Meer plaatsen beschikbaar in winteropvang

De nieuwe Brusselse regering lijkt het te menen met de opvang van daklozen deze winter. Pascal Smet (SP.A) en Céline Fremault (CDH) kondigden samen 1.241 plaatsen aan, en de komst van een nieuw centrum voor de permanente opvang van gezinnen. Armoede-organisaties zijn voorzichtig positief.

D e Brusselse regering is de crisis in de winteropvang van vorig jaar duidelijk niet vergeten. Er worden dit jaar 29 procent meer bedden ter beschikking gesteld aan dak- en thuislozen. Naast de 206 opvangplaatsen die het hele jaar open zijn, zijn er vanaf 1 november 865 extra bedden beschikbaar in de Koningsstraat (350), de Troonstraat (115) en op het Solvayplein (400). Voor die laatste locatie zou de federale regering wel nog met 1,2 miljoen euro over de brug moeten komen. Als het echt koud wordt, gaan er nog eens 150 opvangplaatsen open in twee privégebouwen (een ervan is het Belgacomgebouw in de Borrensstraat in Elsene) en 20 bedden in containers, voor daklozen met honden.

In de Jan Blockxstraat in Schaarbeek heeft de Brusselse regering dan weer een pand gekocht, waar na renovatie 150 opvangplaatsen permanent beschikbaar zijn. Daar zullen vooral dakloze gezinnen met kinderen worden ondergebracht, zoals de families die nu al maanden in de Troonstraat verblijven.

Smet en Fremault, bevoegd voor Bijstand aan Personen in de GGC, stelden hun plan voor samen met Samusocial-voorzitster Pascale Peraita. Op zich al een stijlbreuk met vorig jaar, toen de start van de winteropvang meermaals moest worden uitgesteld. Brussel en federaal staatssecretaris Maggie De Block (Open VLD) schoven de zwarte piet naar elkaar door, en Samusocial weigerde enkele dagen lang de opvang te starten omdat er een handtekening ontbrak. De stemming bij Samusocial was sowieso al niet best; de vzw had een kritische financiële doorlichting gekregen, en Peraita, toen directrice, was onder vuur komen te liggen omdat ze te veel zou verdienen.

Dit jaar lijkt de samenwerking tussen Samusocial en de regering heel wat harmonieuzer te verlopen. Enkel het federale geld voor de 400 plaatsen aan het Solvayplein lijkt nog een vraagteken. “Wij vragen 1,2 miljoen euro, een gelijkaardig bedrag als vorig jaar”, zegt Smet. “Brussel is klaar om ook aan het Solvayplein te starten, het federale niveau hoeft enkel de financiering te voorzien.”

Bij het kabinet van staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) houden ze zich voorlopig op de vlakte. “Het akkoord met Brussel is door de vorige staatssecretaris gesloten,” zegt Valerie Reeckmans. “Maar wij nemen zeker onze verantwoordelijkheid. De concrete invulling daarvan volgt nog.”
Ook armoedeorganisaties is de harmonieuze communicatie niet ontgaan. Het Brussels Platform Armoede reageert voorzichtig positief. “Dit is toch een stap vooruit,” zegt coördinator Bart Peeters.

“De vraag blijft wel hoe alles op het terrein zal verlopen. Bovendien zijn er ook elk jaar problemen met de veiligheid en de hygiëne in de opvangcentra. Dat zal voorlopig niet verbeteren, want de regering geeft prioriteit aan extra plaatsen. Dat houden we dus in het oog.” Het Platform hoopt ook op snel overleg tussen daklozenorganisaties en Samusocial, dat ze vorig jaar nog Solosocial noemden wegens een gebrek aan communicatie en duidelijkheid.

Sans-papiers welkom
Deel van het probleem vorig jaar was ook de toestroom aan mensen zonder papieren in de winteropvang. Zij maken een kwart van de gebruikers van de nachtopvang uit. Smet benadrukte dat zij welkom blijven: “Mensen zijn mensen, we gaan daar geen onderscheid in maken.”

Vraag blijft hoe het probleem van dakloze mensen zonder papieren structureel kan worden aangepakt. Heel wat gezinnen met kinderen bijvoorbeeld blijven te lang in de noodopvang omdat zij zonder papieren niet naar een reguliere woning kunnen worden begeleid. “Het politieke klimaat is er niet naar om meer opvang voor sans-papiers te vragen,” zegt priester Daniel Alliët, die al jaren met mensen zonder papieren werkt. “Er moeten zelfs meer mensen uitgezet worden, dat zei de nieuwe staatssecretaris Theo Francken meteen.”

“Die uitspraak is een soort van psychologische oorlogsvoering tegenover de 40.000 sans-papiers in deze stad. Zij zijn daardoor bang om naar de opvang te gaan. In Holsbeek kunnen ze bijvoorbeeld terecht, op voorwaarde dat ze na een maand het land verlaten. Daar hebben ze natuurlijk bedden teveel. Mensen durven niet komen of verdwijnen na 27 dagen weer in de anonimiteit. Het enige wat we kunnen bekomen zijn die plaatsen in de winteropvang. Daar hoeven ze tenminste niets te tekenen.”