkse die als kind in Nederland terechtkwam. Klein budget. Ik probeer de producent ervan te overtuigen zoveel mogelijk rollen te laten spelen door echte mensen."

Het verhaal van de filosoof
"Dat die gasten van de vakschool in De 8 zoveel mensen verbazen, is het beste bewijs dat het beroepsonderwijs al jaren gemarginaliseerd wordt. De 8 slaat al die clichés aan diggelen. Maar ik maak me geen illusies. Volgend jaar is De 8 al lang vergeten en zijn de clichés weer springlevend."

"Ik ben géén wereldverbeteraar. Dat is meer de categorie van de paus. En Hitler. Een idealist ben ik ook al niet; die eindigen aan het kruis. Wat mij gelukkig stemt, is De 8 kunnen maken met een schitterende ploeg en acht ketten die mij in zeven maanden tijd veel meer geleerd hebben dan ik hen. Soms vraagt men me of ik nog contact heb met die jongens. Neen. Maar ik ben een jaar met hen in de weer geweest. Dat is een zestigste van mijn leven. Dat kun je niet zomaar uitwissen."

"Mooie beelden maken, dat is mijn vak. Mijn drijfveer, dat zijn de mensen die voor de camera staan. Elk mens heeft een verhaal, je moet er alleen stil bij willen staan."

"Als ik het allemaal kon overdoen, dan zou ik, denk ik, opnieuw voor landmeter studeren en fotograaf worden. Maar ik zou er filosofie bijnemen."

Het verhaal van een Brusselaar
"Van Michel de Ghelderode heb ik alle boeken gelezen en alle toneelstukken gezien. Moet je ook eens doen! Hij woonde in Brussel, was een Vlaming, maar schreef in het Frans. Hij was archivaris voor de gemeente Schaarbeek. Ik heb zelf ook lang voor de gemeente gewerkt. Hier wat verderop (we zitten in café Plasky in Schaarbeek, NR) is Jacques Brel geboren. De Ghelderode, Brel, Bruegel... dat is Brussel. Positief anarchisme. Eigenzinnigheid. Vrij denken. Noem het zoals je wilt. De gitane, de vrijbuiter is hier thuis. En zo is het goed. Ik heb het geluk in Brussel geboren te zijn."