Molenbeek 2014: Koorddansen over/naast kanaal

Postcode 1080 is de eerste Brusselse culturele hoofdstad van de Franse Gemeenschap. Een heel jaar lang laat de kanaalgemeente zich van haar beste kant zien. Een overzicht.

Zeker, het is een prestigeproject, en toen ‘Molenbeek 2014’ vorig jaar in oktober werd voorgesteld verdrongen de Franstalige politici zich op het podium om toch maar de beste speech te geven. Immers, het was een project dat voormalig burgemeester Philippe Moureaux (PS) wist binnen te rijven. Maar de schepen van Cultuur onder Moureaux was Françoise Schepmans (MR), de huidige burgemeester. En dan was er nog de Franstalige Cultuurminister Fadila Laanan (PS) die het laken toch wat meer naar links wilde trekken. Of Rachid Madrane, ook van de PS, en bevoegd voor Cultuur in de Franse Gemeenschapscommissie.

Maar goed, dat alles laat natuurlijk het belangrijkste ondersneeuwen: Molenbeek is de eerste Brusselse culturele hoofdstad van de Franse Gemeenschap. En waarschijnlijk ook de laatste, want wegens besparingen kan men het in de toekomst niet meer organiseren. Een bekroning, wel, want Sint-Jans-Molenbeek is een gemeente waar er de voorbije jaren al bijzonder veel in cultuur is geïnvesteerd. Er is het Huis van de Culturen en de Sociale Samenhang in het centrum, er is het integratiecentrum Foyer, het Vlaamse gemeenschapscentrum De Vaartkapoen, en Molenbeek blijkt ook aantrekkelijk te zijn voor dansgroepen. Wim Vandekeybus en zijn gezelschap Ultima Vez vestigden zich enkele jaren geleden in Molenbeek.

Interessant daarom om eens te kijken wat de hoofdrolspelers aan het publiek willen tonen in 2014.

Klank, licht, zang
Molenbeek 2014 gaat van start op 25 januari. Buiten het cultureel centrum van het Karreveldkasteel vindt er dan een klank- en lichtspel plaats, in samenwerking met de Molenbeekse muziekacademie. Rapper Pitcho en zijn crew – Molenbeekse jongeren met muzikale ambities – brengen er ook de eerste publieke opvoering van het themanummer van het evenement. Dat nummer heet Molem Capitale. Integratiecentrum Foyer biedt alle aanwezigen vervolgens een drankje aan, want zij bestaan dit feestjaar 45 jaar. De toegang is gratis.

Foyer heeft heel wat vingers in de Molenbeekse culturele pap. Zij organiseren verder in het jaar dan ook heel wat activiteiten. Op 31 januari bijvoorbeeld. Dan is er een anderhalf uur durende wandeling voorzien met koptelefoon. Al wandelend leert u bij over de Molenbeekse geschiedenis, de folklore, de gebouwen en de mensen die er vroeger en nu wonen. Noteer ook 26 april, wanneer er in de Sint-Jan-de-Doperkerk – een van de markantste Molenbeekse gebouwen – gezongen wordt. In 2014 is de Letse hoofdstad Riga namelijk Europese culturele hoofdstad, en daarom worden er op die lentedag Letse muziekkoren uitgenodigd om in de kerk heilige muziek te zingen. Daaraan wordt daags nadien een exotischer tintje gegeven, wanneer er in de kerk een soefikoor uit Marokko zal zingen, tezamen met het Gentse koor Grain de la Voix. Het soefisme staat voor een verzameling mystieke takken van de islam.

26 April wordt trouwens een drukke dag, want er vindt dan ook MolenCanal plaats, een dag in het teken van de waterweg die Molenbeek van Brussel scheidt. Het kanaal werd aangelegd in 1832 en dankzij deze kunstmatige rivier kende Molenbeek in de negentiende eeuw een industriële opmars die het aangezicht van de gemeente zou blijven bepalen tot ver in de twintigste eeuw. Reden genoeg om daar even bij stil te staan, of te bewegen, want er zal op die dag een sportcompetitie voor jongeren georganiseerd worden in het nieuwe Pierronpark aan de Ninoofsepoort, optredens en ook een poging om het wereldrecord koorddansen te verbeteren met een koord die van Sainctelette tot aan de eerstvolgende brug wordt gespannen. En het Meininger Hotel bestaat in de lente een jaar, en zal dat op 26 april dan ook delen met het aanwezige publiek.
Foyer brengt ten slotte de vijftigste verjaardag van de Marokkaanse en Turkse migratie in beeld met een boek. Het is de bedoeling dat er getuigenissen uit de eerste hand worden verzameld, een werk van lange adem, wel.

Suiker en regenmantels
Het Huis van Culturen en Sociale samenhang in de Mommaertsstraat 4 is een andere vaste waarde in Molenbeek. Zij nemen het grootste deel van de festiviteiten voor hun rekening. Een mogelijke publiekstrekker is 1+1+1=1080, een tentoonstelling van drie kunstenaars die een band met de gemeente hebben. Er is Beat Streuli, een Zwitser die fotografeert en filmt. Hij heeft inwoners van Molenbeek gefotografeerd. Peter Downsborough is Amerikaan, maar woont en werkt in Molenbeek. Zijn kunst is minimalistisch. Emilio Lopez-Menchero ten slotte heeft een atelier in postcode 1080. U kent ongetwijfeld de megafoon van hem die aan de Stalingradlaan in Brussel staat. Lopez-Menchero was ook de kunstenaar achter Checkpoint Charlie, een persiflage op de beruchte controlepost tussen Oost- en West-Berlijn die hij in 2010 aan de Vlaamsepoort opzette om de verschillen tussen de Brusselse Dansaertwijk en Molenbeek te benadrukken. 1+1+1=1080 loopt van 6 februari tot 12 maart.

Op 29 en 30 maart en op 5 en 6 april organiseert het Huis in samenwerking met het Gemeenschapscentrum De Vaartkapoen ‘Living Expo’. Daarbij is het de bedoeling dat inwoners van de gemeente hun huiskamer openstellen voor intieme theatervoorstellingen.

Dat Molenbeek een gemeente is met een industrieel verleden, zal u duidelijk opmerken wanneer u tussen 5 en 26 april afzakt naar MolenDance, een geheel van workshops, dansparcours en dansvoorstellingen. Molenbeek herbergt heel wat bewegingsartiesten die aangetrokken worden door de vele leegstaande industriële ruimten in de gemeente. Zo is er La Raffinerie, een voormalige suikerraffinaderij, en Ultima Vez van Wim Vandekeybus, dat zich in 2012 in de Zwarte Vijversstraat in een leegstaande fabriek van regenmantels vestigde. Het Dansparcours wordt op 19 april georganiseerd en vertrekt aan de Vlaamsepoort. De bezoeker zal er een idee door kunnen krijgen van alles wat er in Molenbeek beweegt. U krijgt onder meer de kans om enkele tot studio’s omgetoverde werkplaatsen te bezoeken, waarin dan opvoeringen zullen worden gehouden.
Om nog mee te geven: onlangs organiseerde Ultima Vez audities waar circa 700 mensen uit heel Europa op afkwamen. De winnaar... was een jongeman uit Molenbeek die bij wijze van spreken van om de hoek kwam aanstappen. Een gelukkig toeval in feestjaar 2014.

Alle culturele instellingen en het gemeentebestuur benadrukken dat zij ‘Molenbeek 2014’ vooral willen gebruiken om de gemeente in een positief daglicht te stellen. Het incident van onlangs aan de Ninoofsepoort herinnert er aan hoe slecht het imago van de gemeente nog is. Hopelijk volgt er volgend jaar ook een evaluatie, en hopelijk helpt ‘2014’ om de door vele kwalen geplaagde kanaalgemeente vooruit te helpen. Tot slot: volgens de organisatoren zijn de meeste activiteiten tweetalig, en hebt u er als Nederlandstalige/Vlaming ook iets te zoeken.

Het uitgebreide programma vindt u op de website of bij het huis van culturen, Mommaertsstraat 4, 1080 Molenbeek. 02-412.12.27