MicroMarché en ViaVia moeten uitwijken

Het gebouw aan de Steenkoolkaai waar organisaties als MicroMarché, reiscafé ViaVia en Citizenne huizen, wordt afgebroken. De nieuwe eigenaar wil er nieuwbouwappartementen neerzetten. De buurt is not amused.

B ouwpromotor Bouygues, die het grote pand enkele maanden geleden kocht, is van plan om op de plek twee gebouwen met 31 woningen, een winkelruimte en een parking neer te zetten. De bouwaanvraag is ingediend en momenteel loopt het openbaar onderzoek.

Het neoklassieke gebouw met ruime koer en hal dateert van 1930. Jarenlang was het eigendom van de spiegelfabriek Leys. Die verhuisde in 2010. De nieuwe eigenaar had niet meteen plannen en verhuurde het gebouw - tijdelijk en voor een zacht prijsje - aan Urban Product, de coöperatieve rond MicroMarché. Die begon er op de koer en in de grote hal met zijn marktjes. Kleinschalige ontwerpers konden er hun artisanale producten aan de man brengen.

De coöperatieve zocht er ook andere huurders bij. Zo vestigde zich aan de Steenkoolkaai 9 ook het eerste Brusselse reiscafé ViaVia, alsook het jongeren-toerismebureau Use-it, Citizenne, de allochtone holebivereniging Merhaba, Cachet en nog enkele andere kleine verenigingen. Voorts zijn er enkele appartementjes.

Use-it is ondertussen vertrokken, naar een kantoortje dichter bij het station Brussel-Centraal.

Ook de marktjes vinden niet meer plaats. “De fut was er een beetje uit, het rendeerde ook niet voor de ontwerpers,” zegt Ludo Moyersoen, bestuurder van Urban Product. De grote hal wordt nu verhuurd aan de MicroFactory, een fablab waar kleine ondernemers met boormachines, lasercutters en 3D-printers allerlei producten in elkaar knutselen.

Alle huurders moeten tegen eind juni volgend jaar weg zijn. “We wisten dat het een precaire huur was,” zegt Moyersoen. “Anders hadden we het nooit kunnen betalen. Onze bedoeling was om de creatieve onderbuik aan Brussel te tonen. Aanvankelijk zouden we twee jaar kunnen blijven. De huur werd telkens verlengd en nu zitten we er al vijf jaar.”

Desondanks betreurt Moyersoen dat ze moeten vertrekken. “Het was geweldig om aan de Steenkoolkaai te zitten. Ik denk dat we daar zeker een meerwaarde voor de stad gecreëerd hebben. Het is sowieso jammer dat zulke plekken in Brussel verdwijnen.”

Niet beschermd
Even overwoog Urban Product nog om het gebouw zelf te kopen. “Maar dat was niet haalbaar. Wij konden niet opbieden tegen de marktprijs.”

Nu moet de coöperatieve dus op zoek naar een nieuwe plek in Brussel. “We zoeken opnieuw iets waar mensen kunnen produceren, iets tonen of verkopen en iets drinken.”

Ook ViaVia zoekt een nieuwe locatie. “We hebben een locatie op het oog, maar het is nog niet rond. En een verhuizing is altijd een risico,” zegt uitbater Johan Van Den Berghe.

Terwijl de huurders willens nillens accepteren dat ze weldra nieuwe horizonten moeten opzoeken, zijn de buurtbewoners minder opgezet met de nieuwbouwplannen. “Een heel origineel gebouw van bijna honderd jaar oud verdwijnt en in de plaats komt er banale architectuur,” zegt Jean-François Dumoulin, woordvoerder van het Platform Pentagon. “Helaas is het pand niet beschermd. Toch bekijken we of er mogelijkheden zijn om de bouwplannen aan te vechten.”