Kris Verhellen: ‘Thurn & Taxis kan toeristische trekpleister worden’

De site van Thurn & Taxis was al een referentie voor tal van bedrijven, beurzen en evenementen. Nu wordt het ook de thuishaven van duizenden ambtenaren en binnenkort nog veel meer bewoners. Daarbovenop heeft de site ook een toeristisch potentieel, zegt Kris Verhellen, topman van Extensa.

Na jaren van getalm zit de ontwikkeling van Thurn & Taxis in een serieuze stroomversnelling. In de loop van het najaar nemen 2.600 Vlaamse ambtenaren hun intrek in het nieuwe Herman Teirlinckgebouw en onlangs zijn ook de eerste 115 woningen op de site afgewerkt. Ondertussen gaat de renovatie van de zogenaamde Gare Maritime onverminderd verder. Het gigantische goederenstation, goed voor een grondoppervlak van zowat acht voetbalvelden, moet het pronkstuk van de site worden.

“We willen de middelste van de drie grote hallen zoveel mogelijk openhouden om een wauw-effect te creëren”, vertelt Kris Verhellen. “Om het economisch haalbaar te maken, willen we in de andere hallen activiteiten brengen.”

Binnen de hallen komen volumes in hout die onderdak moeten bieden aan commerciële activiteiten en bedrijven. Tussenin komen binnenstraten en groen. “Het wordt een heuse wijk, maar dan met een dak op,” aldus Verhellen. “Zeker geen klassiek winkelcentrum. We zullen werken rond thema’s zoals eten en drinken, met standjes om te consumeren en stadslandbouw. Ook komt er een nieuwe masteropleiding in voedingswetenschap.”

Ook de bedrijfsruimtes worden atypisch. “Het wordt een 3.0-versie van de loftkantoren die we realiseerden in het Koninklijk Pakhuis. Accenture en (reclamegroep, red.) Publicis hebben al toegezegd en we onderhandelen nog met andere kandidaat-huurders.”

Het nieuwe vlaggenschip moet de site van Thurn & Taxis nog meer op de kaart zetten als een plek van creativiteit en kruisbestuiving. “Van een multimodaal distributieplatform van goederen evolueert de site naar een multimodaal distributieplatform van ideeën,” zegt Verhellen. “Het gaat ons niet alleen om bouwen, verhuren en verkopen. We zijn ook een beetje animator van onze gebouwen. Elk gebouw krijgt een hospitality manager. Die moet ervoor zorgen dat iedereen zich goed voelt en krijgt ook de middelen en de vrijheid om dingen te organiseren. Die aanpak is vernieuwend voor Brussel.”

Het huidige succes van Thurn & Taxis steekt in elk geval schril af tegen de Noordwijk, aan de overkant van het kanaal. “Die wijk is een product van de 20e eeuw. De leegloop is een geweldige opportuniteit om komaf te maken met die monofunctionele wijk. Mensen willen niet de hele dag in een kotje zitten met een vals plafond en tl-lamp. We willen werken op plekken die inspireren. De Vlaamse overheid heeft dat goed begrepen. Haar ambtenaren zullen hier beter zitten dan veel privébedrijven. Het Herman Teirlinckgebouw heeft de lat voor kantoorgebouwen denk ik een stuk hoger gelegd. De architecturale details en de integratie van kunst zijn dingen die we in de kantoorbouw helemaal verloren waren.”

Met de ontwikkeling van de Gare Maritime wil vastgoedontwikkelaar Extensa ook toeristen naar de westelijke kanaaloever lokken. “We hebben de site nog niet in de markt gezet als toeristische trekpleister, maar dat zal wel gebeuren. We praten daarover met VisitBrussels. Je kan een logisch parcours bedenken, vanuit het centrum naar het museum in de Citroëngarage, en dan verder langs het kanaal en door onze site naar de Heizel. Ons patrimonium, met zijn schaal, is iets wat toeristen gezien willen hebben. Als we een percentage van de toeristen daarmee kunnen overtuigen om een dag langer in Brussel te blijven, creëren we een mooi economisch effect.”

Voorwaarde is dat de site nog meer gaat leven, op elk moment van de dag en de week. Verhellen denkt onder meer aan een heuse attractie in de centrale hal van het goederenstation. “Ik droom van een soort paviljoen. Iets wat je gezien moet hebben en waar iedereen een selfie wil nemen. Volgend jaar bestaat het Atomium zestig jaar, misschien is het tijd om nog eens iets zots te bouwen.”

Extensa plant ook een heus hotel op de site. Dat zou in 2020 de deuren moeten openen in de voormalige kantoren van de douane langs de Picardstraat. In datzelfde jaar moet ook het park klaar zijn, aangevuld met een vijver. Achter de Gare Maritime verrijst tegen dan ook een nieuwe residentiële wijk met verschillende appartementsblokken, een woonzorgcentrum en assistentiewoningen. Sociale woningen zitten niet in het pakket, tot ergernis van heel wat buurt- en stadsverenigingen.

Gentrificatie
“Wij zijn niet tegen sociale woningen, maar hier is, ook door de overheid, van in het begin de keuze gemaakt om er geen te bouwen in een wijk die al erg arm is,” zegt Verhellen. “Brussel heeft moeite om zijn middenklasse te behouden. Jonge mensen komen hier studeren en werken, maar daarna verlaten ze vaak de stad. Dus betalen ze geen belastingen meer of nemen ze niet meer deel aan het sociale leven. Deze buurt was erg industrieel, met een achtergestelde bevolking. Willen we dat bestendigen of kiezen we voor wat schwung zodat je een mengeling krijgt? Er zal gentrificatie zijn, het komt erop aan die te beheren.”

Vraag is of een sociale mix mogelijk is met een ommuurde site. Het doembeeld dat Thurn & Taxis een exclusief getto wordt, wijst Verhellen echter resoluut af. “Met de schaal van onze ontwikkeling kunnen wij het ons niet permitteren om mensen uit te sluiten. Alle groepen zijn welkom, want we hebben ze nodig om economisch leefbaar te zijn. Elk gebouw heeft een betere en een mindere kant, met veel of weinig zonlicht, een goed uitzicht enzovoort. We zullen dus duurdere en meer betaalbare appartementen hebben. Ik geloof ook heel hard in mengeling en nabijheid. Mensen hebben elkaar nodig. Als we vandaag alleen voor rijken zouden bouwen, zullen die dat zelf snel boring vinden. Dat is geen product van de toekomst.”

De relatie met de buurt, zoals de Maritiemwijk, blijft hoe dan ook een werkpunt. Al wijst de promotor hier ook weer naar de overheden. “Met wat bomen zou de Picardstraat een mooie, brede boulevard kunnen zijn, maar het is een vergeten straat. Te veel mensen gaan ervan uit dat onze ontwikkeling de problemen van de buurt moet oplossen, op het vlak van groen en allerhande voorzieningen, maar zo werkt het niet. Onze projecten kunnen aandacht vestigen op een buurt, maar er moet ook in de wijken zelf geïnvesteerd worden in openbare ruimte, netheid, scholen, speelpleintjes en noem maar op.”

Extensa enige eigenaar
Sinds 2015 is Extensa de enige eigenaar van de historische gebouwen en de parkzone op de site van Thurn & Taxis. De terreinen en gebouwen, goed voor in totaal 30 hectare, waren tot dan altijd in verschillende handen. Extensa had een deel eigendom van de Haven verworven, onder meer het Koninklijk Pakhuis. Een andere bouwpromotor kocht het goederenstation en de voormalige rangeerterreinen over van de spoorwegen. Beide ontwikkelaars brachten hun eigendom aanvankelijk samen in een joint venture, maar twee jaar geleden kocht Extensa de partners uit. In datzelfde jaar werd ook het voormalige douanegebouw langs de Picardstraat gekocht van het ministerie van Financiën. Extensa is gespecialiseerd in stadsuitbreiding en herontwikkelingsprojecten. Behalve in de Brusselse kanaalzone en elders in België heeft het ook vastgoedprojecten in Luxemburg en Istanbul. Het bedrijf is voor 100 procent in handen van holding Ackermans & van Haaren, een vaste waarde in de BEL20. Kris Verhellen studeerde rechten in Gent en International Business in Louvain-La-Neuve. Hij is CEO bij Extensa sinds 2005. Voordien was actief bij LeaseInvest, dat ook gedeeltelijk in handen is van Ackermans & van Haaren.