Meer dan de helft van de Brusselaars is niet als Belg geboren

Een minderheid van de inwoners van Brussel is geboren met de Belgische nationaliteit. In de afgelopen zestien jaar heeft het aantal Brusselaars uit het buitenland licht de overhand gekregen. Dat gaat zowel om buitenlanders die hun nationaliteit behouden als zij die ervoor kiezen om de Belgische nationaliteit aan te nemen. Dat blijkt uit een analyse van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA).

De meeste statistieken houden alleen rekening met de huidige nationaliteit, maar BISA bracht in deze analyse de geboortenationaliteit van de Brusselaars in kaart: de eerste nationaliteit die staat geregistreerd in het Rijksregister.

En dan worden al snel opvallende verschillen duidelijk: 65 procent van de Brusselaars had op 1 januari 2016 de Belgische nationaliteit, maar slechts 44 procent van de Brusselaars zijn ook echt als Belg geboren. Het aantal buitenlanders bij geboorte (669.836) ligt dus opmerkelijk hoger dan het aantal mensen dat als andere huidige nationaliteit heeft (411.075). Een derde van de Brusselaars met de Belgische nationaliteit is dus niet als Belg geboren.

Het is vooral een Brussels fenomeen: in heel België is slechts één Belg op de tien niet als Belg geboren.

Dat houdt in dat heel wat Brusselaars die als buitenlander geboren zijn, na verloop van tijd van nationaliteit veranderen. En dit steeds vaker: tussen 2000 en 2016 steeg hun aandeel met negen procent. Tegelijkertijd neemt ook het aantal personen toe dat de geboortenationaliteit aanhoudt (+ zeven procent), terwijl het aantal Belgen van geboorte afneemt (- 15 procent). Belgische Brusselaars die bij hun geboorte al de Belgische nationaliteit hadden waren in 2000 nog in de meerderheid (59 procent), nu zijn ze met 44 procent een minderheid geworden. Lees verder onder de grafiek.

Opvallend, maar misschien niet helemaal onverwacht, is dat buitenlanders uit een EU-land minder snel Belg worden: 25 procent van de Brusselaars is geboren met de nationaliteit van een ander EU-land dan België, en nog altijd 23 procent van de huidige Brusselaars is een (niet-Belgische) EU-burger. De voor de hand liggende reden daarvoor is dat EU-burgers makkelijker toegang hebben tot de arbeidsmarkt en de sociale voorzieningen in België. Voor hen is het dus eenvoudiger om hun oorspronkelijke nationaliteit te behouden.

Zo wordt uit de cijfers duidelijk dat meer dan 70 procent van de Brusselaars die geboren is als Marokkaan of Turk, intussen Brusselaar is geworden. Samen vertegenwoordigen ze meer dan de helft van de groep die Belg geworden is. Lees verder onder de grafiek.

Tot slot zien de onderzoekers ook grote verschillen tussen de 19 gemeenten: in de gemeenten dichtbij de Europese instellingen, zoals Etterbeek en Elsene, zitten meer buitenlanders die hun nationaliteit behouden hebben, omdat het hier vaker om EU-burgers gaat. In het noorden en het westen van het Gewest, zoals in Sint-Jans-Molenbeek, zitten meer mensen die Belg zijn geworden, omdat daar meer gemeenschappen uit niet-EU-landen zitten.