Kurt Snoekx blikt terug op 2021

Tradities zijn er om in ere te houden, zelfs in tijden van corona. En dus leggen we onze BRUZZ-medewerkers een aantal eindejaarsvragen voor. Vandaag: redacteur Kurt Snoekx.

De favorieten van Kurt

• ROMAN: Het personeel van de Deense Olga Ravn (uitgegeven bij Das Mag) was de oplawaai van 2021. Vormelijk verrassend – het boek bestaat uit een reeks anonieme getuigenverklaringen van werknemers op een ruimteschip – en inhoudelijk uitdagend – dat personeel bestaat uit mensen en ‘mensachtigen’ die door mysterieuze ruimteobjecten genoopt zijn de hokjes waarin ze zitten te herdenken. Een ode aan weerspannigheid, empathie, fluïditeit, natuur, fragiliteit en andere weerloze dingen.
• FOTOBOEK: De Brusselse Erell Hemmer gaf bij het eveneens Brusselse Macaronibook een parel van een debuut uit. Negen jaar na het plotse overlijden van haar vader, een Bretonse zeeman en maritiem expert, wikkelt ze haar droefheid, woede en gemis in de foto’s, gravures en tekstflarden van Pourquoi suis-je incapable d’aller sur la tombe de mon père ? Een boek dat recht naar de kern van haar open wonde gaat en haar pijn voelbaar maakt, maar onverwacht veel meer een hoopvolle ode is aan het leven dan een treurzang op de dood. Dat alles bijzonder mooi gecomponeerd op het eeuwige ritme van eb en vloed. Een boek als een warme golf die over je voeten spoelt.
• STRIP: In de categorie meest kleurrijke trip is er Dormir, c’est mourir, waarmee de Barcelonese Brusselaar Gabri Molist in 260 pagina’s diep in de krochten van zijn al te wakkere angsten duikt. Een verbluffende hutsepot waarin een moegetergde ober laveert tussen zijn hondenjob in Joao’s all you can eat-rotisserie, een opblaaspop om slapeloze nachten te verdrijven, Pong spelende boeddha’s, om zich heen grijpende dode takken, een in giftige kleuren gedrenkt défilé, en een beklemmend Terre des Songes. Ook Simon Spruyt dook plots op in de stal van het Schaarbeekse atelier De Geslepen Potloden, zij het als pendelaar vanuit zijn Mechelse habitat. De man zelve is een grafisch en narratief mirakel met regeneratieve krachten – hij wisselt even vaak van stijl als corona van variant – en daarvan getuigt zijn plek in de officiële selectie van het prestigieuze stripfestival van Angoulême. Brecht Evens kwam dit jaar met Idulfania, een bundeling van de hilarische stripjes die hij ooit nog voor ons eigen Zazie maakte, vol met Orwalds en Orgbalds, sfinksen en heksen. En de Brusselse Alix Garin wierp met haar bloedmooie en uiterst breekbare eersteling Vergeet-mij niet, een soort roadtrip van een zoekende kleindochter en haar door Alzheimer geteisterde grootmoeder, meteen heel hoge ogen en reeg de prijzen aan elkaar.
• BEELDVERHAAL: Nu al vermoed ik dat De walvisbibliotheek een boek is waar ik me tot het einde van mijn dagen aan zal kunnen verwarmen. Over een uitzonderlijk poëtisch scenario van Zidrou, een geboren Brusselaar die intussen verdwaald is aan een of andere Spaanse costa, legt Judith Vanistendael al even uitzonderlijke, gloedvolle tekeningen. Een onwaarschijnlijk verhaal over de vriendschap tussen een postbode en een walvis met een schat aan boeken in zijn lijf én een bijzonder welgekomen injectie van schoonheid en poëzie in een wereld die soms te donker oogt.
• DANS: Disquiet – sensational aesthetics of a technokin van de Brusselse Lisa Vereertbrugghen. Ze danst zich aan minstens 160 beats per minuut de ziel uit het lijf. Met een ontzagwekkende toewijding recht naar het putje van de lichamelijke uitputting, alsof er geen morgen is.
• TENTOONSTELLING: De tentoonstelling van Créons, bekend van zijn potloden die in alle vormen en kleuren de muren van de stad sieren, op de See U-site onthulde een bijzonder schone kunstenaarsziel in een koppig graffiti spuitend lijf. Bozar kwam ook met een explosie aan kleur dit jaar: van schilder, sjarel en genie Roger Raveel en van een van de invloedrijkste kunstenaars van het moment: David Hockney. Wie dacht dat ‘iPad’ niet rijmt op ‘kunst’, mag nog eens proberen. De Poolse Brusselaar Marcin Dudek geeft altijd alles en stelt nooit teleur, zo ook niet zijn tentoonstelling die de nieuwe Molenbeekse ruimte van Harlan Levey inhuldigde. Zone de confort van fotografe en tekenaar Anne De Gelas bij Été 78 was een ervaring die de ziel beroerde. Net zoals de nog maar net geopende dubbeltentoonstelling van de Brusselse kunstenaars Mira Sanders en Cédric Noël in de Botanique, die reist tussen de marges van de publieke ruimte, mastodont Hiroshima en de maan.
• FILM: Ik heb er veel te weinig gezien dit jaar, of herinner me er te weinig. Uitzonderlijk was wel Globes, de nieuwe documentaire van de Nederlands-Brusselse filmmaakster Nina de Vroome. Een film die in één wonderlijke beweging van het minuscule naar het kosmische gaat, waar de vleugelslag van een bij zich ontvouwt tot een mythe. Un monde van Laura Wandel zien, is een belofte die ik mezelf heb gemaakt.
• MUZIEK: Mijn Spotify-round-up van 2021 getuigde onlangs dat ik blijkbaar niets anders meer heb beluisterd dan Godzilla van de Nederlandse Aafke Romeijn, die behalve met bitterzoete elektropop ook met diep snijdende poëzie, clevere scifiromans en hilarische immorecensies weg weet. Haar ‘Piepschuim’ en ‘Avondochtend’ stonden met stip op nummer één. Daarnaast bleken ook Aili, Azertyklavierwerke, Chibumi, Le Motel, Damon Albarn, Charlotte Adigery en – altijd – Radiohead vaste waarden.
• RADIOPROGRAMMA / PODCAST: Ik vrees dat ik nog altijd niet echt op de trein van de podcastrevolutie ben gesprongen. Een oase in mijn ontwetendheid vormt Laatste utopie van de Brusselse schrijfster, essayiste, critica en raver Persis Bekkering. Eerder dit jaar publiceerde ze met Exces haar tweede roman, een visioen dat zich zweterig en pompend, extatisch en gevaarlijk een weg kronkelt over dansvloeren in Amsterdam, Berlijn, New York en Londen. Die ode aan de ravecultuur – in de ogen van Persis Bekkering een soort van laatste utopie, waar voor de duur van het feest een echte gemeenschap tot stand komt – tentakelt zich in haar podcast een weg naar vijf gesprekken van ongeveer een uur, met getuigen Bogomir Doringer, DeForrest Brown, Jannah Loontjens, Emma van Meyeren en Lucky Fonz III.

Kurt blikt terug en vooruit

• Wie is voor jou de Brusselaar van het jaar?
  Ik zou er graag namen op plakken, maar de zorgsector heeft er zoveel. Veel warmte en hulde voor hen. Daarnaast iedereen die op zijn eigen kleine of grote manier poëzie en schoonheid in de wereld probeert te manoeuvreren, zelfs in momenten dat zalen niet open zijn, het publiek wegblijft en de zin van alles wankelt.
• Wat heeft je kwaad gemaakt in 2021?
  Ik zou er graag namen op plakken, maar dat zou onrespectvol zijn. Kwaad en moedeloos word ik vooral van lieden die doelbewust een wig drijven tussen mensen, onbegrip verspreiden, discrimineren, marginaliseren, ontwrichten. Hun blabla verdient geen oor, en toch krijgen ze er zoveel.
• Wat maakte je blij in 2021?
  De schamele momenten op kantoor en de zwans met de collega’s. Laura Wandels succes met Un monde. Al die mensen die zoveel schone dingen zeiden tijdens interviews over schone dingen die ze hadden gemaakt.
• Op welke plek vonden we jou vaak terug het afgelopen jaar?
  Home sweet home. En opvallend veel in Molenbeek dit jaar. Harlan Levey opende er een tweede galerie, het Gentse HISK opende er een satellietruimte in de voormalige Gosset-tabaksfabriek en bij Decoratelier in de Manchesterstraat is het steeds meer thuiskomen.
• Wie ben je beginnen te volgen op sociale media?
  Een hoop lieden ongetwijfeld, waardoor ik er heel veel zal vergeten te vermelden. Onder veel anderen dus: Aafke Romeijn, Dena Vahdani, Azam Masoumzadeh, Arno Boey, Jaouad Alloul, en elke schone, integere, krachtige ziel die de schouders zette onder het multidisciplinaire festival Customs & Borders in Decoratelier. Dat ik dat festival niet heb meegemaakt – de laatste dag werd afgeblazen omdat de eerste twee te intens waren geweest (ook een heel schoon gebaar!) – beschouw ik als een van mijn gemiste kansen dit jaar.
• Wat was de belangrijkste gebeurtenis van het jaar?
  Het falen van de klimaattop en, dichter bij huis, van een klimaatbeleid. Het getuigt van het feit dat we blijkbaar niet in staat zijn om de klimaatverandering ernstig te nemen. Waar we mee schermen om niet, of trager, te hoeven veranderen, zal een futiliteit blijken te zijn in het oog van wat het ons op lange termijn zal kosten.
• Op wie of wat zet je je geld in volgend jaar? Wie/wat gaat het maken?
  Ik gok niet en ben slecht met glazen bollen. Maar al die Brusselse kunstenaars die zichzelf kwetsbaar tonen om een moment van bezinning, van pijn, van liefde, schoonheid en hoop aan te reiken, verdienen het om hét te maken.
• Wat was de trend van 2021?
  Trendwatchers die niets meer om handen hadden.