Marokkaanse Brusselaars waaieren uit naar de Rand

De meeste mensen van Marokkaanse herkomst wonen nog altijd in Brussel, maar steeds meer – vooral jonge – Marokkanen trekken naar de Rand. Dat zegt demograaf Quentin Schoonvaere (UCL).

D e tweede en derde generatie gaat zich steeds vaker vestigen in Randgemeenten van Brussel, zoals Machelen, Dilbeek of Drogenbos. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van demograaf Quentin Schoonvaere die een studie maakt voor het Centrum voor Gelijkheid van Kansen.

“Woonde in de jaren 1970 en 1980 nog 55 procent van de Marokkaanse gemeenschap in Brussel, dan is dat vandaag nog maar 47 procent. Er is dus een duidelijk tendens tot uitwaaiering van de Marokkaanse gemeenschap in België.”
Schoonvaere ziet vooral de goedkopere huisvesting als verklaring voor de (al bij al bescheiden) stadsvlucht. Brussel blijft wel de belangrijkste thuishaven voor veel Marokkanen. Schoonvaere: “Opvallend is dat het nog steeds om een jonge populatie gaat, die nog kinderen zullen krijgen. Dat verklaart ook waarom de Marokkaanse gemeenschap nog zal aangroeien de komende jaren.”

“Jongere generaties stichten wel kleinere families: daar waar in de jaren 1980 vrouwen van Marokkaanse origine 5,7 kinderen kregen, is dat vandaag gemiddeld 2,6 kinderen per vrouw. Ter vergelijking: de gemiddelde vruchtbaarheidsgraad bij vrouwen in België ligt rond de 1,8.”

Sinds de jaren 1980 blijft huwelijksmigratie het belangrijkste motief voor Marokkanen om naar België te immigreren. Schoonvaere: “De jongere generatie gaat wel almaar minder een huwelijkspartner zoeken in het land van herkomst. In 2008 werd nog 67 procent van de verblijfsvergunningen aan Marokkanen afgeleverd omwille van huwelijksbeweegredenen. In 2012 ging het om 40 procent van de verblijfsvergunningen. De strengere wet rond familiehereniging, van kracht sinds eind 2011, heeft die daling ongetwijfeld versterkt.”

Demograaf Schoonvaere vermoedt dat de huwelijksmigratie ook de verklaring vormt voor het feit dat weinig Marokkanen uiteindelijk terugkeren naar hun land van herkomst: “Van de Marokkanen die in de jaren 1990 naar hier kwamen, dus nieuwe migranten, keerde slechts 15 procent na zeven jaar terug. Van de migranten uit nieuwe Europese lidstaten, de zogenaamde EU12, keert over dezelfde periode 40 procent terug. Die laatste groep is hier gekomen voor werk en minder om een familie te stichten.”

Ook nakomelingen van Marokkaanse migranten, die hier dus geboren zijn, keren zelden terug. “Van de tweede generatie, geboren in de jaren 1960, keert zo’n 4 procent definitief terug. De jongste generatie, geboren eind jaren 1970, keert in minder dan 2 procent van de gevallen terug, al onderhouden ze wel nauwe banden met hun herkomstland.”

Sociaal-economisch deficit
“Wat het sociaal-economisch profiel betreft, blijft er een sterke integratiekloof,” waarschuwt Schoonvaere. “Het gaat vaak om generaties die van in het begin al te kampen hebben met sociaal-economische achterstelling. De eerste generatie was laaggeschoold, met beperktere vooruitzichten om op te klimmen op de sociale ladder. Politici moeten zeker blijven investeren in de verbetering van de socio-economische positie van die jonge generatie Marokkanen. Die zullen hier opgroeien, als Belgen, en blijven. Niemand heeft er baat bij dat het sociaal-economisch deficit nog verder groeit.”

Brussel Deze Week brengt in zijn huidige nummer een special over 50 jaar Marokkaanse migratie. Alle artikels zijn gebundeld in een dossier, of zijn te lezen via de online bladerversie. Die vindt u hier.