Molenbeek ontvangt zesduizend nieuwe inwoners

“Onze gemeente ligt pal tussen Vlaanderen en het centrum van Brussel. Wees welkom.” Ziedaar de boodschap van Philippe Moureaux. Zoals u hem niet kende: als stille burgervader, zich ver houdend van de controverse. Voor het eerst hield Molenbeek een informatieavond voor (officiële) nieuwkomers. Want sinds 1996 zit de bevolkingsgroei in de lift. Nu zijn er al bijna 94.000 zielen.

D it verhaal heeft een voorgeschiedenis. In maart vorig jaar bracht ondergetekende de problemen van het reclamebureau BBDO in de Maritiemwijk in kaart, en enkele maanden later - in juni - bereikte dat nieuws ook de nationale media. Wat volgde, was een verhaal dat een eigen leven ging leiden en soms geen behoefte meer leek te hebben aan context. De mediaheisa deed burgemeester Philippe Moureaux (PS) een emotionele persconferentie houden die zijn gemeente zo mogelijk nog meer schade berokkende. Het nieuws dat BBDO toch wilde blijven, in het najaar, deed de rust voorlopig weerkeren. En ja, in feite is het al een hele tijd rustig in Sint-Jans-Molenbeek.

Hoewel, rustig. De gemeente barst uit haar voegen. Zesduizend nieuwe inwoners kwamen er vorig jaar bij, mediaheisa of niet. En dus vond het bestuur van Postcode 1080 dat het tijd was om daar iets mee te doen: een welkomstavond waarop nieuwelingen volop vragen kunnen stellen over hun nieuwe stek.

Tien procent
Woensdagavond 15 februari, zes uur. Wanneer we uit metrostation Ossegem stappen, worden we aangeklampt door een man van Maghrebijnse origine. Met Hollandse tongval vraagt hij de weg naar de gemeentelijke feestzaal, waar de avond zal plaatsvinden.

Aan de zaal is het druk, een af- en aanrijden van auto's. En mensen. Aan de ingang treffen we zowaar burgemeester Moureaux aan, die ons de hand schudt en welkom heet. Het is de eerste keer dat we Moureaux spontaan Nederlands horen spreken.

Gemeentewoordvoerster Virginie Pochet is aangenaam verrast door de aanwezigheid van de pers - undercover gaan we niet, en in Molenbeek wonen we al evenmin. Ze nodigt ons uit eens rond te kijken. En te luisteren. En dat doen we. Twee Nederlandstalige jongedames vragen aan de infostand van de dienst Nederlandstalige Cultuur hoeveel Vlamingen er in Molenbeek wonen. "Zo'n tien procent," klinkt het. De twee zijn nieuw in Molenbeek en hebben het naar hun zin. "Tja, we moeten ons soms wel verantwoorden voor onze keuze, maar eigenlijk hebben we nog niets meegemaakt. Nu ja, het zal wel niet in heel Molenbeek veilig zijn, zeker?"

Onze korte ronde bij de stand waar er parkeerinformatie te rapen valt ("Heeft u een auto?") en bij de dienst Leefmilieu leert ons dat Molenbeek toch wel redelijk Nederlandsvriendelijk is. Hier toch. Bij de laatste infostand leren we ook dat er volgende week een door de gemeente georganiseerde wandeling is naar het waterzuiveringsstation Brussel-Noord, en dat er nog plaats is. "Zeker voor Nederlandstaligen, dus schrijf maar in!" En dat allemaal gratis. De politie is ook aanwezig - toch wel wat Vlamingen -, maar kent vanavond niet zoveel succes. Ze hebben nochtans hun schoonste kostuum van tussen de mottenballen gehaald.

Dan richt Philippe Moureaux zich tot zijn nieuwe inwoners. Een korte speech in beide landstalen - zelfs eerst in het Nederlands - zonder poespas en zonder de ideologische uitspraken die hem normaal gezien kenmerken. Hij roept op om tezamen een glas te drinken en een broodje te eten en zich vooral welkom te voelen. Mocht u twijfelen: er was wel degelijk alcohol beschikbaar. Een observatie van de nieuwe inwoners leert trouwens dat die niet allemaal Maghrebijns zijn. Kleurrijk, dat wel. Zwart-Afrikaans ook, want Molenbeek begint zo stilaan veel Congolezen te tellen. Een blik op de kleding en de manieren leert dat het hier toch wel om een voorzichtige middenklasse gaat. Of zoals we het ergens in de zaal verwoord hoorden: "Dit zijn de mensen die bereid zijn zich te engageren."

Met "Ik zou graag mijn kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs sturen," leidt een man van Congolese origine zijn vraag in. "Kunt u me helpen?" Hoewel het niet tot de corebusiness behoort, probeert de dienst Nederlandstalige Cultuur de man toch te helpen. Hij wil graag onze taal leren, en zijn kinderen moeten hem voorgaan. Even later voert een vrouw met hoofddoek een gesprek in het Nederlands. Ook over onderwijs.

Laïcité
"Natuurlijk gaat het vaak fout in Molenbeek," zegt een enthousiaste medewerkster van het Huis van Culturen. Ze is Franstalig, maar staat erop Nederlands te spreken. "Zeker in de Maritiemwijk - en probeer aan vijftienjarigen maar eens cultuur bij te brengen. Maar het is ons menens. Als de media nu ook een beetje over ons zouden schrijven, en wat we allemaal proberen..."

Het Huis van Culturen was de plaats waar Moureaux vorig jaar zijn kwade persconferentie hield. Hij maakte zich toen ook boos over het gebrek aan aandacht voor het goede in zijn gemeente.

De jongedame schuift ons een flyer toe. 'Laïcité, Inch'Allah' staat erop. Het gaat over een documentaire van een Tunesische die de liberale visie op de islam van haar landgenoten in beeld wil brengen. Niet meedoen aan de ramadan, bijvoorbeeld. Vóór de Arabische Lente gefilmd, weliswaar. "Hier kunnen we last mee krijgen, maar we doen het toch."