Mondmaskerplicht op de schop: 'Leg de verantwoordelijkheid bij de burger'

Na bijna een jaar verdwijnt de algemene mondmaskerplicht in Brussel woensdag. De negentien burgemeesters kunnen wel nog het mondkapje verplichten op drukke plekken, maar zijn daar niet happig op. “Pleiten voor een mondmaskerplicht in openlucht wordt moeilijk wanneer je binnen in een vol café geen mondmasker hoeft te dragen.”

De algemene mondmaskerplicht werd in Brussel ingevoerd op 12 augustus, bijna een jaar geleden. In de maanden die daaraan vooraf gingen hadden verschillende burgemeesters al het initiatief genomen om het mondmasker in bepaalde zones van hun gemeenten te verplichten. Het leidde tot een onoverzichtelijk lappendeken van verplichtingszones, met soms absurde situaties waarbij het mondmasker verplicht werd tussen bepaalde huisnummers in een straat.

Voor de Brusselaar of bezoeker moest de algemene mondmaskerplicht vooral duidelijkheid scheppen. Dat de verplichting ook in pakweg het Zoniënwoud gold, op plaatsen waar een mondmasker geen virologische meerwaarde betekent, moest de Brusselaar erbij nemen. Van bij het begin stond de maatregel onder druk en amper een maand later kondigde Vervoort al het einde van de algemene mondmaskerplicht af op 1 oktober.

Die afschaffing noemt Vervoort enkele maanden later, in de marge van de bijzondere coronacommissie van het Brussels Parlement, een van zijn grootste fouten in de coronacrisis. Op 24 oktober voert hij de algemene mondmaskerplicht opnieuw in.

Burgemeesters aan zet

Vorige week liet Vervoort verstaan dat die mondmaskerplicht nog zeker tot eind juni zou gelden, maar daar komt hij nu op terug, nadat het Overlegcomité vorige week vrijdag een hele reeks versoepelingen had aangekondigd voor 9 juni. Vanaf die dag vervalt ook de algemene mondmaskerplicht, zo besliste Vervoort maandag samen met de negentien burgemeesters. “De burgemeesters zullen elk voor hun gemeenten de zones aangeven waarbij het dragen van een mondmasker wél nog verplicht is, overeenkomstig het federaal ministerieel besluit”, aldus Vervoort. “Volgens deze bepaling geldt dit voor drukke plaatsen waar een veilige afstand bewaren niet mogelijk is.” De verplichting om een mondmasker op zak te hebben wordt niet expliciet opgenomen in het Brusselse besluit.

De burgemeesters zijn dus opnieuw aan zet, al staan zij niet te springen om opnieuw zones met mondmaskerplicht in te voeren. Vincent De Wolf was er in de lente van 2020 als een van de eersten bij om zulke zones in te voeren in Etterbeek, maar deze keer komen ze er niet. “Dat was toen een goede beslissing, want de pandemie woedde volop”, zegt De Wolf. “We wisten toen nog niet zoveel over de besmettingen en van de vaccinatie was er helemaal geen sprake. De situatie is nu helemaal anders, het mondmasker is niet meer zo noodzakelijk.”

'Verantwoordelijkheid bij de burger'

Burgemeester van Elsene Christos Doulkeridis (Ecolo) is tevreden dat de algemene mondmaskerplicht op de schop gaat. Volgens hem is het een beslissing waar alle burgemeesters honderd procent achter staan. “Je kan vandaag niet meer pleiten voor een algemene mondmaskerplicht in openlucht. Dat wordt moeilijker wanneer je binnen in een vol café mag zitten zonder mondmasker”, zegt Doulkeridis.

Wel vreest hij dat het overzicht voor de Brusselaar opnieuw zoek is als er overal opnieuw verplichtingszones opduiken. “Ik zou veel liever hebben dat we de verantwoordelijkheid helemaal bij de burger kunnen leggen. Die weet zelf wel dat een mondmasker nuttig is als je geen afstand kan houden”, zegt de Elsense burgervader. “Anders wordt het te ingewikkeld.”

Of het mondmasker verplicht wordt in bepaalde delen van zijn gemeente, net als voor de invoering van de algemene plicht, betwijfelt hij. “Het ministerieel besluit bepaalt dat burgemeesters het mondmasker kunnen verplichten op drukke plaatsen, maar dat is behoorlijk vaag. Neem nu de Elsensesteenweg, daar is het slechts op sommige momenten druk.” Ook in het Sint-Lambrechts-Woluwe van burgemeester Maingain komen er geen zones met verplichting meer. “Een mondmasker verplichten in openlucht, dat krijg je vandaag niet meer uitgelegd aan de burger”, zegt hij.

Virologen hadden al langer kritiek op de algemene mondmaskerplicht. “Op plaatsen waar je anderhalve meter afstand kan houden bescherm je daar niemand mee. Het virologisch nut is dan gewoon onbestaande”, zegt Marc Van Ranst (KU Leuven). “Op drukke plaatsen is het wel nuttig om het mondmasker te verplichten, maar een algemene mondmaskerplicht is nooit de bedoeling geweest. Daar was de GEMS (corona-expertengroep) duidelijk over. Het zijn meestal de lokale politici die een stap verder gingen.”

Waar zal je wel nog een mondmasker moeten dragen vanaf 9 juni? Volg het op BRUZZ.be