LETSen in Brussel: 'We dromen van een LETS-groep in elke Brusselse gemeente'

Al sinds 2012 wordt er in Brussel volop 'geLETSt'. Dat is het ruilen van goederen en diensten zonder dat er een financiële betaling aan te pas komt. De LETSers laten bijvoorbeeld hun kledij herstellen door andere leden en gaan in ruil de haag van de behulpzame ziel snoeien.

Lieve, Nadia en Chris zijn de kernleden van LETS Brussel. In totaal zijn er zo’n 50 LETS-groepen in heel Vlaanderen. Vrijdag ondertekenden ze in het Kaaitheater een charter dat de gemeenschappelijke filosofie van LETS vastlegt. “We zijn meer dan alleen een ruilhandel”, klinkt het.

“We tellen nu zo’n tachtig leden”, vertelt Nadia. “We groeien langzaam maar zeker. Dat moet ook niet te snel gaan: het is vooral van belang dat er hechte banden ontstaan tussen onze leden. We lossen niet alleen elkaars problemen op, we hebben ook grotendeels dezelfde interesses.” Er worden ook geregeld groepsactiviteiten georganiseerd, van fietstochten over kooksessies tot lessen tangodansen.

Piano
De opties die LETS Brussel voorstelt waarmee je een ander kan helpen, zijn legio: een oppas voor je huisdier, een basiscursus fotografie, een sparringpartner voor gezelschapsspelen, of een filosofisch gesprek. Alles is mogelijk. Eén lid van LETS Brussel is een begenadigd pianospeler en verhuurt zichzelf voor feestjes en evenementen die nog een muzikale noot missen. Massages doen het ook altijd goed. “Het is opvallend hoeveel LETSers goed kunnen masseren”, zegt Lieve.

LETS Brussel richt zich vooral op diensten en minder op het hergebruiken van goederen. “Daar bestaan immers al andere kanalen voor, zoals kringloopwinkels. Al is het zeker mogelijk om goederen weg te geven, dat staat zelfs centraal in onze filosofie”, zegt Lieve. “Via LETS leerde ik bijvoorbeeld hoe je mooie feestslingers kunt maken van een kapotte paraplu”, voegt Nadia daaraan toe.

De leden gebruiken LETS in al hun dagdagelijkse bezigheden: “Toen mijn pompbak verstopt zat, heb ik via LETS iemand gezocht om die te komen ontstoppen. Dat ging makkelijker dan een loodgieter te moeten bellen en het is gratis.” Nadia doet dan weer beroep op haar LETS-vrienden om binnenkort te helpen met haar verhuis.

Lid word je niet zomaar: je moet daarvoor naar een instapmoment komen, een huishoudelijk reglement tekenen en vijf euro betalen. Bovendien wordt van elk lid verwacht dat hij of zij jaarlijks minstens drie vragen stelt en evenveel keer hulp biedt. “Er kruipt wel wat tijd in het hulp zoeken en zelf hulp aanbieden”, vertelt Nadia. “Elk lid kan wel zelf zijn eigen inspanningen bepalen, maar zelfs dan nog kost het tijd om elkaar te leren kennen en te vertrouwen.”

LETS Brussel is relatief groot, want LETS doet het meestal beter in de stad, omdat de afstanden daar kleiner zijn. “Toch is dat ook in Brussel soms een probleem”, zegt Lieve. “Het Brussels Gewest is groot, en ik ga niet zo snel naar Watermaal-Bosvoorde fietsen om er een vegetarische maaltijd te krijgen.”

“We dromen ervan om in elke Brusselse gemeente een groep te hebben”, zegt Nadia. "Maar daarvoor zijn we momenteel helaas nog te klein.” Vooral in het zuiden van Brussel is het succes relatief beperkt. Promotiecampagnes in het verleden leverden weinig op. “Heel veel mensen tonen sympathie voor wat we doen, maar zelf ook actief worden is vaak nog een veel grotere stap.”

Ketjes
In LETS wordt er een virtuele munt gebruikt, waarmee je kan ‘betalen’ voor de diensten. LETS Brussel werkt met ‘Ketjes’. “Het is geen fysieke munt, we gebruiken het om de tijd die je erin steekt te benoemen. De richtlijn is dat 20 Ketjes overeenkomen met één uur.”

Lieve: “Wij zien LETS als een soort tegenbeweging voor de kapitalistische maatschappij. Het geeft mensen die minder vermogend zijn de mogelijkheid om zich toch waardevol te voelen: ook zonder geld ben je iemand.” Het zegt meteen al iets over de doelgroep van de LETSers: “De steenrijken zullen niet snel beginnen LETSen. Het armste deel van de bevolking bereiken we jammer genoeg evenmin. De interesse komt vooral van de kleine middenklasse en zeker ook van gepensioneerden. Dat LETSen wel wat tijd kost, speelt daarin ongetwijfeld een rol.”

Verder blijkt LETS vooral succesvol te zijn bij vrouwen. Ook LETS Brussel bestaat voor de grote meerderheid uit vrouwen. “Daar bestaan verschillende theorieën over”, lachen de LETSers. “Ik denk dat vrouwen sneller om hulp durven vragen dan mannen, die vaker het op hun eentje zullen proberen op te lossen.”

Nadia: “De recente bankencrisis bewijst dat het financiële systeem scheef is gelopen. LETS is trouwens begonnen in Canada toen de economie daar plat viel. Het ruilen van goederen en diensten voelt veel echter en duurzamer aan dan ons huidige betalingssysteem. Geld was oorspronkelijk nochtans net zozeer een ruilmiddel, maar nadien is het misgelopen.”

Is er dan ooit een scenario denkbaar zonder geld en kapitalisme, en waarin het LETSen de wereld overneemt? “Ik denk niet dat ik die dag nog zal meemaken”, zegt Lieve. “Dat is een utopie, maar een mens moet utopisch denken.”

Meer informatie vind je op de website van LETS Brussel.