Little India in Evere: in de slipstream van Indisch-Brusselse IT'ers

Groeit er een Little India in Evere? De woonmarkt leeft er alleszins op expats en sedentaire Indiërs, die de IT-noden in Brussel komen ledigen. Geen wonder dat cultureel centrum Brussels Mandir en de kruidenier City Express zich in de buurt hebben genesteld. Naar aanleiding van Europalia India toerde BDW rond. We zagen, luisterden, proefden en overstegen oorzaak en gevolg, met karma.

A ntwerpen leeft van Jains & Jew(el)s, gekscheert men, verwijzend naar de European looking Indiërs die, naast de Joden, de Scheldestad op de wereldschaal tillen dankzij de juweelhandel. De Jains, die niets eten wat onder de grond groeit, - terwijl de meeste Indiërs trouw zweren aan de heilige kookdrievuldigheid 'gember, look en ajuin' - vormen samen met de Noord-Indische Sikhs (groentenkwekers en fruitplukkers in de regio Sint-Truiden) een minderheid van de Indiërs hier. De grote meerderheid vormt de jonge IT-generatie, uit het zuiden van India. Die heeft zich wat Brussel betreft genesteld in de bedrijvenzone richting Zaventem. Nirman Arora, voorzitter van de Indo-Belgian Association (www.InBelg.eu) en See-EU, de snelst groeiende vereniging van Indiërs in Brussel, heeft een Helpdesk voor expats en organiseert ontmoetingsfora voor studenten en families. Als eerste contactpunt is hij dé referentie om over het Indische doen en laten te vertellen. Jongens spreken af om cricket te spelen, of het bij de oudste Brusselse club is of op een zondagsterrein. De vrouwen spelen een partijtje tennis. Vorig jaar nog wonnen twee Indische meisjes het dubbelspel van de WTA Brussels Open.

Nirman Arora: "Met 5.000 studenten in België, waarvan toch 400 in Brussel (vooral VUB) hebben we onze handen vol. Officiële cijfers hebben het over 7.000 Indische residenten - bijna louter zakenlui en hoogopgeleide technici. Maar de grote massa leeft hier in 'transit'. Ik heb het dan over 20.000 Indiërs, vooral experts in de IT-sector en actief bij grote bedrijven als Tata Consultancy Services (TCS), HCL, Infosys (Koloniënstraat) en NXMH (Kunstlaan). Ze lossen elkaar af, in contracten van zes maanden tot een jaar of twee, met speciale loonafspraken. Alleen al bij Belgacom (in de Noordwijk) werken jaar in jaar uit 800 Indiërs met (tijdelijke) contracten." InBelgs ondervoorzitter, Kumar Harsch Ranjan, die met roommates in de Madoutoren woont en als softwareconsultant van Think Soft door BNP-Paribas ingehuurd werd, treedt hem bij: "Ook vrouwen die tien jaar terug hun man naar België volgden, zijn bedrijvig in de softwaresector. Wat gendertermen betreft, zijn hier toch 35 procent vrouwen tewerkgesteld. Dat mindere aantal is te wijten aan hun grotere terughoudendheid voor expatriëring wegens familiebanden."

Westerse hemdsmouwen
De Indische diaspora, met haar vele religies, mag dan wel de grootste in de wereld zijn met 22 miljoen uitwijkelingen, in Brussel zijn 95 procent van de Indiërs Hindu. Dat valt meteen op in het cultuurcentrum Mandir in de Kolonel Bourgstraat, dat sinds een jaar nieuwe ruimtes inricht voor yoga op zondagochtend, dansles (als kathak en salsa) en klassieke muziekstudie, waaronder gitaar. Achter de polyvalente zaal schuilt een gouden tempel, vol bloemenslingers, rode matten en offergoden. "We houden avondvieringen, met muziek en eten tot in de vroege uurtjes," geeft de zaalverantwoordelijke mee, terwijl hij achterliggende lokalen toont die wachten op donaties om ingericht te worden. "Subsidies krijgen we niet, het hindoeïsme is hier niet erkend," relativeert hij, "maar ongeacht het geloof heten we iedereen welkom. Met vier kilo linzen en een pot rijst koken onze vrouwen makkelijk voor vijftig bezoekers." Binnenkort, op 3 november, wordt bij Mandir Divali (het Lichtfeest of het Hindu-kerstfeest) gevierd met veel sfeer en kleur, en ook Inbelg trommelt voor Divali 500 rijkelijk geklede feestvierders op, dit jaar in Gent. Dit soort feestdagen blijkt net als de Indische dj-party's, de link die Indiërs cultiveren om hun roots te honoreren. "De perperdure kurtas of sherwanis (goudbrokaatkleren) die ik uit India meebreng - want niet in Brussel en enkel in Parijs te vinden - spaar ik voor deze hoogdagen," bekent Arora, in Westerse hemdsmouwen. "Dan moét deze feestkledij, maar op een doordeweekse dag zou het op carnaval lijken," lacht hij.

Mosterdbladeren
De sterkste overlevering van de Indische cultuur is echter te vinden in de eetgewoontes thuis. Aan restaurants valt in Brussel amper wat te vinden, al komt Pakistaanse en Bengaalse keuken dicht in de buurt. Zelfs het bejubelde La Porte des Indes op de Louizalaan, wordt als vereuropeeste keuken afgeschilderd. Apolina Fos, die al zeventien jaar in Brussel woont, en als keukengoeroe met haar blog (Bombay-Brussels-blogspot.com) en kookworkshops India-fans te vriend heeft, tipt maar één eetadres: "Enkel bij Ganesh, al sinds 1999 een open eettent in de kelderverdieping van City 2, smaakt de Biryana (groentebol met bombaynoot en raïta (sojagalet)) echt authentiek."

De kok mag dan wel een Bengaal zijn, de recepten komen van 'moeders keuken' van de Indiër die met eigenares Véronique Vandevelde trouwde, vernemen we ter plaatse. "Dat er amper Indische eethuizen te vinden zijn in Brussel, heeft alles te maken met de hoogopgeleide klasse Indiërs hier, heel anders dan de nazaten van de politieke vluchtelingen na 1947, die in Engeland met eetstandjes begonnen," bekent ze bij de Indiër Mulatani Surjit, van kruidenierszaak City Express op de grens van Schaarbeek met Evere. Op loopafstand bedient hij 400 Indische families. Hier vindt Fos haar Indische wrongel, dertig soorten rijst, mango's die ze mag betasten en verse groenten als talloze boonsoorten, waaronder drumsticks (voor een aspergesmaaksaus bij zwarte en oranje linzen). Er lonkt ook digestief venkelzaad, bittere fenegriek (borstvergroter en smaakmaker tegelijkertijd), verse mosterdbladeren en voorverpakte snelgerechten en snacks, om de dag rond te komen. Lager in de stad bij Suryansh (Georges Henrilaan), Garam Masala en The Green Pepper (achter Jourdan), vindt de Indiër eenzelfde gamma, maar ook dadels uit Iran en limoen uit Pakistan. Of okra's in bulk, alles betastbaar want celofaanverpakking is voor Indiërs taboe. Je moet de versheid voelen. "Enkel naar geitenvlees blijft het zoeken, maar daarvoor biedt Brussel ons als multiculturele stad soelaas, bij de Arabische slager aan de Leuvensesteenweg 186," tipt Fos nog.