Natuurgebied Het Veroost opnieuw bedreigd

Eens te meer dreigt een flinke lap Brussels groen te verdwijnen. De Gomb wil een industriepark aanleggen op Het Veroost, een stukje Molenbeekvallei in Ganshoren. Groen en de buurtbewoners zijn tegen. Tennisclub Charles-Quint is voor. De overlegcommissie, die vorige week bijeenkwam, aarzelt.

H et Veroost, een moerassig gebied op de grens van Ganshoren en Zellik, is weinig bekend. Zelfs vele Ganshorenaren moeten de plek, vlak achter het industriepark Nestor Martin, nog ontdekken. Je belandt er wanneer je de spoorovergang aan het eind van de Vandervekenstraat oversteekt en meteen links, aan Tennis Charles-Quint, buurtweg 20 inslaat. Het pad, dat afgeboord is met oude knotwilgen, loopt tot aan een verlaten huis en buigt dan af naar rechts. Enkele tientallen meters verder stoot je op een onverwacht mooi zicht op de Molenbeekvallei, een van de laatste landschappen die herinneren aan de moerassige plaats waar Brussel is ontstaan.

Achter een rietbosje zie je drassig weiland met boterbloemen, helmkruid, brandnetels en andere wilde planten die het gebied een hoge biodiversiteitswaarde geven. Twee blauwe reigers zoeken voedsel, zwaluwen vliegen over, zwart-witte koeien grazen in een hoekje. In de verte meandert een van de weinige overgebleven stukjes Molenbeek door het landschap. De beek vormt de grens met Zellik. Nog verder zie en hoor je de Ring.

Groengebied
"Veroost komt van Ver en Roost. Roost is een rietbos. Ver betekent dat het eigendom was van een dame. Rietbos van de madame, dus," zegt Alain Beeckmans, gemeenteraadslid voor Groen in Ganshoren. Ofschoon hij vlakbij in de Villa's opgroeide, kende ook hij dit idyllische oord niet voor hij in 1986 in de gemeenteraad kwam. "Ik ben er toen naartoe gefietst en was op slag verliefd."

Vanaf dat moment heeft hij het altijd opgenomen voor dit weggestopte natuurpareltje dat al ruim een halve eeuw bedreigd wordt.

In de jaren vijftig besloot men de vallei, waar 's zomers boeren hooiden, te verstedelijken. Om het dal bouwrijp te maken, moest het verdrogen. Daarom werd in 1956 een ondergrondse collector geplaatst die het water van de meeste beekjes in de buurt opvangt. In die tijd stond een klein stuk van het dal ingetekend als stedelijk industriegebied. Het Brusselse gewestplan van 1979 en het bijzondere bestemmingsplan van begin jaren 1990 deden er nog een flinke brok bij: zowat het hele Veroost, tot aan de beek, werd bestemd voor industrie.

Dat was koren op de molen van de eigenaren van de percelen, onder andere de Franse familie Decaux en Immobeek, de nv van de Jetse projectontwikkelaar en MR-politicus Jean Werrie. Zij zagen hun percelen in waarde stijgen.

In 1997 wilde Immobeek een industriepark aanleggen. Daartoe was het nodig dat er een verbinding naar de Ring kwam. Immobeek vroeg een bouwvergunning om de Zellikse Pontbeeklaan door te trekken, recht door de vallei. Er kwam verzet en na een lange juridische strijd trok Werrie aan het kortste eind.

Ondertussen waren de groenen in de Brusselse regering gekomen. Toen er een nieuw gewestelijk bestemmingsplan moest gemaakt worden, slaagde Beeckmans er in enkele lager gelegen percelen van het stedelijk industriegebied om te laten vormen tot groengebied. Later, bij het opstellen van het nieuwe bijzondere bestemmingsplan, werden ook de gemeentelijke terreinen van Het Veroost groenzone. Al deze gebieden zijn inmiddels ook beschermd landschap en Leefmilieu Brussel werkt aan een project om de beekjes weer bovengronds te laten stromen.

Aan de overkant van de Molenbeek doet ook de gemeente Asse-Zellik haar best om het natuurgebied te vrijwaren. Vlakbij werd het Kerremansbos geplant. En Natuurpunt legde aan de oever van de beek een boomgaard aan.

Effectenverslag
Het gaat dus in vele opzichten goed met de vallei. Alleen het stuk - vier hectare groot - tussen buurtweg 20 en de spoorlijn is in gevaar. Dit terrein, dat aansluit op het industriepark Nestor Martin, staat nog altijd ingetekend als stedelijk industriegebied. Twee jaar geleden werden alle percelen onteigend door de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij Brussel (Gomb), die er nu een industriepark wil oprichten. Opnieuw is er een weg nodig. De Gomb vraagt aan de gemeente een vergunning voor een weg die naast het spoor zal lopen, over buurtweg 20 en weiland, tot aan de Technologielaan. Een deel van de buurtweg zal hierdoor verdwijnen. Jacques Maes, bestuurder van de tennisclub, vindt dit geen probleem, integendeel. "Een nieuwe geasfalteerde weg, die hopelijk doorgetrokken wordt tot aan onze club, zal ervoor zorgen dat meer mensen passeren en onze club leren kennen." Dat er vlakbij bedrijven komen, is evenmin een bezwaar. "Het wordt geen zware industrie. Mogelijk zullen de werknemers 's middags komen tennissen of iets eten in onze cafetaria."

Sofie Hoenkamp, een van de bewoners van de vijf huizen aan de overkant van Molenbeek, in Zellik, ziet het anders. Zij berekende op haar website renarddevos.tumblr.com dat er in de nabije omgeving (Ganshoren, Sint-Agatha-Berchem, Zellik, Groot-Bijgaarden) nog heel wat bedrijfsterreinen en vele tienduizenden vierkante meters kantoor- en werkruimte beschikbaar zijn. "Er is een overaanbod. Is het dan geen zonde om een deel van het wandelpad, het mooie zicht op de vallei en stukje dal op te offeren?" Philippe Antoine, directeur-generaal van de Gomb, ontkent: "De Gombsites zijn voor 96% bezet. Driehonderd bedrijven staan op de wachtlijst. Rekening houdende met de gewestgrenzen kunnen we hen niet vestigen in Zellik."

Beeckmans werpt op dat een nieuw bedrijvenpark aan de rand van het gewest vermoedelijk vooral werknemers van buiten Brussel zal tewerkstellen. Hij dringt erop aan dat de Brusselse regering ingrijpt en de percelen beschermt. Voor hem is het een meevaller dat de overlegcommissie afgelopen week haar advies heeft uitgesteld, in afwachting van extra informatie. "Het effectenverslag was inderdaad bedroevend. Mocht uiteindelijk toch een vergunning worden afgeleverd, dan trek ik naar de Raad van State. Een gemeente kan zelf zomaar geen buurtweg afschaffen."